زهرا ایران‌شاهی/ هرسال ایام نوروز بهترین زمان برای کسب درآمد از طریق صنعت گردشگری دریایی است. این در حالی است که امسال به‌دلیل شیوع ویروس کرونا امکان انجام برنامه های گردشگری نوروزی وجود ندارد و مردم محلی فقط می توانند به سواحل شهرهشان سر بزنند. چنین اقدامی قطعا برای حفظ سلامت شهروندان اقدام مفیدی […]
زهرا ایران‌شاهی/
هرسال ایام نوروز بهترین زمان برای کسب درآمد از طریق صنعت گردشگری دریایی است. این در حالی است که امسال به‌دلیل شیوع ویروس کرونا امکان انجام برنامه های گردشگری نوروزی وجود ندارد و مردم محلی فقط می توانند به سواحل شهرهشان سر بزنند. چنین اقدامی قطعا برای حفظ سلامت شهروندان اقدام مفیدی است اما زیان های بخش دریایی در این ایام قابل توجه خواهد بود. تورهای دریایی، ورزش‌ها و تفریحات آبی، غواصی و سایر سرگرمی‌های مرتبط با ساحل و فراساحل همگی در گردشگری دریایی قرار می‌گیرند.
در جهان اما هرساله تعداد گردشگران دریایی در جهان همچون مسافران کروز رو به افزایش است و کشورهای بسیاری چه کوچک و چه بزرگ در تلاش هستند حتی از کوچک‌ترین ظرفیت‌های آبی، دریایی و ساحلی خود بیشترین استفاده را ببرند تا با جذب مسافران، درآمد خود را افزایش دهند. در سال ۲۰۱۳ بیش از ۲۰ میلیون نفر با درآمدی معادل ۳۴ میلیارد دلار در جهان سفر دریایی داشته اند؛ و در این میان استرالیا به عنوان یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری دریایی جهان در سال ۲۰۱۲ توانسته ۲٫۵ میلیارد دلار تنها از گردشگری دریایی خود درآمد کسب کند.
در کشور ما چند سالی است نسبت به ظرفیت های گردشگری دریایی در سواحل جنوب توجه بیشتری شده است. کشورمان ایران با دارا بودن بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب، وجود سواحل متنوع و ماسه ای، بندرهای تاریخی، جنگل حرا، زیستگاه پرندگان و زیستگاه گاندو، اسکله های تفریحی، لنج سواری با لنج های خاطره دار، وجود جلبک های دریایی خاص، دلفین ها و لاکپشت ها و… موج سواری در تنها بندر اقیانوسی ایران، همچنین وجود مدرن ترین تفریحات دریایی و آبی در کیش و قشم سواحل ایران را خاص کرده است.
کشورهای حوزه خلیج فارس نیز اما با داشتن سهم کمی از دریای فارس امروزه، رقیب جدی کشورمان در گردشگری دریایی شده اند به طوری که امارات طی دوره ای هفت ساله در سال ۲۰۱۲ توانسته حدود ۶۰۰ هزار گردشگر دریایی را صرفا از طریق پهلو گرفتن کروزهای مسافری پذیرایی کند؛ کشور عمان با حذف تشریفات دریافت روادید برای گردشگرانی که از طریق دریا وارد خاک این کشور می‌شوند، تسهیلات فراهم کرده است. این در حالی است که انتظار می رود با تعطیلی بنادر تفریحی، سال آینده شاهد تمهید کمی و کیفی بنادر باشیم تا بتوانیم گوی رقابت را از کشورهای همسایه مان بستانیم.
در سال گذشته شش میلیون و ۹۵۶ هزار و ۶۶۸ مسافر دریایی در نوروز در کشور ما انجام شده که پیش بینی می شد امسال با رشد ۱۰ درصدی روند صعودی به خود بگیرد اما حالا با شیوع کوید۱۹ این برنامه متوقف شد. مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در همین ارتباط گفته است: تامین وسایل حفاظتی در برابر ویروس کوید ۱۹، برای کارهای عملیاتی در بنادر اعم از فعالیت های دریایی و بندری و همچنین برای یگان حفاظت، با دقت و اهتمام بیشتر، توسط مدیران بنادر دنبال شود.
محمد راستاد تأکید کرد: با اجرای طرح دورکاری ناشی از تدابیر مقابله با اپیدمی کرونا، نباید هیچ خدشه ای در روند و فرآیند عملیات بندری و دریایی وارد شود. بنابراین در ایام تعطیلات نوروز، کشتی های حامل کالاهای اساسی به ویژه به بنادر شهید رجایی، امام خمینی(ره) و چابهار وارد خواهند شد؛ بنابراین ضرورت دارد که تخلیه و بارگیری و ارائه خدمات به این کشتی ها و سایر کشتی های تجاری، با حداکثر نرم عملیاتی انجام پذیرد.
راستاد با تأکید بر اینکه در ایام تعطیلات سال جدید، شیفت کاری عوامل عملیاتی باید مطابق معمول، برنامه ریزی شود، اظهار داشت: عملکرد دقیق و بدون وقفه اپراتورها، توسط مدیران بنادر رصد شود. وی با بیان اینکه مطابق آیین نامه سازمان بنادر و دریانوردی، فقط یک نصف روز در اول فروردین عملیات تخلیه و بارگیری تعطیل می شود، خاطر نشان کرد: روندها باید به گونه ای مدیریت شود که حداقل توقف ناشی از تعویض شیفت را به خصوص برای کالاهای استراتژیک داشته باشیم. معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه طبق استعلام صورت گرفته شده که به زودی ابلاغ می شود، گردشگری دریایی با هدف جلوگیری از شیوع ویروس کرونا متوقف شود و مسافرت های دریایی به افراد بومی منطقه محدود شود، گفت: به رغم محدود شدن سفرها و گردشگری دریایی، کماکان باید پایش ها و نظارت بر رعایت الزامات ایمنی، با دقت، صورت پذیرد.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در بخش دیگری از سخنان اش با اشاره به ضرورت تکمیل پروژه های توسعه ای در بنادر، افزود: توقع داریم که با توجه به امکانات و ظرفیت هایی که سازمان بنادر دارد، پروژه های توسعه ای بدون تاخیر و در چارچوب زمان بندی جلو برود که البته این امر مستلزم پایش لحظه به لحظه توسط مدیران بنادر است.
راستاد با بیان اینکه تأکید همیشگی ما اقدمات پیشگیرانه منظم برای حفظ ایمنی بنادر اعم از ایمنی عملیات بندری و دریایی است، تصریح کرد: آمادگی برای واکنش سریع در شرایط اضطراری، به ویژه در روزهای تعطیلات، باید به طور دائم در دستور کار باشد. راستاد خاطرنشان کرد: انتظار داریم که مدیران بنادر از کنار هیچ آشفتگی در بنادر تحت امرشان بی تفاوت عبور نکنند.
لازم به توضیح است که اگرچه کشورمان در ورود به برخی صنایع دریایی پیچیده مزیت کمتری دارد، ولی در توریسم دریایی دارای مزیت مطلق است که باید با ارتقای فرهنگ دریایی در میان مردم و نیز حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی فعال در این زمینه، توسعه و رونق بیشتری به وجود آید. این در حالی است که وجود برخی از تورهای دریایی گردشگری در جزیره کیش و استقبال بسیار چشمگیر مردم از آنها، لزوم توسعه این صنعت را در سایر شهرهای ساحلی کشورمان توجیه پذیرتر می کند. اما از طرفی فرهنگ‌سازی نیز می‌تواند نقش مهمی در اين زمينه ايفا کند، چرا که فرهنگ مسافرت دريايی در ايران جز برای افراد ساحل‌نشين و بومی که در نزديک درياها هستند و بين جزاير تردد می‌کنند شناخته شده نيست.
