به دویدن. به جست‌وجو. به تکاپو. به پرسشگری که گاه پاسخی دارد و گاه هم بیپاسخ میگذارندش… به مصاحبههای وقت و بیوقت، به کولههای سنگین، به دغدغههایی از جنس رکوردر و باتری و شارژر، به روزهایی از جنس نشستهای خبری و به طعم دوری از خانواده در شبهای مأموریت… ۱۷ مرداد، […]
به دویدن. به جست‌وجو. به تکاپو. به پرسشگری که گاه پاسخی دارد و گاه هم بیپاسخ میگذارندش… به مصاحبههای وقت و بیوقت، به کولههای سنگین، به دغدغههایی از جنس رکوردر و باتری و شارژر، به روزهایی از جنس نشستهای خبری و به طعم دوری از خانواده در شبهای مأموریت…
۱۷ مرداد، روز پاسداشت تلاش بی‌وقفه انسان‌های آگاهی است که با سلاح قلم در سرزمین آگاهی قدم می‌زنند. خبرنگارانی که به راستی تجسم امانت، مسئولیت، تعهد، دلسوزی و وظیفه‌اند و وجدان بیدار جامعه و تصویرگر زمان خویش هستند. روز خبرنگار، روزی است که با خون نگاشته شد. در این روز، مقدس‌ترین عامل سوگند در کتاب آسمانی بار دیگر به مظهر درخشش تبدیل شد تا حکایت‌گر زندگی تابناک رهپویانی شود که همواره با قلم میثاقی جاودانه بسته‌اند.
خبرنگار کسى است که با اتکاء به ذوق و استعداد شخصي، پس از گذرانيدن دوره آموزش تخصصى و همچنين با توجه به مسئوليت اجتماعى که اين حرفه بر عهده او مى‌گذارد، وظيف کسب، تهيه، جمع‌آورى و تنظيم ‘اخبار’ و انتقال آنها را از طريق وسايل ارتباط جمعى (مطبوعات، راديو، تلويزيون و خبرگزاري) به مخاطبان بر عهده دارد. پيش از آنکه فردى حرفه روزنامه‌نگارى را انتخاب کند، لازم است ويژگى‌هاى حرفه خبرنگارى و روزنامه‌نگارى را بشناسد تا از روى آگاهى به آن روى آورد. در سال ۱۹۷۸ از سوى سازمان يونسکو (سازمان آموزشي، علمى و فرهنگى ملل متحد)، اعلاميه‌اى راجع به نقش رسانه‌هاى جمعى در تقويت صلح جهانى و تفاهم بين‌المللى به تصويب رسيد. در اين اعلاميه ، لزوم تربيت اخلاقى و اجتماعى روزنامه‌نگاران ارائه شد.
در اين مجموعه، آزادى مبادله اخبار و اطلاعات، يک حق اساسى تلقى شده و دستورالعمل‌هاى اخلاقى براى کليه کسانى که در جمع‌آورى و کسب و نشر و تفسير اخبار و اطلاعات شرکت دارند، وضع شده است. در اين اعلاميه، ضمن تأکيد بر منشور جهانى ۱۹۴۸ سازمان ملل متحد، تصريح شده است که براساس اين قوانين، خبرنگاران مطبوعات بايد منتهاى درجه، کوشش کنند تا اخبار و اطلاعاتى که در اختيار عموم مى‌گذارند صحيح، دقيق و معتبر باشد. خبرنگاران و سردبيران بايد در صحت اخبارى که به‌دست مى‌آورند تحقيق و تعمق کنند. خبرنگاران نبايد حقيقتى را تعمداً تحريف يا مخدوش کنند و همچنين هيچ نوع مطلبى را نبايد از نظر مردم مکتوم نگه دارند.
اصول اخلاقى حرفه روزنامه‌نگارى مقرر مى‌دارد که روزنامه‌نگاران در هر مرحله و مقامى که باشند بايد به خير و مصلحت جامعه ايمان کامل داشته باشند. کوشش براى تأمين منافع شخصى و کوشش براى پيش بردن مقاصد خصوصى که با مصلحت جامعه سازگار نباشد، خلاف اصول و آئين اخلاقى روزنامه‌نگارى است. تخطئه مردم و تهمت و افتراء به اشخاص از جمله جرائم بزرگ حرفه روزنامه‌نگارى است. براساس قطعنامه‌هاى سازمان ملل متحد، سرقت ادبى و انتساب اخبار و عقايد و تأليفات ديگران به‌خود نيز جرم مطبوعاتى محسوب مى‌شود. حسن نيت به جامعه اساس و پايه روزنامه‌نگارى مطلوب است. عصر حاضر، عصر ارتباطات نامیده شده و زندگی مردم در همه جای دنیا به رسانه ها گره خورده است. امروزه بخش عظیمی از آگاهی مردم نسبت به وقایع جهان اطراف خود توسط انواع رسانه ها تامین می شود. بنابراین نقش خبرنگار از تعریف قدیمی گزارشگر(مصاحبه کننده) به تعریف جامع تری ارتقاع پیدا کرده است که وظایف جمعآوری و دسته بندی اطلاعات از منابع معتبر و تهیه گزارش منصفانه را دربرمی گیرد.
با این حال، با درنظر گرفتن اقبال رسانه های اجتماعی نزد مردم، بخش عمده ای از وظایف یک خبرنگار به مرتب کردن اطلاعات و ارائه آنها در بسته های خبری اختصاص یافته است، چنانچه حاصل کار با در نظر گرفتن وقت محدود و سلیقه قشر مخاطب، میزان مناسبی از اطلاعات را در اختیارشان قرار دهد.
رسانه ها یکی از ابزارهای اصلی هدایت افکار عمومی می باشند. بنابراین خبرنگاران تلاش میکند تا با رعایت استانداردهای حرفه ای و اخلاقی در چینش و دسته بندی اطلاعات در بسته های خبری خود، شرایطی را برای مخاطب بوجود آورند که به اطلاعاتی دست یابند که پیش از این مغفول مانده بود. عدم رعایت این استانداردها موجب از دست رفتن اعتبار خود خبرنگار و بنگاه خبری می شود.
هر منطقه جغرافیایی مشخصات اجتماعی خاصی دارد که شاکله اصلی مسائل سیاسی آن منطقه می باشد. لذا برای خبرنگاری که قرار است آماده باشد تا رویدادهای مهم را در آن منطقه پوشش می دهد آشنایی با زیرساختهای اجتماعی آن منطقه یک اصل محسوب می شود: لازم است خبرنگار با مردم و اقشار آنها، همچنین فرهنگهای جاری در آن منطقه آشنایی داشته باشد تا بتواند برآیند حرکتهای سیاسی و اجتماعی را درک کند، و برپایه آن گزارشی متناسب با رسالت حرفهای خود به قشر هدف ارائه نماید. همان طور که نمی توان انتظار داشت خبرنگاری که با فرهنگ ایرانی و اسلامی آشنایی ندارد گزارشی بی عیب و نقص از ایران مخابره نماید، برای پوشش خبری هر کشور دیگری نیز نیاز است خبرنگاری آشنا با آن منطقه به کارگیری گردد.
