سایه برین روزنامه نگار – امروز که گرمای هوا به شکل نفس‌گیر و کلافه کننده، نقطه مشترک همه ایرانیان شده است، بهتر می‌توانیم حال و روز و شرایط مردم سیستان و بلوچستان را درک کنیم. انتشار تصاویری از این خطه که در آن مردم در صف‌های طولانی آب زیر تیغ آفتاب با گالن ایستاده بودند، بی شک لذت داشتن آب را برای همه‌مان نصف کرد. خشکسالی و عدم دسترسی‌های متمادی به آب در استانی که یکی از گرم‌ترین نقاط ایران محسوب می‌شود، دیگر باعث کوچ اجباری مردم این نواحی شده و عده ای از ساکنان به چابهار و عده‌ای که نسبت به دیگران متمول ترند، به شهرهای مرکزی و جمع قلیلی هم به شهرهای شمالی مهاجرت، یا به عبات بهتر «فرار» می‌کنند. این نوعی مهاجرت اقلیمی است که در علم جغرافیا و جامعه شناسی، نوعی فاجعه انسانی تلقی می‌شود. فاجعه ای که سیستان زیبا را قرار است خالی از سکنه کند و امروز بیش از همیشه نگاه به سمت دولتمردان است که می‌خواهند با این اتفاق که اولویت اول رسیدگی است و رسیدگی به هیچ کاری بر آن ارجح نمی شود، چه کنند؟
بی بهره از ابتدایی ترین حقوق زندگی
وضع بحرانی سیستان و بلوچستان در بعضی روستاها و توابعش بسیار وخیم‌تر و نیازمندتر برای رسیدگی است. درواقع مهم‌ترین مشکل سیستان و بلوچستان آب است؛ اما تنها مشکل آن نیست. روستای «شندوک» در سیستان و بلوچستان، متشکل از حدود ۲۰ خانوار است و گویی جامعه ای متشکل از ۲۰ خانوار، جایی در محل توجه و رسیدگی مسئولان کشور ندارد.اهالی روستای شندوک از توابع ایرندگان خاش، گرمای ۵۰درجه تابستان امسال را در شرایط بی‌آبی، قطع برق، خشکسالی، گرد و خاک و هزاران مشکل دیگر پشت سر می‌گذارند و این در حالی است که کودکان و افراد سالمند روستا، تاب و توان این شرایط سخت را ندارند. وضعیت راه‌های شندوک هم بحرانی است و برای هر رفت و آمد ساده به شهرهای اطراف، باید مسیر پرپیچ وخمی را پشت سر گذاشت که چندین ساعت طول می‌کشد. «یوسف گمشاد زهی» فعال مدنی در این باره به ایلنا گفت: شخصا با استاندار صحبت کرده و مشکلات مردم روستا را به وی گفته‌ام؛ اما متاسفانه تاکنون هیچ قدمی برای حل مشکلات مردم برنداشته‌اند. این روستا یک مدرسه دو کلاسه دارد و همین موضوع نشاندهنده حد نصاب جمعیت برای برخورداری از خدمات دولت است.
اینجا اولویت دولت نیست!
نماینده مجری طرح جهاد آبرسانی وزارت نیرو در سیستان و بلوچستان در این باره می‌گوید: روستای شندوک ماهیت عشایری دارد و باید سامانه عشایر به این روستا خدمات بدهد.
مصطفی سیاسر می‌گوید: روستای شندوک مسیر دسترسی ندارد و ما به عنوان روستا برنامه‌ای برای‌شان نداریم.طبق گفته یوسف گمشادزهی، این روستا دارای دو کلاس درس و ۲۰ خانوار است و شامل رسیدگی دولت می‌شود، درحالی که سیاسر معتقد است طبق آمار سازمان برنامه و بودجه روستای شندوک ۷ خانوار دارد و روستاهای کم تر از ۲۰ خانوار در اولویت ارائه خدمات نیستند.در شرایطی که جمعی از هموطنان از بدیهی‌ترین حقوق انسانی خود بی‌بهره‌اند و در سخت‌ترین شرایط در حال گذران زندگی‌اند، بحث پیرامون تعداد خانوار روستای شندوک بی پایه و اساس به نظر می‌رسد. چرا که اگر قانون عدوم لزوم رسیدگی به مناطق با کمتر از ۲۰ خانوار را درست بدانیم، بازهم نمی‌توانیم منکر حق زندگی برای مردم این روستا باشیم؛ هم این روستا هم سایر توابع سیستان و بلوچستان که از بی‌آبی و گرما و گرد و خاک رنج می‌برند.
اگر واقعا این منطقه مشمول شرایط رسیدگی نمی‌شود، می‌توان محل زندگی مردم این روستا را به دیگر شهرها و روستاهای این استان تغییر داد. یا در این مورد خاص وبحرانی برای قانون تبصره ای در نظر گرفت. هرکار که قرار است انجام شود، به حال خود رها کردن این شهرستان و بسنده به یک خط قانون برای پیدا کردن توجیهی مبنی بر عدم رسیدگی به حتی یکی از هموطنانمان، در هیچ عقل، منطق، انسانیت و شریعتی نمی‌گنجد.
چه باید کرد؟
به گزارش خانه ملت، نماینده مردم چابهار، نیکشهر، کنارک و قصرقند در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از رشد تصاعدی مهاجرت‌های اقلیمی در شهرهای مرزی ایران، گفت: شمال و جنوب سیستان و بلوچستان درگیر مهاجرت‌های اقلیمی است پدیده‌ای که طی چند سال اخیر شدت گرفته و مشکلات امنیتی ایجاد کرده است، اینجاست که می‌توان وسعت محیط زیست را فارغ از مرزهای یک سرزمین تعریف کرد که گاهی به درگیری ختم می‌شود.سعیدی با اشاره به اینکه چاره‌ای جز مهاجرت برای مردمی که درگیر گرد و غبارند نیست، گفت: زمانی که تمام مسیرها برای رفع تشنگی اهالی سیستان که یکی از گرم‌ترین استان‌های کشور است، بسته می‌شود راهکاری غیر از مهاجرت وجود ندارد، مردمان این سرزمین وقتی شاهد الگوی توسعه‌ای و کار آمد نیستند از جنوب سیستان به سمت شهر چابهار حرکت می‌کنند و اینجاست که نبود طرح‌های کارآمد منجر به رشد پدیده حاشیه نشینی و مهاجرت به دیگر استان‌های کشور می‌شود. وی در ادامه تاکید کرد: جبران بی‌آبی سیستان و بلوچستان، خوزستان و خراسان حل نمی‌شود مگر با اجرای طرح‌های توسعه‌ای توسط دولت، طرح‌هایی نظیر آبخیزداری و آبخوانداری در کنار توجه به آمایش سرزمینی یک اصل مهم در رفع مشکل بی آبی کشوراست؛ مهاجرت اقلیمی یک فاجعه انسانی محسوب می‌شود که در سایه خشکسالی‌های متمادی ادامه داشته و متاسفانه امروز بسیاری از استان‌های مرزی نیز درگیر این مسئله هستند در این بین ناامنی از پیامدهای شهرهای خالی از سکنه به تبع تغییرات اقلیمی است، این شروع می‌تواند آغازگر اختلافات دیگر باشد.وی ادامه داد: متاسفانه در مسیر این توسعه به بسیاری از ارزش‌های بومی منطقه نه تنها توجه نشد بلکه ملاحظات منطقه‌ای در فرآیند آن مغفول مانده است و ساختارهایی شکل گرفته که اثری از نیروهای بومی منطقه در آن نیست و همین مسئله موجب شکاف در بین منطقه و ساختارهای اجرایی شد، در این شرایط مردم توسعه را از آن خود نخواهند دید. توسعه فرآیند برون‌زا نیست باید در تمام اضلاع رخ دهد، چگونه می‌توان سخن از آن گفت اما به لحاظ شاخص‌های توسعه یافتگی در پایین ترین رتبه انسانی باشیم و توجه به جوامع محلی و ظرفیت ممتاز پیشرفت انسانی که سفارش رهبر انقلاب بوده ابتر بماند.عضو فراکسیون محیط زیست مجلس در پایان خاطرنشان کرد: عدم توجه به امکانات و ظرفیت‌های بومی هر منطقه می‌تواند به تقطیع نسل‌های آینده ساکنان آن مناطق با گذشتگانشان دامن بزند.
روزنامه جمله
- نویسنده : ارسالی از سایه برین
