ما کاری به شخص آقای مصباح نداریم، بلکه صحبت در خصوص ایده‌ها، عقاید و اندیشه‌های ایشان است. این واقعیت‌ها، موضوعاتی نیستند که جامعه فراموش کرده باشد. تاریخ همه را ثبت کرده است. تاریخ مواضع، صحبت‌ها، رفتار و تردید‌های آقای مصباح را ثبت کرده است. همه این داده‌های تاریخی و مستند نشان می‌دهد که زاویه‌ای ۱۸۰ درجه‌ای میان قرائت و اندیشه‌های امام (ره) با دیدگاه‌های امثال آقای مصباح وجود داشته است.
این بخشی از اظهارات اخیر اشرف بروجردی استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح طلب است که پیرامون مطرح شدن دوباره نام مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی بیان شده است.قابل انتظار بود که با افزایش قدرت جبهه پایداری در ارکان مختلف حاکمیت دوباره کتاب قطور ماجراهای آقای مصباح گشوده شود. کتابی با نام بودن یا نبودن علامه در جنگ!ماجرا از انتشار ادعای فرزند آیت‌الله مصباح در روزنامه کیهان آغاز شد. کیهان در مطلبی نوشت: ایشان علاوه بر حضور فعالانه در میدان جنگ نرم، از حضور در جنگ سخت نیز غفلت نداشته است. همچنین نزدیکان ایشان همچون فرزند ارشدشان و نیز برخی دانش‌پژوهان و متعلمین به تشویق ایشان در جبهه حضور پیدا کردند. همچنین در برخی مقاطع، خود ایشان نیز در بعضی مناطق عملیاتی حضور یافته‌اند. بنابر نقل حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی مصباح، پس از پرسش آیت‌الله مصباح از حضرت امام(ره) مبنی بر حضور یا عدم حضور ایشان در جبهه، رهبر فقید انقلاب اسلامی فرمودند: «هر موقع خودم رفتم بر شما هم تکلیف است که بروید.»این نقل قول از بنیانگذار جمهوری اسلامی بدون واکنش نماند و حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، در واکنش به این ادعا گفت: در مورد این حرف که من نبودم و خبر ندارم ولی در دهه شصت خود ما در سپاه بودیم و مسئولیت داشتیم، با آقای مصباح یزدی هم من از قبل از انقلاب بی‌ارتباط نبودم، می دانم او در دهه ۶۰ نه ارتباطی با امام داشت و نه جنگ را قبول داشت.وی افزود: در دو سه مورد خود من با مصباح یزدی صحبت کردم، مثلا در مورد شهادت آیت الله صدوقی من با او صحبت کردم که بیانیه‌ای بدهند یا سخنرانی کنند اما قبول نکرد. خاطرم هست بعضی از طلاب و شاگردان موسسه راه حق هم که ما دعوتشان می‌کردیم به جبهه بیایند می‌گفتند مصباح اجازه نمی دهد و می گویند شما باید درس بخوانید. بنابراین من هیچ خبر، نشانه، علائم و بیانیه ای ندیدم که نشان دهد آقای مصباح تشویق به حضور به جبهه کرده باشند یا خودشان یا شاگردانشان در جبهه حضور داشته باشند، بلکه بالعکس این رفتار را از او مشاهده کردم.ماجرا از آن جهت پیچیده شد که برخی شبهات درباره عدم شرکت آیت‌الله مصباح در رفراندوم قانون اساسی مجددا به صدر اخبار آمد و از آنجا که کیهان موفق نشد هیچ سندی برای اثبات حضور مرحوم مصباح یزدی در رفراندوم منتشر کند مدعی شد: «آیت‌الله مصباح صبح روز ۱۲ فروردین به اتفاق فرزندش علی آقا در رفراندوم انتخاب نظام سیاسی شرکت کرد و در مسجد آبشار قم، رأی خود به جمهوری اسلامی را به صندوق انداخت. جالب آنکه آقا مجتبی با دوربین شخصی خود از این صحنه عکس‌برداری کرده و آن تصویر موجود است. گفتنی است به دلیل جابه‌جایی کتابخانه جناب آقای علی مصباح، جست‌وجو برای یافتن عکس مورد نظر به جایی نرسید.».همین ادعا کافی بود تا منتقدان به یک تضاد عجیب در این‌باره اشاره کنند و آن اینکه؛ مشکل درباره عکس آیت الله مصباح در صبح روز ۱۲ فروردین مطرح می‌شود، این است که رفراندوم سال ۵۸ در تاریخ ۱۰ و ۱۱ فروردین برگزار شد و نتیجه روز ۱۲ فروردین اعلام شد، بنابراین چگونه آیت الله مصباح در این روز در حین شرکت در رفراندوم دیده شده است.این مجادلات در شبکه‌های اجتماعی به ترندی داغ بدل شد و بسیاری از مخاطبان به اظهارات اخیر مرتضی آقاتهرانی عضو جبهه پایداری اشاره کردند که گفته بود: مرحوم مصباح اظهار می‌کرد که ما حمایت از رهبری و ولایت مطلقه فقیه را قبول داریم، اما ولایت مطلقه کافی نیست، اطاعت مطلقه هم باید در کنار آن باشد. یعنی مردم باید به معرکه بیایند. دستورالعمل حضور مردم در معرکه، اطاعت مطلق است. اطاعت مهم است و اولین اصل پایداری، اطاعت مطلقه از ولی فقیه است؛ بنابراین باید ببینیم مقام ولی از ما چه می‌خواهد و سپس اطاعت صد درصدی داشته باشیم.»حساسیت‌ها از آن جهت افزایش یافت که این سخنان درکنار اظهارات آیت الله مصباح در ۱۴ دیماه سال ۹۵ درباره انتخابات قرار گرفت، که گفته بودند: «هیچ روایتی نداریم که اطاعت از کسی که با رأی اکثریت مردم سر کار آمده، واجب و در حکم اطاعت از امام (ع) و خداوند است! آری؛ تنها در صورتی که، ولی فقیه فردی را منصوب کند، اطاعتش واجب می‌شود.»قرار دادن این سخنان در کنار اظهارات اعضای جبهه پایداری این فهم را گسترش داد که نظر ایشان درباره دموکراسی همچنان درمیان پیروانش نیز ادامه دارد.اما نقل قول اخیر فرزند مرحوم مصباح به جز فاضل میبدی با واکنش وب سایت جماران (سایت وابسته به تنظیم و نشر آثار امام خمینی) نیز مواجه شد و این وب‌سایت در مطلبی نوشت: «آقای مصباح یزدی را که در زمان شروع جنگ یک روحانی ۴۷ ساله بوده اند از جنبه‌های مختلف به لحاظ موقعیت علمی و اجتماعی و یا شرایط سنّی و یا دارابودن مسئولیت مهم حکومتی نمی‌توان مهمتر از شخصیت‌های روحانی برجسته‌ای دانست که در آن زمان به مراتب معنوی‌تر و یا معمّرتر از وی بوده اند و علی رغم شرایط سنّی و دیگر محدودیت‌ها و یا مسئولیت‌ها بار‌ها در جبهه‌های جنگ حاضر شده و در پشت جبهه‌ها نیز در سنگر‌های مختلف به حمایت از رزمندگان و حمایت از دفاع مشروع مردم ایران پرداخته‌اند. ضمن اینکه این بزرگان در رابطه مستمر کتبی و یا حضوری متعدد با امام خمینی بوده اند.»اگرچه در جایگاه علمی و فقاهتی آیت‌الله مصباح یزدی هیچ تردیدی نیست، اما برخی از اظهارات اعضای جبهه پایداری درباره مسائل روز و پیوند خوردن آن با جایگاه معرفتی این جبهه منجر به حواشی تازه شده است. در شرایط فعلی که کشور نیازمند آرامش و جهش اقتصادی است، از این دست حواشی هیچ نتیجه‌ای جز منحرف شدن از مسیر اصلی و کاهش رنج‌های متعدد ایرانیان ندارد و بهتر است به جای بازگشت به گذشته‌ای که اسناد کافی برای اثبات اتفاقات آن وجود ندارد، چشم به آینده داشته باشیم.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر
