بعد از مدت ها ثبات نرخ ارز در حول و حوش ۵۰ هزار تومان، در یک هفته اخیر شاهد فراز و نشیب های فراوان دلار بودیم.
بر اساس اطلاعات بازار غیررسمی ارز، نرخ دلار درساعاتی از مرز ۵۷ هزار تومان نیز گذشت، اما چند روزی است که در مرز ۵۶ هزار تومان این پا و آن پا میکند.
تحلیلگران دلایل متعددی را برای این افزایش نرخ برشمردهاند که مهمترین آنها افزایش تنشها در دریای سرخ، عراق و موشک پرانی متقابل بین ایران و پاکستان است.
بعد از هفتم اکتبر و آغاز نبرد میان حماس و اسرائیل منطقه خاورمیانه به بشکه باروت بدل شد. محور مقاومت از سوریه و عراق تا لبنان و یمن در هواداری از فلسطینیها به منافع ایالات متحده و اسرائیل ضربه زدند و در طرف مقابل نیز صهیونیست ها چندین ترور را برنامه ریزی و اجرا کردند و ائتلاف غربی به رهبری آمریکا و انگلیس نیز مناطق تحت نفوذ حوثیها را هدف قرار دادند. مجموعه این تنشها بر قیمت نفت تاثیر گذاشت و همزمان به دلیل اختلال در تجارت بینالمللی قیمت مواد اولیه را بالا برد و مجموعه این فعل و انفعالات بر نرخ دلار در ایران نیز اثر گذاشت.
رشد نرخ حواله درهم، نیز از دیگر دلایل افزایش نرخ دلار عنوان میشود. این تحلیل درحالی بیان شد که محمدرضا فرزین، رئیسکل بانک مرکزی، گفته بود هیچ کمبودی در درهم نداریم و آنقدر در مرکز درهم عرضه میکنیم که کسی نمیخرد و آخر روز درهم اضافه هم میآید.
ازجمله دیگر دلایل نوسانات ارزی در ایران را باید در سیاست ارزی جدید عراق که تحت فشار ایالات متحده اجرایی شده جستجو کرد. عدم دسترسی ایران به بازار دلار در عراق، تجار ایرانی را با مشکلات تازهای مواجه کرده است.
گروهی دیگر از تحلیلگران که همواره نقش پررنگ دولت در سیاستهای اقتصادی را نقد میکنند معتقدند دولت از افزایش نرخ ارز سود میبرد و برای جبران کسری بودجه از آن استفاده میکند، ادعایی که همواره از سوی دولت تکذیب شده است.
جو روانی در بازار ارز، از دیگر دلایل فعالان بازار برای توجیح افزایش نرخ ارز است. تنها معتقدند تجمیع تنشها در منطقه این احساس را در جامعه ایجاد کرده است، که باید منتظر یک اتفاق بزرگ باشند و همین دودلی نقش جو روانی در نوسانات ارزی را افزایش میدهد.
جایگزینی نفت ایران با روسیه در بازارها، توقف مذاکرات هستهای، کسری بودجه دولت، افت صادرات پتروشیمی به دلیل قطعی گاز و افزایش تقاضا برای خرید ارز در آستانه تعطیلات ژانویه از دیگر دلایلی است که برای چرایی افزایش نرخ ارز مطرح میشود.
اما آنچه برای مردم اهمیت دارد، ادامه تورم و کمبود برخی کالاها به دلیل عدم دسترسی به ارز است. مردم احساس میکنند دلار به مرغ عزا و عروسی بدل شده و هر اتفاقی در کشور یا منطقه میافتد بلافاصله بر نرخ ارز بهخصوص دلار در ایران اثر میگذارد و این اثرگذاری، خود را در زندگی روزمره مردم نشان میدهد.
- نویسنده : ارسالی توسط ملیحه منوری