سرویس اجتماعی جمله- یکی از بزرگترین مفاخر ایرانیان برخورداری این جغرافیا از آثار تاریخی است. ایران در زمره کهن ترین تمدن‌های تاریخ بشری قرار دارد و از همین رو از آثار تاریخی فراوانی برخودار است که به هویت ایرانیان جان می‌بخشد و یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی کشور در حوزه گردشگری است، از این رو حفظ بافت‌های تاریخی و معماری کهن ایرانی همواره از اصلی‌ترین دغدغه‌های دوستداران تاریخ و فرهنگ ایران است.
در همین رابطه به تازگی در نشست بررسی قانون حمایت از بافت‌های تاریخی درباره این موضوع صحبت شد که دستگاه‌های اجرایی دولتی در این خصوص تکالیفی که به
عهده شان بوده را اجرا نکردند یا ناقص انجام دادند.
دلاور بزرگ‌نیا که مدیرکل پیشین میراث فرهنگی استان مازندران نیز بود در این برنامه گفت: قوانین ما با همین وضع موجود خیلی هم بد نیست. قوانینی که داریم عقب مانده و به هم ریخته نیستند. ولی فاصله زیادی بین جامعه و قوانین وجود دارد. مشکل ما دانستن نیست. نتوانستن است. به رغم نواقصی که وجود دارد همه می‌دانند مشکل چیست ولی نمی‌توانیم آن را تغییر دهیم.
دستگاه‌های اجرایی ما هر کدام خود را می‌بینند. به عنوان مثال زمانی که من در استان مازندران بودم بر سر چشمه سورت با نماینده منابع طبیعی می‌جنگیدیم. آنها می‌گفتند برای ماست چرا شما نظر می‌دهید درحالی که این چشمه، میراث طبیعی است و من وظیفه دارم که حافظ آن باشم. ما باید نسبت به آن فهم مشترک داشته باشیم اما این فهم مشترک وجود نداشت. از این نمونه‌ها زیاد است یعنی فهم مشترک برای یک اقدام فراملی وجود ندارد و نگاه‌ها بخشی است. اینها آسیب است.
در ادامه احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم ایران گفت: در گذشته نه چندان دور تمام کنوانسیون‌ها یا پیمان‌هایی که مربوط به آثار تاریخی بود از تک اثر و محوطه به بافت بعد به منظر تاریخی و فرهنگی و الان به شهر تاریخی رسیدند.
وقتی از بافت تاریخی حرف زده می‌شود تصور می‌کنند که بخشی از شهر تاریخی است ولی بخش دیگری از شهر تاریخی نیست پس فرسوده است. درحالی که تاریخی بودن یک جا، میراث ناملموس و فرهنگ است. یک نمونه ملموس بازار رشت است این بازار حوزه تاریخی خود را دارد اما فاقد بدنه تاریخی است. درحالی که بازار نائین تنها شکل خود را نگه داشته است. بهترین حالت این است که این هویت و جریان و بستر با هم باقی مانده باشد.
به گزارش جمله اوایل دهه ۹۰ مرکز پژوهش‌ها گزارشی درباره خلاءهای قانونی در حوزه میراث فرهنگی تهیه کرد. تا قبل از این قانون‌های ۱۳۰۹ و ۱۳۵۲ را داشتیم مباحثی مغفول مانده بود و کارهای کارشناسی انجام شد از جمله پرداختن به بافت‌های تاریخی و فرهنگی. تا آن موقع ادبیات حاکم در دولت‌ها بافت فرسوده بود تا اینکه بافت تاریخی در ادبیات حاکمیتی جایگاه پیدا کرد.
در سال ۹۳ برخی از مدیران سعی کردند با نگاه حمایتی پیش نویسی را تهیه کنند و بحث جدی درباره آن شد. انتظار می‌رفت دولت لایحه برای حمایت از بافت‌ها بیاورد. اما دولت زیر بار لایحه نرفت و مجلس مجبور شد از طریق طرح اقدام کند. این باعث شد کار کارشناسی ضعیف‌تری انجام شود. ایراداتی به محتوای قانون وارد است که یکی از دلایل عدم تحقق اهداف قانون می‌تواند باشد.
تا اینکه سال ۹۶ پیش نویس تهیه شد وقتی طرح اعلام شد جلسات متعددی برگزار شد که در بین دستگاه‌های دولتی سازمان میراث فرهنگی وقت نقش محوری تری داشت. دستگاه‌های مختلفی در گیر آن بودند. خیلی از آن دستگاه‌ها نگاه بولدوزری به بافت‌ها داشتند. گاهی به قدری مشاجره بالا می‌گرفت که جلسات تعطیل می‌شد. وزارت مسکن راحت بود که اینها را بافت فرسوده ببیند چون بودجه آن هم آماده بود. یکی از مشکلات هم عدم تفاهم بین دستگاه‌های اجرایی در حوزه میراث فرهنگی بود. دو سال طول کشید که این طرح در دستور کار مجلس قرار گرفت.
اما با گذشت این سال‌ها همچنان بافت‌های تاریخی مهجور مانده‌اند و مجددا ادبیات بافت فرسوده جایگزین آن شده است.
در کنار بی توجهی دولت‌ها، افزایش مخاطرات طبیعی ازجمله فرونشست حاصل از خشکسالی هم مزید بر علت شده است تا به امروز برسیم. آنچنان که ماجرای بافت تاریخی شیراز به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های دوستداران تاریخ و فرهنگ ایران بدل شده است. انجمن دوست داران قانونمدار میراث فرهنگی با توجه به رسالتی که در نظر گرفته است یکی از اهدافش حفاظت از میراث فرهنگی است یکی از روش‌های رسیدن به این اهداف، دادخواهی در مراجع قانونی است و در اولین گام اقدام به طرح دعوی در دیوان عدالت اداری در خصوص بافت تاریخی شیراز کرده است. محدوده بافت تاریخی شیراز پیرامون حرم شاهچراغ است و سال‌های گذشته با طرح توسعه حرم در معرض آسیب قرار گرفت. بعد از ثبت ملی بافت باز هم تخریب‌ها انجام می‌شود.
اگر همیاران تاریخ ایران بتوانند مانع تخریب بافت تاریخی شیراز شوند یعنی آینده روشن است، اما ادامه وضع موجود و استفاده تخریب گران از انواع لابی‌ها امیدها را بیش از هر زمان دیگری ناامید کرده است. مخصوصا اینکه در سال‌های اخیر ملت آنچنان گرفتار مسائل کوچک روزمره شده‌اند که دیگر جانی برای فکر کردن به تاریخ و فرهنگ ایران برایشان نمانده است و در همین بی رمقی است که تخریب‌ها بیش از گذشته ادامه پیدا خواهد کرد.
