اتفاق تلخ سقوط کارمند شهرداری در آسانسور و فوت وی و همچنین ماجرای سقوط جرثقیل در ساختمان شهرداری بار دیگر نگرانی از ایمنی ساختمانها در پایتخت را زنده کرده است.
سازمان آتش نشانی از مدت‌ها پیش در حال جمع آوری بانک اطلاعاتی از ساختمانها بود که تاکنون بیش از ۳۵ هزار ساختمان شهر تهران، شناسنامه دار شده‌اند و اطلاعات مهم آنها به ثبت رسیده است. در این بانک اطلاعاتی، ساختمان های مهم و حیاتی مانند بیمارستان ها، اماکن تجاری و مراکزی که پر تردد هستند بر اساس میزان خطرهایشان، طبقه بندی شده‌اند. در همین بانک اطلاعاتی ۱۲۹ ساختمان خیلی پرخطر شناسایی شدند. همچنین در رده بندی های دیگر، ساختمان های کم خطر نیز طبقه بندی شده اند.
بستانچی عضو هیأت مدیره انجمن ایمنی و مهندسی حریق استان تهران در حاشیه همایش فناوری‌های مهندسی ایمنی حریق در اردیبهشت سال جاری اعلام کرد: در کل کشور ۱۳۴ هزار ساختمان ناایمن داریم همچنین در تهران ۳۳ هزار ساختمان ناایمن داریم که وضعیت حدود ۷۱ ساختمان بحرانی است. به عبارتی با وضعیت این ساختمانهای بحرانی ۷۵ ساختمان مشابه وضعیت پلاسکو و متروپل در پایتخت داریم.
متأسفانه در مورد نمای ساختمانها دستور العمل مناسب نداریم و بسیاری از کارفرماها و سازندگان ساختمان مسأله ایمنی را کار فانتزی می‌بینند بنابراین باید فرهنگ سازی شود و تقاضا میان مردم ایجاد شود. همچنین ضروری است از دانش روز برای پایش ساختمانهای خطرناک و جلوگیری از ساخت آنها استفاده شود که متاسفانه چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.
ایمنی ساختمان همیشه مهم‌ترین بخش ساخت و سازها بوده و استفاده از بهترین تجهیزات و بالاترین سطح دانش در این زمینه می‌تواند جان هزاران و حتی میلیون‌ها نفر را نجات دهد. حوادثی که ایمنی ساختمان و اعضای خانواده‌ی ما را به خطر بیندازد، تنها حوادث غیرمترقبه مانند زلزله، سیل و طوفان نیست؛ درواقع رعایت نکردن اصول ایمنی در ساختمان می‌تواند در هر زمان جان افراد ساکن ساختمان را به خطر بیندازد.
ایمنی ساختمان در کنار کاربری که دارد به لحاظ مکانی که در آن احداث می‌شود هم حائز اهمیت است، برای مثال ساختمانهای مدرسه یا مهدکودک باید نکات ایمنی بیشتری را رعایت کند یا ساختمانی که در نزدیکی گسل‌های لرزه‌خیز قرار گرفته است، باید عملیات مقاوم‌سازی بسیاری را انجام دهد، بنابراین بحث ایمنی ساختمان یک بحث پیچیده‌ای است که علاوه‌بر توجه به افزایش تقاضای ایمنی از سوی مشتریان و برخی قوانین و مقررات، در دسترس بودن امکانات فنی و زیرساختی آنها نیز باید در نظر گرفته شود.
بر اساس تحقیقات کارشناسان و صاحب‌نظران؛ در حال حاضر، مجموعه‌ای از استانداردها وجود دارد که بر طبق آن می‌توان به میزان ایمنی ساختمان تا حدودی دست یافت، ایمنی ساختمانها به سه دسته پرخطر، کم‌خطر و میان خطر تقسیم می‌شود. بررسی برای ارزیابی ایمنی ساختمان بر اساس استانداردهای جهانی بوده و بر این مبنا ساختمانهای پرخطر هر ساله، کم خطر هر ۱۰ سال و میان خطر سه سال یک بار باید مورد بررسی ایمنی قرار گیرند. آنچه باید در زمینه ایمنی ساختمان مورد بررسی قرار گیرد در کنار بررسی ساختمان‌هایی که به لحاظ قدمت سن بالایی دارند و رفت و آمد زیادی در آنها انجام می‌شود، برخورد جدی با آن دسته از مالکان سازه‌هایی است که در دسته‌بندی ساختمانهای پرخطر قرار دارند که یکی از راه‌حل‌هایی که تاکنون در دستور کار
مسئولان قرار گرفته پلمب کردن این ساختمانها است.
در یک طرف بحث ایمنی ساختمان، تقاضای کاربران برای ایمنی بیشتر ساختمان وجود دارد و در طرف دیگر این بحث قوانین و مقرراتی هستند که در چند سال اخیر در ساخت و سازها لازم‌الاجرا شده‌اند، ایمنی ساختمان تنها به مقاوم‌سازی سازه‌های اصلی ساختمانها همانند تیرها و ستون‌ها منتهی نمی‌شود، بلکه تعویض تجهیزات داخلی یک ساختمان مانند درها و پنجره‌ها یا تعویض سیستم گرمایش و سرمایش هم کمک قابل توجهی به فراهم کردن ایمنی ساختمان می‌کند.
بر این اساس با توجه به پدیده‌های طبیعی همچون سیل، زلزله، طوفان؛ حوادث غیرطبیعی دیگری همچون تجهیزات قدیمی، نبود سیستم اطلاع‌رسانی در بحران‌ها، عایق نبودن دیوارها، کف، گچ‌کاری و بسیاری از عوامل دیگر نیز منجر به اتفاقاتی می‌شوند که هزینه مالی و جانی بسیاری به همراه دارند. رعایت ایمنی به صورت صددرصدی در یک خانه میسر نیست، اما می‌توان در قسمت‌های مهمی از خانه که احتمال بروز بحران در آنها بیشتر است از این اتفاقات پیشگیری کرد. بنابراین در کنار این مسائل بهتر است بدانیم مسئله ایمنی ساختمان آنچنان که تصور می‌شود هم مسئله هزینه‌برداری نیست و تنها با یک سرمایه‌گذاری اندک می‌توان دارایی خود
را بیمه و از اتفاقات ناگوار بعدی جلوگیری کرد. بنابراین ضروری است که فرهنگ بیمه ساختمان نیز جدی‌تر گرفته شود.
- نویسنده : ملیحه منوری _ سردبیر
