در ۱۸ مهر ۱۳۲۸ش، نوزده نفر از رجال سياسي از جمله دكتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. همان افراد در روز اول آبان در منزل دكتر مصدق گرد آمده و جبهه ملي ايران را به رهبري وي تشكيل دادند. […]
در ۱۸ مهر ۱۳۲۸ش، نوزده نفر از رجال سياسي از جمله دكتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره شانزدهم مجلس شوراي ملي به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. همان افراد در روز اول آبان در منزل دكتر مصدق گرد آمده و جبهه ملي ايران را به رهبري وي تشكيل دادند. در نتيجه تلاشهاي اين جبهه، انتخابات تهران و حومه، باطل اعلام شد. از آنجا كه جبهه ملي يك حزب نبود، رهبرانِ گروهها و احزاب مختلف در آن عضويت يافتند. از اين رو، اين جبهه از گرايشها و افراد مختلف العقيده و ماهيتاً متفاوت و حتي متعارض تشكيل شده بود. وقتي كه جبهه ملي به مجلس راه يافت، رهبري ضد استعماري ملت ايران را با حمايت علما و مردم بر عهده گرفت و كوشيد از رقابت آمريكا و انگليس، به نفع مبارزه استفاده كند. مهمترين كاري كه در آن مقطع به پيشگامي جبهه صورت گرفت، ملي شدن صنعت نفت ايران و خلع يد از شركت نفت ايران و انگليس بود. اين جبهه پس از قيام ۳۰ تير ۱۳۳۱، دچار اختلاف دروني شد و گروهي از اعضاي آن به ويژه بخشي از جناح مذهبي به رهبري آيتاللَّه كاشاني كه رهبري با نفوذ در نهضت بود، از دكتر مصدق فاصله گرفت و همين امر، جبهه ملي را دچار سستي نمود. پيامدهاي اين اختلاف در جبهه ملي و نهضت، وقوع كودتاي ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ عليه دولت مصدق بود.
