سارا ایرانی/ مرکز مدیریت راههای کشور همانطور که از نامش پیداست، وظیفه خطیر مدیریت راه ها را عهده دار است. از جمله این وظایف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: شناسايي و مدیریت عملیاتی رفع وقایع جاده ای، سازماندهی کارگاه‌های جاده‌ای و هدایت مطلوب ترافیک در حوالی کارگاهها، مديريت گشتهاي راهداري، اطلاع رسانی […]
سارا ایرانی/
مرکز مدیریت راههای کشور همانطور که از نامش پیداست، وظیفه خطیر مدیریت راه ها را عهده دار است. از جمله این وظایف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: شناسايي و مدیریت عملیاتی رفع وقایع جاده ای، سازماندهی کارگاه‌های جاده‌ای و هدایت مطلوب ترافیک در حوالی کارگاهها، مديريت گشتهاي راهداري، اطلاع رسانی وقایع به کاربران جاده‌ای و دیگر ذینفعان موثر در رفع رخدادها و وقایع جاده‌ای، بهره برداري از سامانه هاي هوشمند حمل و نقل.
این در حالی است که در توضیح عمده فعاليت‌هاي مركز در مديريت راه‌هاي كشور می توان به موارد زیر اشاره کرد: شناسايي سريعتر وقايع و گلوگاههای ترافیکی در راه‌هاي كشور از طرق شناسايي با روشهاي معمول (مشاهده انسانی)، شناسايي به كمك ابزار تصويري، شناسايي با استفاده از نتايج برخط سامانه هاي هوشمند و گشتهاي راهداری، اطلاع رساني به موقع وضعیت راه‌هاي كشور از طرق سامانه پيامك ۱۰۰۰۱۴۱، درگاه اينترنتي WWW.IRAN141.IR سامانه گوياي ۱۴۱، پاسخگويي مستقيم توسط اپراتورهاي مركز (۲۴ساعته) و تابلوهاي پيام متغيير (VMS)، مدیریت سریع وقایع جاده ای و بازیابی ظرفیت اولیه راهها از طرق ثبت وقايع جاده‌اي و اطلاع رساني به مسئولان مرتبط، ثبت و برنامه‌ريزي كارگاههاي جاده‌اي و مديريت و نظارت بر گشتهاي راهداری.
حالا اما بر اساس ابلاغ صادره از سوی رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، وظايف مرکز مدیریت راههای کشور و عنوان آن به مرکز مدیریت اطلاعات راه ها و حمل و نقل جاده ای کشور تغییر یافته است. عبدالهاشم حسن نیا در خصوص این ضرورت تغییر عنوان اظهار داشت: با توجه به تغییرات ایجاد شده در وضعیت حمل و نقل جاده ای کشور و همچنین ضرورت استفاده بهینه از فناوری های ارتباطی پیشرفته در حوزه حمل و نقل جاده ای، عنوان مرکز مدیریت راههای کشور به مرکز مدیریت اطلاعات راهها و حمل و نقل جاده ای کشور تغییر يافت و وظایف جدید به وظایف قبلی این مرکز اضافه می شود.
حسن نیا وظایف جدید این مرکز را پایش و استخراج اطلاعات برخط از طریق سامانه های هوشمند حمل و نقلی، دریافت گزارش ها و ثبت شکایات کاربران جاده‌ای، داده کاوی و ارائه تحلیل‌های مورد نیاز حوزه حمل و نقل بر اساس داده‌های بانک های اطلاعاتی موجود بیان کرد.
رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای همچنین خاطرنشان کرد: در اين راستا، مركز يادشده مي بايست با استفاده از توانمندی های موجود و فناوری های نوین اطلاعاتی و سیستم های حمل و نقل هوشمند و همچنین تجارب پیشین همکاری با سایر معاونت ها و دفاتر ذیربط در انجام وظایف محوله اهتمام لازم به عمل آید.
این در حالی است که نکته کلیدی برای تحقق وظایف این بخش این است که با توجه به آنكه شناسایی سریع وقایع جاده ای از جمله فعالیت های اساسی یك مركز مدیریت راه تلقی می گردد، بنابراین شناخت وقایع جاده ای با روش های مختلف از جمله مهم ترین اقداماتی می باشد كه یك مركز بایستی در مورد آن برنامه ریزی نماید. روش های مختلف شناسایی وقایع جاده ای عبارتند از:
– شناسایی با روش‌های معمول و عرف
– شناسایی به کمک ابزار تصویری هوشمند
– شناسایی با استفاده از نتایج برخط سامانه های هوشمند
در این بین، سامانه های هوشمند در مدیریت راهها برای تحقق اهداف طرح جامع حمل و نقل و ترافیک به کار گرفته می شوند. چراکه سیستم‌های حمل ونقل هوشمند می‌توانند نقش بسیار مؤثری در دستیابی به تمامی اهداف طرح جامع حمل ونقل و ترافیک داشته باشند، لذا برای بهره گیری از این پتانسیل، الزام است که با استفاده از روش‌های مناسب، نسبت به افزایش کارایی و بهره وری آنها اقدام کرد. در این میان، میزان کارایی و بهره وری سیستم‌های حمل ونقل هوشمند نیز تابعی از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی است که با سرعت بسیار زیاد در حال تغییر است، بنابراین با گذشت زمان، برنامه ریزی سیستم‌های حمل ونقل هوشمند از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. از این رو برنامه ریزیهای انجام شده برای سیستم‌های حمل ونقل هوشمند باید اجرایی و به روز باشند.
سیستم‌های حمل و نقل هوشمند (ITS)، بکارگیری فناوری اطلاعات برای بهبود عملکرد سیستم حمل ونقل است که می‌تواند موجب افزایش ایمنی از طریق کاهش وقایع ثانویه و کاهش نرخ تصادفات شود. بنابراین در راستای افزایش خدمت‌رسانی به کاربران جاده‌ای و بهره‌وری و کارآیی فعالیت‌های اداره مدیریت راههای این اداره کل، توسعه سامانه‌های حمل و نقل هوشمند به ویژه سامانه‌های ثبت تخلفات تردد و دوربین‌های نظارت تصویری جاده‌ای در دستور کار قرار گرفته است.
یکی از راهکارهای حل معضلات و مشکلات شبکه حمل و نقل جاده‌ای نظیر تراکم ترافیک و ایمنی استفاده از روش‌های نوین حمل و نقل هوشمند است که ابزار و سامانه‌های حمل و نقل هوشمند با افزایش بهره‌وری امکانات موجود و با جمع‌آوری اطلاعات ترافیکی سعی در مدیریت بهینه ترافیک محورها و ارتقا شرایط ایمنی تردد در آنها دارد.
تاریخچه مرکز مدیریت راهها
گفتنی است که مركز مدیریت راه های كشور در آذرماه سال ۸۷ با هدف بهینه سازی و بهره برداری از راه های كشور و حداقل نمودن تاخیر در جریان ترافیك جاده ای شكل گرفت. این مركز كه سال ها عنوان «اطلاعات راه ها» را یدک می كشید، مسئولیت اولیه اطلاع رسانی از وضعیت راه های كشور را بعهده داشت كه این وظیفه را به كمك نیروهای متعهد و مجرب خود در قالبی سنتی اما موثر در سطح ادارات كل راه و ترابری سراسر كشور و همچنین در سطح ستاد در حوزه ایمنی ترافیك دنبال می نمود. از سال ۸۵ حركت جدیدی در سازمان در زمینه شكل گیری مركز مدیریت اطلاعات راه ها و نوین سازی سامانه ها شكل گرفت كه در همین چارچوب، اختصاص فضای مناسبی در ساختمان شماره ۳ سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای نیز در دستور كار قرار گرفت تا جایی كه مركز فعلی مدیریت راه های كشور در همین فضا در حال فعالیت می باشد. با این وجود ، هدف اولیه از شكل گیری و بهره برداری از مركز، متمركز بر توسعه فن آوری ها و تا حدودی مدیریت اطلاعات ترافیک بود و مدیریت عملیات جاده ای محور فعالیت های مركز بحساب نمی آمد.
با ارتقای سطح فعالیت های مركز به حوزه «مدیریت ترافیك جاده ای» و تغییر نام مركز از مركز اطلاعات راه ها به «مركز مدیریت راه ها» ضرورت تدوین روال های عملیاتی و وارد شدن به عرصه مدیریت ترافیك جاده ای با استفاده از بانك های داده موجود سازمان، فن آوری ها و زیرساخت های ارتباطی و در سایه ارتباط تنگاتنگ با پلیس راه كشور در دستور كار مركز قرار گرفت. حالا هم همانطور که در سطور فوق آمد، نام و ظایف این مرکز تغییر یافته و بر شرح آن افزوده شده است.
