کاوه ایرانی – روزنامه نگار / اشاره: با گشایش بازارهای آسیایی در روز جمعه ۵ اردیبهشت ماه ، قیمت جهانی نفت پس از کاهش بی سابقه در روزهای گذشته، برای چهارمین روز پیاپی افزایش یافت. کارشناسان دلیل اصلی افزایش دوباره قیمت جهانی نفت در روزهای اخیر را افزایش تنش میان ایران و آمریکا و […]
کاوه ایرانی –
روزنامه نگار /
اشاره: با گشایش بازارهای آسیایی در روز جمعه ۵ اردیبهشت ماه ، قیمت جهانی نفت پس از کاهش بی سابقه در روزهای گذشته، برای چهارمین روز پیاپی افزایش یافت. کارشناسان دلیل اصلی افزایش دوباره قیمت جهانی نفت در روزهای اخیر را افزایش تنش میان ایران و آمریکا و به‌ویژه در خلیج فارس می‌دانند. به این ترتیب قیمت هر بشکه نفت پایه وست تگزاس اینترمیدیت برای تحویل در ماه ژوئن با ۸.۱ درصد افزایش نسبت به روز پنجشنبه به ۱۷ دلار و ۸۵ سنت رسید. این نرخ در روز پنجشنبه نیز نسبت به روز پیش از آن ۲۰ درصد رشد داشت.بهای هر بشکه نفت برنت در بازارهای آسیایی نیز با ۵.۷ درصد افزایش به بشکه‌ای ۲۲.۵۵ دلار بشکه رسید.
به گزارش «جمله» در هفته های اخیر، مناقشه نفتی میان روسیه و عربستان از یک سو و همچنین شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان از سوی دیگر موجب شده بود تا بازار نفت با کاهش قیمت بی سابقه ای مواجه شود.
تهدیدهای آمریکا سبب افزایش نفت
علت افزایش بهای نفت از روز سه‌شنبه سوم اردیبهشت تهدیدهای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا علیه قایق های سپاه پاسداران در آب های خلیج فارس بوده است. او در توییتر خود نوشت به نیروی دریایی آمریکا دستور داده «به هر قایق ایرانی كه مزاحم کشتی‌های نیروی دریایی آمریكا شود حمله كرده و آن را منهدم كنند».
اشاره ترامپ به اتفاقاتی است که روز چهارشنبه ۲۷ فروردین رخ داد. در این روز ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که قایق‌های سپاه پاسداران مانورهای «خطرناک و تحریک‌کننده‌ای» را در نزدیکی کشتی‌های آمریکایی و کشتی‌های گارد ساحلی در خلیج فارس انجام داده‌اند. به گفته این بیانیه ۱۱ فروند قایق سپاه پاسداران چندین بار به ناو یواس‌اس لوئیس بی. پولر، پاول همیلتون، فایربولت، سیروکو، رنگل و مائوئی نزدیک شده بودند.
روز پنجشنبه چهارم اردیبهشت نیز حسین سلامی فرمانده سپاه، خبر داد که به واحدهای نظامی سپاه دستور داده شده در صورت «به مخاطره» افتادن امنیت کشتی‌های ایران توسط نیروی دریایی آمریکا آنها را هدف حمله قرار دهند.
بازارهای نفت به توییت تهدیدآمیز ترامپ واکنش نشان دادند و قیمت ها بالا رفتند اما کارشناسان بازار سهام نفت در موسسه ICE Futures Europe بر این باورند که این واکنش موقتی است. روز سه شنبه این سکوی معاملات نفتی در بازار بورس خبر داد که پیش بینی می شود نفت برنت دریای شمال نیز منفی شود.
این کارشناسان می گویند انتظار می رود مادام که کاهش تولید سقف نفت با میزان کاهش تقاضا تناسبی نداشته باشد، بهای نفت برنت نیز به سمت صفر یا زیر آن برسد. در حال حاضر معامله گران این حوزه نیز سعی می کنند خود را با واقعیت های بازار و تهدیدهای آن منطبق کنند.
نیاز ترامپ به تنش آفرینی
به عقیده کارشناسان سیاسی، دونالد ترامپ امروز بیش از هر زمان دیگر برای ماندن در کاخ سفید، نیازمند تنش آفرینی است. او که چند ماه پیش با بحران استیضاح مواجه بود، با توسل به هر ترفندی توانست از آن نجات یابد اما شیوع کرونا در آمریکا و نحوه مواجه دولت جمهوری خواه ترامپ با این بحران، بار دیگر آینده سیاسی ترامپ را با چالش مواجه ساخت. از سوی دیگر اکنون ترامپ به خوبی می داند که در مقابل رقیبی سرسخت همچون جو بایدن قرار دارد. رقیبی که می تواند با بهره گیری از ضعف های متعدد ترامپ او را از کاخ سفید بیرون براند. در چنین شرایطی ترامپ تنها راه نجات خود را در تنش آفرینی و ظاهر شدن در قامت قهرمان ملی آمریکا یافته است. او به یک ماجرای هالیوودی و تاثیرگذار نیاز دارد تا بتواند قلوب میلیون ها آمریکایی را به دست آورد. ترامپ که تا همین چند ماه پیش به دلیل اصلاحات اقتصادی و ایجاد اشتغال به چهره محبوب برخی آمریکایی ها تبدیل شده بود، اکنون به دلیل ناتوانی در حفظ سلامتی و جان شهروندان آمریکایی در مقابل ویروس کرونا، به یک چهره ناکارآمد بدل شده است بنابر این برای آنکه در داخل آمریکا مورد توجه اذهان عمومی قرار گیرد، باید دست به یک اقدام جدی بزند.
الیاس فرحات، کارشناس نظامی و استراتژیک، طی مصاحبه ای با المیادین گفت: «از زمان اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، این کشور به دنبال حفظ حق حاکمیت هوایی، آبی و خاکی خود بود. ضمن آنکه ایران از نیرو‌های دریایی عظیم آمریکا در آب‌های خلیج، ترسی ندارد.»
فرحات می‌افزاید: «تعرض ۱۱ قایق ایران به کشتی‌های آمریکایی و نزدیک شدن به آن در فاصله چند متری، با هدف قدرتنمایی ایران و عزم آن برای اخراج آمریکایی از منطقه صورت گرفت».
اما از زاویه توازن قوا بین آمریکا و ایران، ایران چگونه می‌تواند ایالات متحده را وادار به عقب نشینی کند؟
سرهنگ فرحات در پاسخ به این سوال می گوید: «درست است که از نظر توازن قوا، کفه ترازو به سمت نیرو‌های آمریکایی سنگین‌تر است، اما ایران روی نزدیکی غافلگیر کننده حساب کرده است، ضمن آنکه قایق‌های ایرانی سریع و مجهز به موشک هستند و این کشور، قدرت زیادی در سطح آب‌ها دارد و می‌تواند یگان‌های نیروی دریایی آمریکا را دچار آشفتگی کند».
به عقیده فرحات، در صورت وقوع مقابله مسلحانه، شرایط به درجه خطرناکی می‌رسد و می‌تواند خسارت‌های زیادی برای هر دو طرف داشته باشد. با این تفاوت که طرف آمریکایی خسارت‌های انسانی زیادی نمی‌بیند.
اما باید به این نکته نیز اشاره داشت که ترامپ به خوبی می داند که تنش آفرینی در خلیج فارس ممکن است بهایی سنگین برای کشورش در پی داشته باشد. از این رو ترجیح می دهد تنها به جنگ در صفحه شخصی توئیترش اکتفا کند.
دکتر هشام جابر، رئیس مرکز مطالعات الشرق الاوسط می‌گوید: در زمان حاضر جنگی واقع نمی‌شود، به این دلیل که هیچ طرفی اماده پیامد‌های چنین جنگی نیست و در سایه شیوع گسترده کرونا، جنگ می‌تواند یک فاجعه بزرگ باشد.
وی در گفتگو با المیادین تصریح کرد که منطقه خلیج، منطقه‌ای بسیار حساس است، به این دلیل که پر از است کشتی‌های جنگی آمریکایی و کشتی‌های ایرانی.
جابر معتقد است: «نزدیکی قایق‌های ایرانی به کشتی‌های آمریکایی، تنها از باب قدرتنمایی ایران و با هدف دادن هشداری به ترامپ، برای ممانعت از هر گونه اقدام تجاوز کارانه علیه ایران بوده است. این در حالی است که ترامپ در حال حاضر در تنگنا قرار گرفته است و امیدی برای موفقیت در دوره دوم ریاست جمهوری ندارد».
در نهایت نمی توان این حقیقت را کتمان کرد که تنش اخیر میان ایران و آمریکا شوک کوچکی به بازار نفت وارد آورد و موجب افزایش نسبی بهای نفت در بازارهای جهانی شد و در بازار نفت را از سقوط نجات داد.
جابر می‌گوید: «به عقیده من، شرایط تراژدیک آمریکا در حال حاضر به آن اجازه شروع جنگ نمی‌دهد. بلکه تنها ممکن است ترامپ بخواهد دست به یک ماجراجویی یا حماقت بزرگ، بزند، تا بتواند ملت آمریکا را در برابر یک خطر واحد، گرد خود جمع کرده و حمایتشان را به دست آورد».
این استاد دانشگاه می گوید: «در صورتی که آمریکا جنگی علیه ایران آغاز کرده و اولین ضربه را بزند، قطعا هزاران موشک ایرانی پایگاه‌های نظامی آمریکا در خلیج را هدف می‌گیرد. اما نیرو‌های آمریکایی اکنون در حالت اماده باش نیستند، بلکه برعکس، طبق ارزیابی تحلیلگران، آمادگی نظامی آمریکا بویژه در زمیه سلاح استراتژیک، بین ۵۰ تا ۶۰ درصد کاهش داشته است».
در این میان، ناوبر آمریکایی روز ولت به دلیل ابتلای کادر آن به ویروس کرونا، به ساحل عقب نشینی کرده است و دولت ترامپ توان معالجه شهروندان آمریکایی در مقابله با ویروس کرونا را ندارد.
جابر تاکید می‌کند که اساسا تحریک نیرو‌های آمریکایی و کشتن سربازان آن، به نفع ایران هم نیست، چرا که واکنش حتمی آمریکا را به دنبال دارد و قطعا ایران چنین فرصتی به ترامپ نمی‌دهد تا بخواهد جنگی علیه آن به راه اندازد.
