دولت چهاردهم ۱۰ هزار مگاوات ناترازی را جبران کند
به گزارش روزنامه جمله، در ابتدای نشست آرش نجفی گفت: نهم و دهم مهرماه سال‌جاری، انجمن تجدیدپذیر ایران و کمیسیون انرژی اتاق ایران، یک نشست مشترک برگزار خواهد کرد. با توجه به ناترازی برق و نیاز توجه به تجدیدپذیرها، اقدامات شایسته و جهت‌دهی برای سرمایه‌گذاری در این خصوص لازم است تا بهره‌وری افزایش پیدا کند. درواقع هدف این نشست همین خواهد بود.
وی در تشریح مشکلات مربوط به ناترازی برق گفت: ما برای سال آینده ۲۴ هزار مگاوات کسری برق خواهیم داشت. معضل گاز هم پابرجاست. هرسال ۶۰ تا ۷۰ روز صنایع پتروشیمی و فولاد از گاز محرومند تا گاز منازل تامین شود. ما نفر چهارم انرژی و نفر دوم گاز جهان هستیم اما اینکه نمی‌توانیم انرژی خود را تامین کنیم، به جز سو مدیریت دلیل دیگری ندارد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران افزود: در خیلی از کشورهای دنیا مثل کشورهای اروپایی، میزان تابش آفتاب با کشور ما حتی قابل مقایسه نیست اما از انرژی باد و خورشید به درستی استفاده می‌کنند. تا به امروز جمع فرایند تجدیدپذیر ما ۱۱۰۰ مگاوات است اما ایده آل آن ۲۴۰۰ مگاوات در مدار است که ۱۰ هزار مگاوات در مدار خروجی داشته باشد. اگر قرار است ما بعنوان یک ملاک در منطقه باشیم، باید بیشتر به این حوزه توجه کنیم. در منطقه ما بیش از ۲۰ هزار مگاوات در حال جریان پیدا کردن است. ما شدیدا مقصریم که در این شرایط هستیم.
نجفی گفت: در چند سال گذشته دولت با فشار مجلس کمک کرد که صورت حساب حدود ۱۰۰۰ مگاوات از شرکت‌های تولید کننده برق را بدهیم اما باز هم کم است. دولت چهاردهم موظف است حداقل ۱۰ هزار مگاوات جبران ناترازی را در طول ۴ سال وارد مدار کند. ما قطعا سال آینده دستاوردهای دولت چهاردهم را بررسی کرده و پنج نشان عالی استاندارد را به فعالان این بخش تقدیم خواهیم کرد. یک نشان به فعالان قوه مجریه و قوه مقننه و دستگاه قضا و دو نشان به بخش خصوصی اهدا خواهد شد که نمادی برای اهمیت بخشیدن به بخش خصوصی است. به این دلیل که ما سرمایه‌گذارانی داریم که در خصوص گرفتن بودجه تجهیزات را وارد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه انحصاربخشی نتیجه‌ای به جز افزایش نابسامانی ندارد گفت: انحصار در همه جا فارغ از اینکه ممکن است فساد ایجاد کند، حتما باعث ناکارآمدی می‌شود. توزیع، خرید و فروش انحصاری است و قطعا سرمایه‌گذار امورات خود را به انحصارگر نخواهد داد. نکته اینجاست که تجدیدپذیرها درگیر تحریم نیستند و بخش خصوصی می‌تواند در این زمینه توسعه پیدا کند و در عرصه بین‌المللی فعالیت کند و این امکان بسیار خوبی برا جذب سرمایه‌گذار خصوصی است که باید از آن بهره‌مند شویم.
نجفی در تبیین اینکه گاهی قوانینی داریم که در عین خوب بودن، به دور از منطق به نظر می‌رسند گفت: گاهی دولت و مجلس قانونی می‌نویسند که در عمل غیر قابل اجراست. مثل قانون اینکه وزارت نیرو یا نفت یا گاز هروقت گاز یا برق را قطع کردند باید به صنعت خسارت بدهند. تا امروز یک ریال هم از این کانال پرداخت نشده چون اساسا قانون اشتباه است. یا مثلا تصویب شد که هر تولیدکننده ۵ درصد تولید خود را ظرف تولید برق کند که اشتباه است. بعضا حوزه کاری تولید کننده با برق متفاوت است؛ مثلا فولاد است.
وی در همین راستا گفت: اتاق بازرگانی تصمیم گرفت برای حل بخشی از این مشکل پس از طی مراحل تصویب، همکاری میان شرکت‌های تحت نظر اتاق بازرگانی با انجمن ایجاد کند. در این زمینه نیروگاه‌های هزار یا ۲ هزار مگاواتی تاسیس می‌شود تا صنایع سودشان را به این نیروگاه‌ها وارد کنند و به شکل مستقیم وارد عرصه تولید برق نشوند.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: گروه مپنا با ما جلسه گذاشت که کمیته مشترک تشکیل دهیم. مپنا خود را خصوصی می‌داند. آقای علی آبادی که امروز وزیر نیروست، قبلا مدیرعامل مپنا بوده که این اتفاق خوبی است. مپنا می‌تواند مطالبه‌گر باشد اما اینکه چقدر می‌تواند کار کند به گفته نیست و در عمل باید ثابت شود. مپنا اگر توانست میزان خاموشی صنعت را کاهش دهد نتیجه حاصل شده است. از ۲۴ هزار مگاوات کسری هرچقدر را مپنا جبران کند بسیار راهگشاست.
تامین منابع مالی و ناهماهنگی‌های اجرایی مرتفع شود
رییس انجمن تجدیدپذیر نیز در این نشست گفت: در همین آغازین روزهای دولت چهاردهم باید به کمبود انرژی توجه شود. صنعت کشور ما لطمه دیده و کمبود برق گسترده دادیم. همایش پیش رو با حضور دست‌اندرکاران می‌تواند باعث غلبه بر چالش‌های اساسی که مانع تولید برق شده باشد. سرمایه گذاران در این زمینه مشکلاتی دارند که از جمله آن می‌توان به تامین منابع مالی، تامین ارز و ناهماهنگی‌های اجرایی اشاره کرد.
داوود مددی ادامه داد: کمبود برق در پیک برق سال‌جاری به ۱۸ هزار مگاوات رسید. برای جبران آن باید ۱۵ هزار مگاوات برق تولید شود که حدود ۲۰ میلیارد دلار برای اینکار سرمایه لازم است. تازه اگر تامین شود، به حالت صفر می‌رسیم. مبرهن است که این مهم در کوتاه مدت امکان آن نیست. ما به طور معمول هرسال ۵ درصد افزایش مصرف داشتیم که امسال به ۷ یا ۸ درصد افزایش پیدا کرده است. با فرض همان افزایش ۵ درصد، ما در سال ۱۴۲۲ به ۱۱۲ هزار مگاوات و در زمان پیک ۲۰۰ هزار مگاوات احتیاج داریم. الان ۹۱ هزار مگاواته که یعنی ۱۱۰ هزار مگاوات کسری داریم.
وی افزود: در کشور ما بخشی‌نگری بیداد می‌کند.البته در این زمینه اقداماتی شد. مشکلات به شورای اقتصاد رفت و تا حدود ۴۵۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی اختصاص یافت. بدون این اقدامات صورت گرفته امیدواری به تولید ۱۰ هزار مگاوات نداشتیم. اکنون امیدواریم که در طول برنامه هفتم بتوان به ۱۲ هزار مگاوات رسید. مددی تصریح کرد: دولت باید مالکیت تولیدکننده را صحه‌گذاری کند. جریان مالی پایدار باید ایجاد شود. در قانون برنامه بودجه مفادی هست که اجرا نمی‌شود. در قانون مسئله تخصیص بودجه به انرژی‌های تجدیدپذیر هست اما از ابتدای امسال ریالی به این بخش اختصاص پیدا نکرده است. باید تسهیلاتی برای جذب سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود. مثلا اعلام شود سرمایه‌گذاران می‌توانند مالیات خود را در سرمایه‌گذاری استفاده کنند.
وی در تشریح ضرورت تفکیک تمام وظيفه ها بر دوش گفت: امروز تمام وظایف بر دوش وزارت صمت است. دولت باید ارز وزارت نیرو را برای توسعه تجدیدپذیرها از وزارت صمت تفکیک کند. در خصوص پرداخت بدهی‌ها به همت انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر، طی دو سال گذشته ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد از بودجه را دریافت کرده و به صورت حواله گاز به اعضای خود پرداخت کردیم. اصل مطالبه مان برطرف شده ولی جرائم از سال ۹۷ پرداخت نشده است.
رییس انجمن تجدیدپذیر در خصوص مشکلات تامین زمین برای فعالان حوزه تولید برق تبیین کرد: ۱۵ مرکز هست که باید از آن برای دریافت زمین استعلام گرفته شود. این روند بسیار زمان‌بر و مانع‌زاست. پیشنهاد ما رسمیت دادن به شرکت‌های developer یا توسعه‌گر است. این شرکت‌ها زمین را شناسایی کرده و مشکلاتش را حل می‌کنند. اکنون مثلا قانون اصلاح شده و گفته می‌شود که تنها باید از محیط زیست مجوز اخذ کرد. اگر دستگاه‌ها مشکلی ایجاد کردند، خود سرمایه‌گذار پاسخگو باشد. مشخص است کسی وارد این عرصه نخواهد شد.
ضرورت یکپارچه بودن عملکرد دولت در حل بحران انرژی
دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در این نشست گفت: مصرف برق کشور در تابستان سال‌جاری ۱۸ هزار مگاوات بود که اندازه چند کشور همسایه مان است. جبران ناترازی ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم دارد که تازه به نقطه صفر برسیم و رشد نداشته باشیم. ما منابع لازم این کار را نداریم. بانک‌ها زیر ذره‌بین بانک مرکزی هستند و صندوق توسعه ملی ۲۰ میلیارد دلار هزینه دارد اما برای کل توسعه کشور است. بازار سرمایه هم عمق کافی ندارد و مردم هم به آن بی اعتماد هستند. روش تامین منابع مالی برای تجهیز و تامین برق ما اشکال دارد. برای تجهیرات نیروگاهی ما نیاز به واردات داریم و ۷۰ درصد منابع ریالی باید تبدیل به ارز شود. ارزآوری دولت کاهش پیدا کرده و طبق برنامه نیاز به ۱.۵ میلیارد دلار هزینه است.
وی تشریح کرد: عملکرد دولت در خصوص بحران برق یکپارچه نیست. وزارت نیرو، وزارت صمت ، بانک مرکزی و دیگر ارگان‌های مربوطه باید در این زمینه باهم هماهنگ باشند. گویا بحران برق جدی گرفته نشده و اگر گرفته شده دولت ید واحدی در این خصوص ندارد. خیلی از تجهیزات ما در گمرک می‌مانند چون مشکل ترخیص دارند و ما در همان شرایط برق صنایع را قطع می‌کردیم. یا خیلی از شرکت‌ها پنل اینورتر خورشیدی داشتند اما زمین مناسب برای احداث آن نبود. کمبود زمین هم مشکل دیگر این حوزه است. بهره برداری از زمین حدود یکسال طول می‌کشد. اگر سرمایه‌گذاری تمام این مشکلات را رفع کند، دغدغه دارد که می‌تواند پول برق خود را از دولت بگیرد یا نه. وقتی بازپرداخت‌ها دچار مشکل شود، کشور نسبت به آن صنعت بدبین می‌شود. دولت باید به فکر تامین پول برق خریداری شده از سرمایه‌گذاران هم باشد.
زنگنه تشریح کرد: یک اتفاق خوب در سال گذشته اضافه شدن تابلوی سبزی در بورس بود که بر اسا آن خریداران برق صنایع بودند نه دولت. خروج دولت از زنجیره خرید و فروش برق کارگشا خواهد بود. اما اگر دولت بخواهد تمام خریدهای تضمینی را خود انجام دهد تمام این مشکلات تکرار خواهد شد. در همایش پیش رو این مشکلات را برای مسئولان مرور می‌کنیم و راه حل‌های بخش خصوصی را خواهیم شنید.
دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ادامه داد: ما در روزهای پیک ۷۰ هزار مگاوات برق تولید می‌کنیم که ۳۰ هزار ناترازی دارد. باید ظرفیت تولید خود را دو و نیم برابر کنیم که هزینه بسیار زیادی لازم دارد. ما گاز هم نداریم. کشور چین از ابتدای سال میلادی تا الان روزی ۱۰۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر وارد مدار کرده و این یعنی که چین در ۱۸ روز کل ناترازی ما را رفع کرده است. یا مثلا خاک کشور آلمان خاک کمتری از ما دارد و بهترین خاکش مثل شمال ماست. اما۸۱ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی دارد. ما ۹۱ هزار مگاوات با این همه منابع و دسترسی داریم.
زنگنه در خصوص صادرات برق گفت: در زمینه صادرات، بازار ترکیه، عراق، پاکستان و افغانستان رو داریم. در شرق کشور و در مرز بین پاکستان و افغانستان ظرفیت احداث توربین بادی عظیم را داریم که اگر به تحقق می‌پیوست، هم صادرات و ارزآوری داشتیم هم ناترازی‌مان تا حدودی رفع می‌شد. همچنین در دیپلماسی انرژی به ما کمک می‌شد. اما ما از این سرمایه استفاده نکردیم.
