زهرا ایران‌شاهی/ به باور بسیاری از مردم، یکی از راه‌حل‌های مشکلات مناطق حاشیه‌ایِ شهرها، الحاق آنها به شهر مادر است اما موارد کلان‌تری مانند تزریق بودجه، رشد بسترهای اجتماعی و امکانات رفاهی و گردشگری و روانشناختی راهکارهای اصلی‌تر و موثرتری برای حل مشکلات مناطق حاشیه‌ای یا بافت‌های فرسوده می‌توانند باشند. حل معضلات بافت‌های […]
زهرا ایران‌شاهی/
به باور بسیاری از مردم، یکی از راه‌حل‌های مشکلات مناطق حاشیه‌ایِ شهرها، الحاق آنها به شهر مادر است اما موارد کلان‌تری مانند تزریق بودجه، رشد بسترهای اجتماعی و امکانات رفاهی و گردشگری و روانشناختی راهکارهای اصلی‌تر و موثرتری برای حل مشکلات مناطق حاشیه‌ای یا بافت‌های فرسوده می‌توانند باشند. حل معضلات بافت‌های فرسوده در شهرهای تاریخی اما علاوه‌بر موارد فوق به برنامهریزی گسترده‌تر در جهت عدم آسیب به بافت تاریخی و حفظ صنعت گردشگری در کنار حل مشکلات فرسودگی بافت دارد که انجام چنین مهمی از دست کارشناسان حوزه بارآفرینی شهری برمی‌آید.
این در حالی است که مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در سفر به یزد و بازدید از پروژه های بازآفرینی این استان بر برنامه راهبردی گردشگری شهری با رویکرد بازآفرینی محله‌های تاریخی تاکید کرده است.
مهدی عبوری در این سفر یک‌روزه به استان یزد، از پروژه های بازآفرینی در شهر های یزد و مهریز بازدید و از نزدیک کیفیت اجرای این پروژه ها را مورد ارزیابی قرار داد. عبوری همچنین در حاشیه بازدید از پروژه های بازآفرینی شهر یزد با تاکید بر جایگاه و اهمیت جهانی شهر یزد، اظهارداشت: توجه بیشتر به اجرای طرح های بازآفرینی شهری و در نتیجه بازگشت ساکنین به محلات با ارزش و قدیمی، می تواند در جذب بیشتر گردشگر موثر باشد.
معاون وزیر راه و شهرسازی به کارآمدی طرح های بازآفرینی شهری در محلات هدف اشاره کرد و افزود: استان یزد از ظرفیت های بالا و بالقوه ای در اجرای طرح های بازآفرینی شهری برخوردار است.
گفتنی است، اداره کل راه و شهرسازی استان یزد در راستای تکالیف و اجرای برنامه های ابلاغی در حوزه بازآفرینی شهری تاکنون ۴ طرح مرتبط با بازآفرینی را مورد اجرا قرارداده و اغلب این طرح ها یا به پایان رسیده و یا دارای پیشرفت فیزیکی بالغ بر ۸۵ درصد است.
همچنین در سفر مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران به استان یزد، پروژه های مذکور (آسفالت معابر منطقه اسکان و حسن آباد شهر یزد، طرح ساماندهی مجموعه مهر پادین و باغ پهلوان شهرستان مهریز) مورد بازدید ایشان قرار گرفت، تا کنون به میزان ۴۰ میلیارد ریال جهت اجرای پروژه های ذکرشده، هزینه شده است. شایان ذکر است، معاون وزیر راه و شهرسازی مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در ادامه سفر خود به شهر یزد از دفتر تسهیلگری اسکان در سکونتگاه غیررسمی شهر یزد بازدید کرد.
مهدی عبوری در جریان این بازدید با اشاره به اینکه الحاق محدوده به شهرها مشکلی از ساکنان سکونتگاه های غیررسمی و مناطق حاشیه نشین حل نمی کند، اظهارداشت: مدیریت شهری باید در ارائه خدمات شهری در سکونتگاه های غیررسمی نهایت تلاش را از خود نشان بدهد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ساکنان سکونتگاه های غیررسمی اغلب از افراد دهک های پایین جامعه هستند، گفت: متاسفانه به دلیل عدم نظارت دستگاه های ذیربط، باعث سراریز شدن جمعیت به حاشیه شهرها شده است. عبوری در پایان سخنان خود تصریح کرد، در بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی توسط دستگاهها و نهادهای ذیربط، فراهم کردن خدمات شهری، باید مورد توجه قرار گیرد.
شیوه بازآفرینی در یزد و شهرهای تاریخی ایران
گفتنی است که توجه به بافت‌های فرسوده و قدیمی و رفع ناپایداری آنها به موضوعی جدی و محوری تبدیل شده است. اما رویکردهای مرمت و بهسازی شهری در سیر تحول و تکامل خود از بازسازی، باززنده سازی، نوسازی و توسعه مجدد به بازآفرینی و نوزایی شهری تکامل یافته و در این مسیر، از حوزه توجه صرف به کالبد به عرصه تاکید بر ملاحظه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز گذری داشته است. در این میان، شهر یزد با دارابودن وسیع ترین بافت تاریخی و وجود فرسودگی در آنها، توجه ویژه ای را می طلبد که به خصوص در محله های خاصی همچون برزن شش بادگیری به دلیل ویژگی های خاص آن، حائز اهمیت است. این در حالی است که طرح بازآفرینی شهری با هدف ساماندهی بافت‌های فرسوده، تاریخی و حاشیه‌ای در استان یزد با قوت در حال پیگیری است و قرار است که در مرحله اول دفاتر بازآفرینی شهری در شهرها ایجاد شود و اعتبار ۷/۴۳ میلیارد تومانی برای ایجاد این دفاتر و اجرا و ساماندهی فضاهای شهری هزینه شود. طرح بازآفرینی شهری با توجه به نیازهای محله‌های شهر بوده و اجرای خدمات زیربنایی و روبنایی در محلات با توجه به انتظار محله و پاسخگویی به نیاز جدید مسکن در محله‌های شهر در این طرح دیده شده است.
به زعم کارشناسان حوزه مسکن در شهرهای تاریخی مهمترین راه برای رسیدن به این اهداف داشتن بانک اطلاعاتی در بخش‌های مختلف و دست‌یابی به جریان دانش و اطلاعات در جهت ایجاد سیستمی برای تصمیم‌سازی بهتر برای مسئولان و کاهش خطاها در تصمیم‌گیری و اجرا است. چراکه باید از بین عوامل مهم و تاثیرگذار در ایجاد و ساماندهی زندگی شهری شامل محیط زیست، حمل و نقل شهری، ایمنی شهری، آموزش و فرهنگ، بهداشت و سلامت، برنامهریزی شهری و مدیریت شهری نگاه دقیق و موشکافانه به نقاط قوت و ضعف نواحی، مناطق تاریخی و محلات شهر داشت.
بازآفرینی با این شیوه، با هدف رفاه، عدالت، توسعه پایدار، امنیت و سلامت جامعه و شناخت نیازهای محله انجام خواهد شد و بهترین روش طرح‌های راهبردی شهری است و بازآفرینی در این زمینه می‌تواند بسترسازی مناسبی برای طرح‌های راهبردی باشد.
