زهرا ایرانشاهی پروژه بزرگ زیرساختی در بندر شهید بهشتی چابهار با اعتبار بیشاز ۹۰۰ میلیارد تومان که از دو ماه قبل ممکن شده است، نویددهنده توسعه و آبادانی این بندر راهبردی کشور است. بندر چابهار به جهت برخورداری از موقعیت ممتاز در شرق تنگه هرمز و در یای عمان در مسیر خطوط اصلی کشتیرانی به […]
زهرا ایرانشاهی
پروژه بزرگ زیرساختی در بندر شهید بهشتی چابهار با اعتبار بیشاز ۹۰۰ میلیارد تومان که از دو ماه قبل ممکن شده است، نویددهنده توسعه و آبادانی این بندر راهبردی کشور است. بندر چابهار به جهت برخورداری از موقعیت ممتاز در شرق تنگه هرمز و در یای عمان در مسیر خطوط اصلی کشتیرانی به آفریقا، آسیا و اروپا قرار گرفته و به عنوان کوتاهتر ین راه ارتباط ی و ترانزیتی کشورها ی آسیای میانه و افغانستان به بازارهای خلیج فارس، شرق آفریقا و دیگر نقاط جهان مطرح است.
مزیت عمده منطقه آزاد چابهار نسبت به سایر مناطق آزاد کشور از یک سو، امکان دسترسی سریع به آبهای آزاد اقیانوسی هند و از سوی دیگر، اتصال به شبکه راه های زمینی کشور است. در شهریورماه ۱۳۷۹ و زمانی که موافقتنامه کریدور شمال جنوب در سنتپترزبورگ میان وزرای – حمل و نقل سه کشور ایران، هند و روسیه به امضا رسید و چابهار به عنوان بندری استراتژیک در این کریدور معرفی گردید. بندر چابهار و اتصال آن به مرز ترکمنستان در منطقه مرزی باجگیران، کوتاه ترین مسیر حمل و نقل زمینی کالا در کر یدور شرق و شاهراه تغذیه کشورهای آسیای میانه محسوب میگردد. این بندر، آینده نویدبخشی برای توسعه محور شرق و رونق تجارت خارجی ایران دارد.
در صورت بهره برداری صد درصدی از این بندر، رونق ترانزیت و حمل و نقل، شهرهای این مسیر، از نظر ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی توانمندتر میشوند و با توسعه و رونق اقتصادی، ناامنی های سیاسی و اقتصادی و قاچاق در این منطقه محروم کاهش میبابد. از اینرو، توسعه چابهار و محور شرق در زمینه رونق تجارت خارجی و ترانزیت، مزایای بسیار برای کشور و بویژه منطقه خواهد داشت
به همین منظور در سال گذشته اسناد تفاهمنامه بازارچههای مرزی ایران و پاکستان امضا شده و براین اساس، تبادلات مرزی و رفتوآمدهای تجاری با کشور پاکستان به طور کلی متحول شده است. اگرچه با تغییرات اجتماعی در افغانستان همکاری این دو کشور در توسعه چابهار به نظر معلق می آید اما منافع این کشورها نیز در توسعه این شهر است.
درواقع اضافه کردن دو پایانه رسمی برای تبادلات و ۶ بازارچه مرزی که در این سند امروز مورد توافق قرار گرفته بعلاوه مصوبه دولت که تسهیلات خاصی را برای واردات اقلام در نظر گرفته است، کمک میکند که ما به سمت یک تراز تجاری خوب حرکت کنیم.
درخصوص ضرورت سرمایه گذاری در مهمترین و تنهاترین بندر اقیانوسی کشور معاون وزیر راه و شهرسازی پیش از این بدرستی گفته است: بحث سرمایه گذاری برای توسعه بندر چابهار در انحصار یک کشور نیست و هر کشوری که تقاضا داشته باشد باب مذاکره باز بوده و حضور مجموعههای جدید تهدیدی برای سرمایهگذاران فعلی نیست.
محمد راستاد درباره راهبردهای کلان و توسعهای بندر چابهار اظهار داشت: لازم است به علت موقعیت جغرافیایی بندر چابهار، برروی توسعه ترانزیت در این بندر تمرکز جدی داشته باشیم و زمینهها را بابت رشد این موضوع فراهم کنیم.
وی ادامه داد: توافقنامه سهجانبه ایران-افغانستان- هندوستان موسوم به توافقنامه چابهار یک ظرفیت خوب است تا بتوانیم حجم قابل توجهی از کالا را باتوجه به تقاضایی که در این دو کشور وجود دارد، انجام و عملیات ترانزیت شکل بگیرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: در این زمینه نکته دیگر این است که بندر چابهار از منظر قابلیت پذیرش کشتیهای سایز بزرگ از نظر ساختارهای بندری و دریایی تجهیز شده است. به همین خاطر یکی از راهبردهای مهم این است که سهم قابل توجهی از کالاهای اساسی که در احجام بالا وارد کشور میشوند، به سمت چابهار سوق داده شوند.
وی افزود: به این ترتیب از طرف دیگر با در نظر گرفتن عمده فعالیتهای بندری ایران که از مسیر تنگه هرمز و در طول سواحل خلیجفارس انجام میگیرد، بندر چابهار مهمترین بندر کشور خارج از تنگه هرمز و در سواحل دریای عمان و اقیانوس هند است. بندری که یک جایگاه ویژه و منحصربهفرد برای کشور داشته و به همین خاطر ظرفیت ایجاد شده ۸.۵ میلین تن در سال برای آن یک عدد قابل توجه است.
وی ادامه داد: با این اوصاف در افزایش حجم سهم چابهار در صادرات و واردات کشور، به دست آوردن یک موقعیت ویژه در ترانزیت و کریدورهای ترانزیتی، این بندر جزو اولویتهای اصلی است که رشد و توسعه آن در دستور کار قرار دارد. البته در این زمینه برنامه ویژهای هم برای جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی و سرمایههای خارجی در تجهیز، توسعه و بهرهبرداری تدارک دیده شده که خوشبختانه در این خصوص دستاوردهای خوبی را هم شاهد بودهایم.
وی افزود: به دنبال این هستیم که بحث کشتی های رو- رو مسافری بین کراچی و بندر چابهار برقرار شود و از طرف دیگر اگر چنانچه برای فازهای توسعهای بندر چابهار هر کشوری تقاضا داشته باشد باب مذاکره باز بوده و تهدیدی برای سرمایه گذاران فعلی نیست که در انحصار آنها باشیم. یعنی محدوده کاری سرمایهگذاران فعلی مشخص است و در خارج از محدوده کار به دیگر متقاضیان سپرده خواهد شد.
معاون وزیر و شهرسازی در واکنش به این موضوع که آیا با این رویکرد بندر چابهار مهمترین بندر ایران در آینده خواهد بود، گفت: در این زمینه نمیتوان گفت که بندر چابهار مهمترین بندر ایران خواهد شد چرا که هم اکنون حداقل ۶۰ درصد تجارت دریابرد کشورمان در بندر شهید رجایی انجام گرفته و در آنجا متمرکز است.
وی افزود: زیرساختها و ظرفیتهایی که در بندر شهید رجایی وجود دارد به هیچ وجه قابل قیاس نیست اما از لحاظ موقعیت جغرافیایی بندر چابهار یک بندر منحصربهفرد است و برنامهریزیهای خاص خودش را دارد.
وی تاکید کرد: قطعا با اتصال راهآهن به بندر چابهار یک کریدور پایدار و پررونق با توجیه اقتصادی و با مزیت رقابتی بالا را میتوان انتظار داشت که برقرار بماند.
راستاد تصریح کرد: به همین خاطر در این ایده هر بندر ماموریت خاص خودش را در کشور دارد. بندر چابهار بخشی از صادرات و واردات کشور را تامین میکند که در حوزه ترانزیت با توسعه سایر شقوق حمل و نقل متصل به بندر نه تنها موجب رونق بلکه عمران و آبادانی مناطق جنوب شرق کشور خواهد شد.
گفتنی است که ادامه اجرای طرحهای عمرانی و سرمایه گذاری باعث تسهیل، استمرار و افزایش صادرات و واردات کالا از طریق بندر چابهار خواهد شد. با بهرهبرداری از این پروژه ها ظرفیت عملیاتی و خدماتی بندر ارتقا و ضریب ایمنی بنادر شهید بهشتی و کلانتری نیز افزایش خواهد یافت. این پروژه ها با مبلغ بیش از سه هزار میلیارد تومان در دست اجراست و در جهت توسعه بندر و اشتعالزایی چابهار تاثیر بسزایی خواهند داشت.