سرویس سیاسی جمله – روز گذشته دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل با ارسال یادداشتی به کشورهای عضو سازمان ملل متحد، پایان رسمی مقررات بندهای ۳، ۴ و ۶ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱، شامل آزمایش های موشکی، محدودیت صادرات و واردات اقلام موشکی به ایران و همچنین تحریم های مربوط به توقیف اموال و ارائه خدمات مالی به افراد و نهادهای ایرانی تحت تحریم شورای امنیت را به اطلاع کشورها رسانده است.
ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که این تحریمها به شکل خودکار و با گذشت هشت سال پس از اجرای برجام (۱۸ اکتبر ۲۰۲۳) لغو شدند و بر همه ما واضح است که اگر راهی برای تداوم نگاه مغرضانه علیه ایران وجود داشت، این اتفاق نمیافتاد. این نکته هم اظهر منالشمس است که واکنش ایلات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا به این اتفاق چه بود.
«ودانت پاتل»، معاون سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در یک نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره منقضی شدن تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در ۱۸ اکتبر و اینکه آیا واشنگتن قصد تمدید این تحریمها را دارد، گفت: ما همچنان ابزارهای لازم را برای هدف قرار دادن گسترش فناوریهای موشکی و پهپادها در اختیار داریم تا آنها را پاسخگو بدانیم.بنابر گزارش وب سایت وزارت امورخارجه آمریکا، پاتل در ادامه تاکید کرد: بدیهی است که قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل تنها ابزاری نیست که ما در اختیار داریم. ما ابزارهای دیگر مانند تحریمها، کنترل صادراتی و ارتباطات دوجانبه و چند جانبه را داریم و به استفاده از ابزارهای تحریمی خود برای پاسخگو کردن ایران ادامه خواهیم داد.
این تحریمهای لغو شده شامل صنایع موشکی یا تسلیحات نظامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فناوری هستهای، انرژی و صنعت نفت، خدمات بانکداری، بانک مرکزی، صنایع کشتیرانی، تجارت بینالمللی و صنعت بیمه است که از امروز دیگر در لیست تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران نیست اما همچنان از جانب آمریکا و اروپا اعمال میشود. همچنین آمریکا دو تحریم در زمینه معامله شرکتهای خارجی با ایران و فلزات و معادن ایران را جدای از باقی تحریمها در دستور کار خود دارد.
آنچه اتفاق افتاده بیشک خبر خوبی است اما تحریمها در حوزه موارد ضروری که زیرمجموعه حقوق بشر هستند، همچون دارو و مواد غذایی همچنان به قوت خود پابرجاست. خود مقامهای دولت آمریکا تحریمهای اعمال شده علیه ایران را سختترین و فلجکنندهترین تحریمها در طول تاریخ تمدن انسان نامیدهاند. با تمام اینکه در سال ۱۳۹۰ کنگره امریکا مدعی شد تحریم دارو، تجهیزات پزشکی و مواد غذایی برای انسانها و حیوانات علیه ایران را از فهرست تحریمها حذف کرده است، آنچه در عمل اتفاق افتاده کاملا برعکس ادعای مطرح شده بود. رنج بیماران خاص از شرایط دسترسی به داروها و وضعیت بغرنج دورهای برای دستیابی به سرم معمولی در روزهای سخت کرونایی کشور و تلاشهای بیسابقه برای کوتاه ماندن دست ایرانیان از واکسن کرونا، نمونههای کاملا محسوس برای کشیدن خط بطلان روی ادعای تحریم کنندگان علیه ایران است. نکته بسیار غمانگیز تر این روال بیرحمانه، انتفاع برخی افراد در داخل کشور از این تحریمهاست که نزد افکار عمومی به نام «کاسب تحریم» شناخته میشوند. کاسبان تحریم برای موجودیت اهرم فشاری جهت افزایش افسارگسیخته تروم اقتصادی و داشتن بهانهای همیشگی برای اوضاع نابسامان اقتصادی، به اندازه سهم خود از عدم لغو تحریمهای غیر انسانی حمایت میکنند و این تیغ بیرحمانهای است که زیر گلوی مردم ایران است و بیش از همه در تمام این سالها به آنها اسیب رساندهاست.
به گزارش ایرنا، «رزماری دیکارلو»، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل در نامه ای جداگانه خطاب به نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران خاتمه مقررات مذکور و خروج افراد و نهادهای ایرانی از فهرست شورای امنیت را تایید کرده است.
به رغم نهایی شدن خاتمه این محدودیتها، روز گذشته کشورهای غربی در تلاشی رسانه ای و با صدور بیانیه گروه محدودی از کشورهای همسو تلاش کرده بودند در نهایی شدن فرآیند مذکور تشکیک کند که نهایتا صدور یادداشت رسمی سازمان ملل، بر خاتمه محدودیت های مذکور صحه گذاشته است.
دولت جمهوری اسلامی ایران در بیانیهای رسمی اعلام کرده است ادعای آمریکا و کشورهای اروپایی برای تداوم این محدودیت ها در ظرفیت ملی به رغم خاتمه محدودیت های بین المللی را ناقض ماده ۲۵ منشور ملل متحد می داند.
اگر چه ناظران بین المللی با توجه جنس روابط و همکاری های نظامی دولت ایران، تداوم این محدودیت ها در ظرفیت ملی کشورهای غربی را اقدامی صرفا نمادین تلقی می کنند.
لازم به ذکر است سایر تحریم های بینالمللی شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران پیشتر در روز اجرای برجام و متعاقباً محدودیت مربوط به تسلیحات متعارف و سبک وفق قطعنامه های شورای امنیت در اکتبر سال ۲۰۲۰ خاتمه یافته بود. با لغو محدودیت های باقی مانده در روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، تمام تحریم های مرتبط با افراد و نهادهای ایرانی در سازمان ملل خاتمه یافتهاست.
- نویسنده : ارسالی از سرویس سیاسی