چیزی به آغاز چهل و یکمین جشنواره فجر باقی نمانده است. اگر در طی یک دوره مثلا ده ساله، پیگیر جشنواره فجر بوده باشید، حتما مستحضر هستید که در اواسط دی ماه، دیگر آحاد جامعه، هم هیئت داوران بخش های مختلف جشنواره را میشناختند و هم رقابت برای رسیدن به بخش مسابقه به اوج خودش […]
چیزی به آغاز چهل و یکمین جشنواره فجر باقی نمانده است. اگر در طی یک دوره مثلا ده ساله، پیگیر جشنواره فجر بوده باشید، حتما مستحضر هستید که در اواسط دی ماه، دیگر آحاد جامعه، هم هیئت داوران بخش های مختلف جشنواره را میشناختند و هم رقابت برای رسیدن به بخش مسابقه به اوج خودش رسیده بود. در این روزها باید مدام در حال رصد کردن اخبار اکران فیلم ها باشیم و نام هنرمندان با سابقه و مشهور، وزنه های سنگین جشنواره باشد. چیزی که در این دوره جشنواره به هیچ عنوان شاهدش نیستم. اولا شرایط جامعه به گونه ای است که به اصطلاح کسی دل و دماغ پیگیری فیلم و تئاتر و هنرهای تجسمی و موسیقی و امثالهم را ندارد. در شرایطی که امنیت اقتصادی به زیر صفر رسیده و حتی نمی توان تصمیم گرفت با چه میزان پول در جیبمان از خانه بیرون برویم، در شرایطی که به هیچکدام از اعتراضات مردم مثل اینترنت و پوشش ترتیب اثری داده نشد، خیلی سخت است که از دیدن یک فیلم ذوق کنیم و اصلا بتوانیم به تماشای فیلم ها بنشینیم. دوما بخش قابل توجهی از هنرمندان نامدار و محبوب مردم، جشنواره را تحریم کرده اند و اسامی کسانی که به عشق آن ها اخبار جشنواره را رصد می کردیم، اصلا به چشم نمی خورد. سوما نگاه جامعه بین الملل به فرهنگ و هنر ایران در وضع اسفباری است. واقعا پیش بینی اینکه قرار است چه کسی در بخش بین الملل جشنواره فجر امسال حاضر شود سخت است. در شرایطی که صدها سینماگر جهان خواستار تحریم جشنواره فجر ایران شده و از زندانی بودن ترانه علیدوستی عصبی اند، افق های روشنی برای عرصه بین الملل فیلم ها قابل تصور نیست. اما آنچه بیش از همه این ها جای تاسف و تامل دارد، دیدگاه مسئولان مربوطه به این رویداد است. روایت مسئولان از شرایط جشنواره فجر، بالاخص فیلم فجر، چنان با مشاهدات عینی ما مغایرت دارد که گاهی شک می کنیم نکند ما پیگیر اخبار جشنواره کشور دیگری هستیم؟!
محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور، درباره برگزاری جشنواره‌های فجر و همراهی و حمایت دولت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برگزاری این جشنواره‌ها بیان کرد: امسال جشنواره‌های فجر قوی‌تر و وسیع‌تر از گذشته برگزار خواهد شد.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: بر اساس برنامه‌ریزی های انجام گرفته ساختار جشنواره‌ها در همه بخش‌ها به صورت کامل برگزار خواهد شد. این در حالی است که ما در حوزه برگزاری جشنواره‌های هنری طی روزهای کرونایی تجربه‌های بسیار گرانبهایی داشتیم که کار را برای ما آسان می‌کند ولی به هر حال امیدواریم اتفاق خاصی در حوزه کرونا نیفتد و ما بتوانیم از همه ظرفیت‌های مردمی برای برگزاری جشنواره‌ها استفاده کنیم. تا آنجا که از ستادهای مختلف جشنواره‌ها و همکارانم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اطلاع کسب کردم در بسیاری از بخش‌ها شاهد افزایش کمی آثار هستیم و بررسی‌های اولیه نشان از سطح قابل قبول آثار دارد. این در حالی است که ما در بخش بین الملل نیز شاهد توفیقاتی هستیم که طی روزهای پیش رو اطلاعات کامل‌تری از این اقدامات اطلاع رسانی
خواهد شد.
اسماعیلی در صحبت های دیگری نیز گفته بود: هر کسی که عنوان هنرمند را دارد، دلش با منافع ملی پیوند خورده و هنرمندان هیچ وقت به دنبال کناره‌گیری از فعالیت‌های فرهنگی نیستند. جشنواره‌هایی که پشت سر گذاشتیم با استقبال زائدالوصف جریان فرهنگی و هنری کشور همراه بود، در جشنواره‌های پیش روی فجر نیز همین اشتیاق را می‌بینیم.
پر واضح است که یک کلمه از این اظهارات صحت ندارد.
یکی از هزاران هزینه های اضافی و بی فایده ای که از جانب مسئولین به قهقرا می رود، صرف وقت و انرژی برای اثبات این مهم است که “همه چیز عالی است و هیچ مشکلی وجود ندارد!” تمام تلاشی که در این مسیر می شود اگر صرف حل یکی از مشکلات موجود
می شد، شرایط بهتری داشتیم. جشنواره امسال با مشکل مواجه است و آنچه واقعا محل سوال است این است: چرا زمانی که هنرمندان دست به تحریم می زنند و جشنواره دچار کمبود چهره های شاخص می شود، چرا زمانی که جامعه بین المللی هیچ اعتماد و اعتنایی به دیپلماسی فرهنگ و هنر ایران ندارد، چرا زمانی که واقفید کمر مردم زیر بار هزینه ها در حال شکستن است و احتمال اینکه سینماهای اکران فیلم ها خالی باشد از همیشه زیاد تر است، چرا با علم به تمام این مسائل اعتراف نمی کنید که واقعا مشکلی وجود دارد و راه حل طلب نمی کنید؟ سرپوش گذاشتن روی وقایع، کجا نتیجه داده که در تمام حوزه ها یاد گرفته اید فقط بگویید “نبوده” و “نیست”؟ شاید هنرمندی که به جای ارعاب و اغتشاش و تشویق به ناآرامی، تحریم و اعتصاب و کناره گیری می کند، حرفی برای گفتن دارد و شما با این تفسیر که هنرمند مردمی از هنر کناره نمی گیرد، چشمتان را به روی این آشوب می بندید و در واقع منظورتان این است که چیزی که زیاد است هنرمند! این نبود، آن یکی را می آوریم. آن یکی نبود، یکی دیگر؛ و در نهایت هیچکس نبود، میرویم سراغ مهران رجبی! ذره ای هم اهمیت ندارد که مردم این چهره های جایگزین را دوست دارند یا نه؛ اگر اولویت مردم اند، این جشنواره، شبیه جشنواره های سابق نیست. ما هم متخصص نیستیم که بدانیم چرا. نمی دانیم باید چه کرد. نمی دانیم اصلا شاید هم حق با شما باشد و هنرمند نباید از هنر کناره بگیرد. هرچه هست، هیچ چیز مثل سابق نیست و این مثل روز روشن است. پس عجالتا به جای قهرمان نمایی و پشت سر هم بیانیه صادر کردن که “همه چیز مرتب و قوی و درست است و اتفاقا از همیشه بهتر است!” مشکل را ریشه یابی کرده و حل کنید. نمی دانیم چگونه، فقط حلش کنید چون ما دلمان خوش به همین دلخوشی های کوچک است. به اینکه بتوانیم هزینه سینما رفتن را مدیریت کنیم، هنرمندان مورد علاقه مان را در جشنواره پیگیری کنیم، مورد احترام مجامع بین المللی باشیم و فیلم هایی که دوست داریم را ببینیم. اگر توقع زیادی است، ببخشید!
