محمدحسین جعفری سمیع دبیر گروه سیاسی/ این روزها خاورمیانه به شدت دچار آشفتگی اجتماعی و سیاسی است. منطقه ای که سال ها مورد مناقشات مختلف نظامی، کودتا،انقلاب های عربی و جنگ های فرقه ای بوده است، درست زمانی که احساس می شد می تواند اندکی روی آرامش را ببیند، دچار یک انقلاب اجتماعی و سیاسی […]
محمدحسین جعفری سمیع
دبیر گروه سیاسی/
این روزها خاورمیانه به شدت دچار آشفتگی اجتماعی و سیاسی است. منطقه ای که سال ها مورد مناقشات مختلف نظامی، کودتا،انقلاب های عربی و جنگ های فرقه ای بوده است، درست زمانی که احساس می شد می تواند اندکی روی آرامش را ببیند، دچار یک انقلاب اجتماعی و سیاسی شده و این در حالی است که تهدیدات نظامی همچنان بر سر این منطقه سایه افکنده است و هر لحظه امکان دارد بار دیگر آتش جنگ در این گوشه جهان افروخته شود.
به گزارش «جمله» در هفته گذشته لبنان و عراق به طور همزمان شاهد اعتراضات خودجوش مردمی بر علیه فساد اقتصادی بوده است.درست در همسایگی این دو کشور، سوریه قرار دارد که او نیز حال روز خوبی ندارد. ارتش سوریه که تمام قوای خود را بر روی ریشه کنی گروه های تروریستی در این کشور متمرکز کرده است، قادر به پاسخگویی تجاوز ارتش اردوغان به شمال این کشور نمی باشد. در سال های گذشته بخش قابل توجهی از ارتش سوریه یا در عملیات های تروریستی از بین رفته ان و یا از بدنه خود جدا شده و به ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه) پیوسته اند. از این رو دولت اسد مجبور شد برای بقای خود، از متحدانش برای نجات سوریه از شر داعش و دیگر عناصر افراطی از آنان کمک بخواهد. حال درست در زمانی که بخش های زیادی از این کشور از وجود تروریست های داعشی پاک شده و نوید آن می رفت که بار دیگر سوریه به ثبات و آرامش دست یابد، ارتش اردوغان به بهانه مقابله با کردهای شمال سوریه، به خاک این کشور تجاوز کرد.
سوریه، از چالشی به چالش دیگر!
روز گذشته بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه، در گفت‌وگوی تلویزیونی با شبکه های السوریه و الإخباریه، در مورد تحولات اخیر منطقه و سوریه صحبت کرد. وی در این گفت و گو با اشاره به تجاوز ارتش اردوغان به خاک سوریه اظهار داشت:« ترکیه نماینده آمریکا در منطقه است و اگر خاک سوریه را ترک نکند گزینه‌ای جز جنگ ندارد».
اسد همچنین در خصوص عناصر تروریست داخل سوریه گفت:« عناصر مسلح در استان ادلب باید به ترکیه بروند در غیر این صورت دو گزینه بیشتر ندارند؛ یا اینکه به آغوش وطن بازگشته و اوضاع آنها بررسی شود و یا اینکه ارتش سوریه برای بیرون راندن آنها وارد جنگ خواهد شد».
رئیس جمهور سوریه در ادامه از سیاست های مسکو در مقابل آنکارا دفاع کرد و گفت:«روسیه به وسیله توافق با ترکیه توانست بر طمع آنکارا لگام بزند و راه را بر روی آمریکایی‌ها و همچنین آلمانی‌ها که به دنبال بین‌المللی کردن موضوع ارسال نیروهای بین‌الملل به سوریه بودند، ببندد».
اسد در پایان تاکید کرد:« اردوغان منافق است، او به دنبال سیاست‌های ثبات زدا در منطقه وسیعی است. او به همه دروغ می‌گوید و علناً منافق است».
بنا بر توافق آنکارا و مسکو شبه‌نظامیان کـُرد شمال سوریه بیش از ۳۰ کیلومتر از مرز ترکیه عقب نشستند و روسیه نیز اقدام به گشت‌زنی در منطقه حائل کرده‌است.
عراق، دولت ناکارآمد و ملت خشمگین!
ماه گذشته اولین موج اعتراضات مردمی عراق آغاز شد. در طی این اعتراضات که به صورت خودجوش به وقوع پیوست ۱۴۹ نفر کشته شدند. از روز جمعه هفته گذشته که اعتراضات در عراق از سرگرفته شد تاکنون دست‌کم ۷۲ نفر از معترضان کشته شده‌اند. معترضان عراقی در هفته‌های گذشته خواستار کناره‌گیری دولت شده و علیه فساد، بیکاری و فقر در یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان از نظر منابع نفتی شعار داده‌اند.
نیروهای امنیتی عراق شامگاه سه‌شنبه، هفتم آبان‌ماه، در یکی از خونین‌ترین درگیری‌ها از زمان آغاز موج اعتراضات کنونی در این کشور، ۱۸ نفر را در شهر کربلا کشتند و صدها نفر دیگر را نیز زخمی کردند.
آیت‌ا… علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه در عراق، در پیامی تازه که روز جمعه، دهم آبان‌ماه، منتشر شد ضمن تاکید بر لزوم احترام به «خواست مردم» این کشور، هشدار داد که هیچ قدرت خارجی «نباید خواست مردم عراق را مصادره کند».
پیام این مرجع تقلید تنها چند روز پس از آن در نماز جمعه شهر کربلا منتشر شده است که پس از دوره‌ای کوتاه آرامش، چندین معترض در این شهر جان خود را از دست دادند.
آیت‌ا… علی سیستانی که از آغاز اعتراضات در عراق بر لزوم اصلاحات در این کشور و توجه به خواست مردم معترض تاکید کرده روز جمعه در پیام خود گفت: «اصلاحات یک ضرورت است و اجزاء و چگونگی آن را اقوام و نژادهای مختلف عراق و ساکنان تمامی مناطق کشور تعیین می‌کنند.» او در ادامه تاکید کرد: «هیچ فردی یا مجموعه‌ای یا جناحی یا قدرتی منطقه‌ای یا بین‌المللی نباید خواست مردم عراق را مصادره کند.»
در همین حال خبرگزاری رویترز مدعی شد ایران با هدف جلوگیری از سقوط دولت عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق توسط دو تن از شخصیت‌های برجستۀ سیاسی این کشور، وارد عمل شده است.
هفته گذشته مقتدی صدر، روحانی تندرو و بانفوذ عراقی خواستار کناره گیری آقای عبدالمهدی از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنگام با هدف پایان دادن به درگیری‌های خونین عراق شد.
او همچنین از مهمترین رقیب سیاسی خود یعنی هادی عامری، رهبر ائتلاف انتخاباتی فتح و دبیرکل سازمان نظامی-سیاسی بدر خواست تا در برکناری آقای عبدالمهدی از قدرت، با او همراه شود.
اما به ادعای خبرگزاری رویترز، بنا بر اعلام پنج منبع آگاه، در جریان جلسه‌ای محرمانه که روز چهارشنبه در بغداد تشکیل شد، قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس نیز حاضر شده و از هادی عامری و دیگر رهبران شبه‌نظامیان خواسته است تا به حمایت از عادل عبدالمهدی ادامه دهند.
در حالی که یک مقام امنیتی ایران حضور قاسم سلیمانی در جلسۀ روز چهارشنبه در عراق را تایید و گفته است که او برای «مشاوره دادن» در آنجا بوده، هیچکدام از سخنگویان دو چهره برجسته عراق یعنی مقتدی صدر و هادی عامری حاضر به اظهارنظر در این باره نشده اند.
این مقام امنیتی به شرط ناشناس ماندن، به خبرگزاری رویترز گفته است: «امنیت عراق برای ما مهم است و ما در گذشته به آنها کمک کرده ایم. فرمانده سپاه قدس ما به کرات به عراق و دیگر کشورهای منطقه سفر می کند، بویژه هنگامیکه متحدانمان از ما تقاضای کمک می کنند.»
لبنان، عروس آشفته خاور میانه
تظاهرات گسترده در لبنان در پی استعفای سه‌شنبه شب سعد حریری، نخست وزیر پس از دو هفته فروکش کرد اما معترضان چهارشنبه شب بار دیگر با حضور در خیابان‌ها خواستار استعفاهای بیشتر شدند و بار دیگر راه‌های اصلی را مسدود کردند.
پس از دو هفته ناآرامی در لبنان که باعث تعطیلی برخی ادارات و بانک های این کشور شد، روز گذشته انجمن بانکداری این کشور اعلام کرد که بانک‌ها از روز جمعه فعالیت عادی خود را از سر می‌گیرند. طبق گفته شاهدان، وزیر آموزش لبنان نیز از مدارس و دانشگاه‌ها خواسته است فعالیت خود را دوباره آغاز کنند اما در بیروت و همچنین بخش‌هایی از شمال و جنوب کشور اکثر مدارس همچنان در روز پنجشنبه تعطیل بودند.
حزب ا… لبنان نیز، روز پنجشنبه ضمن درخواست برای تشکیل هر چه سریعتر دولت جدید در این کشور اعلام کرد که استعفای سعد حریری سبب از دست رفتن زمان لازم برای اصلاحات مورد نیاز جهت خروج لبنان از بحران اقتصادی می شود.
از سوی دیگر فرانسه نیز که از حامیان اصلی سعد حریری به شمار می رود نیز در واکنش به استعفای نخست وزیر لبنان خواستار شکل گیری هرچه سریعتر دولتی جدید و توانمند برای اجرای فوری اصلاحات لازم در این کشور شد.
معترضان لبنانی معتفدند که بی کفایتی و ناتوانی مدیران و در راس آنها نخبگان سیاسی که سکان هدایت کشور را در دست دارند لبنان را به سوی فروپاشی اقتصادی سوق داده است.
در واقع نقطه مشترک اعتراضات لبنان و عراق واکنش طبیعی مردم این دو کشور به بی کفایتی، رانتخواری و فساد نهادینه شده در ساختار حکومتی است. بی کفایتی مسئولان و شیوع فساد در ساختار حکومتی یکی از مهمترین مشکلاتی است که بسیاری از کشورهای در حال توسعه به ویژه در خاورمیانه بدان دچار هستند، که مانعی در راه پیشرفت و توسعه این سرزمین ها تبدیل شده است.
