کاوه ایرانی- روزنامه نگار/ با نزدیک شدن به پایان فرصت ایران در تصویب دو لایحه باقی مانده از لوایح چهارگانه از سوی «گروه ویژه اقدام مالی» یا همان FATF، واکنش ها و اظهار نظرهای کارشناسان، مسئولان و کنشگران سیاسی در خصوص تعلل های تعمدی مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تعیین تکلیف لوایح […]
کاوه ایرانی-
روزنامه نگار/
با نزدیک شدن به پایان فرصت ایران در تصویب دو لایحه باقی مانده از لوایح چهارگانه از سوی «گروه ویژه اقدام مالی» یا همان FATF، واکنش ها و اظهار نظرهای کارشناسان، مسئولان و کنشگران سیاسی در خصوص تعلل های تعمدی مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تعیین تکلیف لوایح پالرمو و CFT به شدت بالا گرفته است. این در حالی است که اکثر کارشناسان سیاسی و اقتصادی در ماه های اخیر بارها نسبت به عدم پیوستن ایران به کنوانسیون های مذکور و درج نام کشورمان در لیست سیاه هشدار داده و عواقب وخیم این تعلل را به مسئولان ذی ربط گوشزد کرده اند. با این حال بررسی این دو لایحه ماه هاست که در مجمع مورد بی توجهی قرار گرفته است.
به گزارش «جمله» روز گذشته یک عضو مجمع تشخیص مصلحت از احتمال بررسی دو لایحه مذکور در روز چهارشنبه خبر داد. ک عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: امروز در جلسه کمیسون مشترک مجمع بررسی لوایح FATF انجام شد اما رای‌گیری صورت نگرفت و ادامه بررسی‌ها به جلسه آتی موکول شد. مجید انصاری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه در جلسه روز، شنبه هفتم دی‌ماه کمیسون مشترک مجمع تشخیص، لوایح FATF بررسی شد اما راجع به آن رای‌گیری صورت نگرفته است، اظهار داشت: «ادامه بررسی‌های این کمیسیون به جلسه آتی که روز چهارشنبه همین هفته برگزار می‌شود، موکول شده است».
یک سال بلاتکلیفی
کارگروه ویژه اقدام مالی «FATF» روز ۲۶ مهر مهلت ایران برای پیروی از قوانین و معیارهای بین‌المللی ضد پول‌شویی را برای ششمین و آخرین بار تا فوریه ۲۰۲۰ (اسفند ۱۳۹۸) تمدید کرد. این در حالی است که صف‌آرایی موافقان و مخالفان پیوستن ایران به این سازوکار بین‌المللی همچنان ادامه دارد. برخی کارشناسان بر این نکته تأکید دارند که معطل ماندن لوایح FATF، که برخلاف مصالح ملی است، جنبه‌ای سیاسی پیداکرده و در راستای ناکارآمد جلوه دادن دولت روحانی ارزیابی می‌شود. پیش از این نیز سید حسین نقوی حسینی، نماینده اصولگرای مجلس و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در اظهارنظری عجیب گفته است: «ما در حال حاضر در حوزه پولی، مالی و بانکی تحریم هستیم و عملاً نمی‌توانیم هیچ اقدامی انجام دهیم، لذا عدم تصویب لوایح FATF در مهلت تعیین‌شده، هیچ تأثیری بر روی تحریم‌ها و فعالیت‌های اقتصادی ما نمی‌گذارد.» این در حالی است که دولت به مجلس لایحه داد و مجلس هم لوایح را تایید کرد، اما بیش از یک سال است که این لوایح در مجمع تشخیص بلاتکلیف مانده‌اند.
مخالفان پیوستن ایران به این سازو کار بین المللی در حالی ادامه دارد که این افراد از تمام امکانات خود (همچون صدا و سیما و تریبون نماز جمعه) برای تحمیل نظرات خود به کشور بدون در نظر داشتن منافع ملی، بهره می گیرند. همچنین مجمع تشخیص مصلحت نیز تقریبا در اختیار همین افراد قرار دارد و به همین دلیل است که تا به امروز هیچ اراده جدی از سوی این مجمع در تعیین تکلیف دو لایحه مذکور دیده نشده است.
برخی از تحلیلگران اعتقاد دارند مخالفت دلواپسان با لوایح چهارگانه تنها به دلیل منافع جناحی صورت می گیرد. آنان با اشاره به سود سرشاری که در دوران تحریم های شورای امنیت در دولت دهم (به واسطه آنچه که دور زدن تحریم ها نامیده می شود) نصیب برخی از دلواپسان شد،اعتقاد دارند که منافع مخالفان در تحریم ایران است. این افراد حقیقی و حقوقی در دوران تحریم با راه اندازی موسسات مالی و اعتباری و فعال کردن اسکله های نامرئی و با بهره گیری از افرادی همچون بابک زنجانی و دیگر سلاطین مالی، توانستند به ثروت های نجومی دست بیابند. از این رو کاسبان تحریم تمام تلاش و نفوذ خود را به کار گرفته اند تا با ممانعت از تصویب لوایح چهارگانه، آخرین منافذ رسمی باقی مانده جهت مبادلات بانکی کشور را نیز مسدود سازند.
عدم تصویب لوایح یعنی گل به خودی!
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره چگونگی راه یافتن لوایح FATF به مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: « امامان جمعه ما در نمازجمعه هفته گذشته خیلی به FATF حمله کردند به نحوی که عنوان شد، حلقه فتنه است. کسی که امام جمعه است و چندین هزار نفر پشت او نماز می‌خوانند و این خطبه جزئی از نماز است، حتما با مطالعه این حرف را زده است. حتما مستنداتی دارد، چرا مستندات خود را ارائه نمی‌کنند و چرا تکلیف کشور را یکبار برای این موضوع روشن نمی‌کنند؟ »
وی تاکید کرد: «عدم تصویب این لوایح گل به خودی است، آنچه که ترامپ و نتانیاهو و دشمنان ما را خوشحال می‌کند عدم تصویب این لایحه است. حالا اگر رهبری به این نتیجه برسند که به صلاح نیست ما نیز اطاعت می‌کنیم. اینکه جز رهبری هرکسی اظهارنظر می‌کند قابل قبول نیست».
در همین رابطه سیدجلال ساداتیان کارشناس مسائل بین المللی با اشاره به نزدیک شدن به پایان ضرب‌الاجل گروه ویژه اقدام مالی به ایران و احتمال بالای بازگشت کشورمان به لیست خاکستری این گروه، گفت: « برخی اعضای مجمع با صراحت اعلام کرده‌اند که در صورت اجرای دستورات گروه ویژه اقدام مالی، سپاه پاسداران قادر به انجام اقدامات خود نیست که باید جواب دهیم که سپاه نه پیش از این و نه پس از این کارهایش را در چهارچوب این طریق انجام نخواهد داد. با این حال عمده روابط تجاری و تبادلات بانکی از یک مجرا و کانالی اتفاق می‌افتد که حالا که تحریم‌های آمریکا وجود دارد، ما هم می‌خواهیم خود را دچار تحریم دیگری کنیم».
این دیپلمات سابق کشورمان افزود: «برخی آقایان مجمع تشخیص استدلال‌های مختلفی دارند که ابعاد داستان گروه ویژه اقدام مالی برای ما شفاف نیست که پاسخ به این ابهام نیز این است که حداقل برای شما باید شفاف باشد که در صورت عدم اجرای لوایح FATF حتی روسیه و چین هم حاضر به ادامه همکاری با ما نخواهند بود و اینجا دیگر تصمیم رهبران سیاسی راهگشا نخواهد بود و ما دچار خودتحریمی می‌شویم».
ساداتیان گفت: «همین افراد بارها اعلام کردند که ایران هیچ دستاوردی در برجام نداشت در حالی که توانستیم حداقل سایه اجماع جهانی علیه کشورمان را برداریم، تهدیدهای جنگی را که می‌توانست دامن ایران را بگیرد کنار بزنیم و در سال اول مقدار بالایی پول وارد کشور شد و سنگینی گرانی و نرخ ریسک به مقدار زیادی کاهش پیدا کرد».
توجه مسئولان به خواست مردم
ابوالفضل سروش نماینده مجلس نیز با اشاره به پایان مهلت گروه اقدام ویژه مالی (FATF) به ایران برای تعیین تکلیف دو لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم(CFT) و الحاق به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی(پالرمو) گفت: «موافقان نسبت به بایکوت اقتصاد ایران و از دست دادن حداقل تبادلات اقتصادی با کشورهای دوست و همراه یعنی روسیه و چین هشدار می دهند و بر عضویت ایران در FATF تاکید دارند در مقابل مخالفان معتقدند پیوستن به این کنوانسیون تاثیری در بی اثر شدن شدت جنگ اقتصادی آمریکا علیه نظام جمهوری اسلامی ندارد، به اعتقاد آن ها شفاف سازی تبادلات اقتصادی و مالی ایران نزد این کنوانسیون کمکی به بهبود اوضاع اقتصادی کشور نمی کند».
نماینده تهران با بیان اینکه «انزوای اقتصادی ایران برای برخی اصلاً مهم نیست»، افزود: «در روزهایی که تحریم های اقتصادی آمریکا نفس اقتصاد ایران را بریده و با دوچندان کردن مشکلات معیشتی سفره های مردم کوچکتر از گذشته شده است، توجه به این خواست مردم حداقل کنش مورد انتظار از سوی سیاستمداران و مسئولان نظام است».
سروش در پایان با تاکید بر اینکه «پیوستن به FATF پایان تحریم های آمریکا نیست» در عین حال گفت: « قطعا رویگردانی ایران از این نهاد مالی بین المللی مردم و کشور را تحت فشار مضاعف قرار خواهد داد و رد این کنوانسیون از سوی ایران تبدیل به بهانه جدیدی برای دوچندان کردن فشارهای اقتصادی علیه کشور و مردم می شود».
