اشاره نیلوفر منصوری دبیر گروه اجتماعی «وگان» یا «گیاهخواری» واژه هایی که تا چند سال پیش کمتر به گوش می رسید و بیشتر مردم این روش تغذیه را مختص هندوها می دانستند، یا مختص تعداد فیلسوف و نویسنده منزوی از اجتماع که شاید کمتر با کسی حرف می زدند. اما چند سالی است که توجه […]
اشاره
نیلوفر منصوری
دبیر گروه اجتماعی
«وگان» یا «گیاهخواری» واژه هایی که تا چند سال پیش کمتر به گوش می رسید و بیشتر مردم این روش تغذیه را مختص هندوها می دانستند، یا مختص تعداد فیلسوف و نویسنده منزوی از اجتماع که شاید کمتر با کسی حرف می زدند. اما چند سالی است که توجه بیشتر مردم دنیا به آن جلب شده و نه تنها در سراسر دنیا، بلکه در دورافتاده ترین نقطه کره زمین هم، از افراد و گروه های گیاه خوار مطالب زیادی درباره فواید گیاهخواری و تاثیرات آن دیده و خوانده می شود؛ افراد و گروه هایی که از بطن جامعه بشری و البته پویا که در حال تغییر بسیاری از رویه های جاافتاده جامعه بشری هستند. البته در سوی دیگر نیز؛ کسانی هستند که چندان با این رژیم غذایی موافق نیستند و معتقدند ضررهایی هم دارد.
اقتضای زندگی انسان از بدو ورود به کره خاکی؛ شکار حیوانات برای گرم کردن خودش و سیر کردن شکمش بوده است. این موضوع در مورد حیوانات هم به نوعی صادق است و آنان بنا بر غریزه، رفتار و شکار می کنند؛ موضوعی که چرخه تعادل را ایجاد می کند و به نفع همه گونه هاست. اما امروزه انسان می تواند به گونه ای دیگر خودش را گرم کند و به سمت شکار و انقراض حیوانات پیش نرود، اما درخصوص رفع گرسنگی موضوع کمی متفاوت است. به گفته متخصصان تغذیه اگر از گوشت حیوانات صرفنظر کنیم اما نمی توانیم از شیر و یا تخم مرغ صرف نظر کنیم. همچنین تحقیقات نشان داده است کسانی که رژیم‌های گیاهخواری دارند بدنشان با کمبود یک ماده مغذی حیاتی برای رشد مغز مواجه می‌شود و همین باعث می شود بهره هوشی نسل آینده کم شود.
فراتر از یک رژیم غذایی
راه های مختلفی برای سلامتی وجود دارد؛ اما یکی از جدیدترین موضوعات روز، رژیم های غذایی با عناوین مختلف است. خگخ مخفف اصطلاح خام گیاهخواری است. خام گیاهخواران مخالفان سرسخت پخت‌و‌پز هستند.
بهاره چندین سال است که به گیاهخواری روی آورده و اهداف گوناگونی را برای این روش تغذیه ای خود مدنظر دارد. می گوید: اولین نکته مهم در این رژیم این است که در زمینه ای معترض هستی یا قصد تغییر آن را داری باید ابتدا از خود شروع کنی.
او در مورد گیاهخواری معتقد است که نخوردن گوشت یا هر‌گونه محصول حیوانی، کمک برای رعایت حقوق و زندگی حیوانات است؛ به ویژه در شرایطی که امروزه بسیاری از حیوانات حیات وحش در معرض خطر انقراض هستند، همچون روباه، ببر یا یوزپلنگ و حتی حیوانات اهلی همچون گاو، گوسفند و مرغ. همه حیوانات حق دارند زندگی طبیعی خود را داشته باشند.
وی با بیان اینکه این موضوع تنها شامل سیر کردن شکم نمی‌شود، اضافه می‌کند، می گوید: استفاده از پوست و استخوان حیواناتی که به منظور استفاده از پوست و مویشان شکار شده یا پرورش داده می‌شوند نیز از دید گیاهخواران نادرست دانسته می‌شود و آن ها از محصولات چرم یا خز طبیعی استفاده نمی‌کنند.
سعید هم یکی دیگر از افراد گیاهخوار است. به اعتقاد او گیاهخواری به طور مستقیم و غیرمستقیم اهداف زیست محیطی هم دارد. او با بیان اینکه گاوداری ها به عنوان یکی از منابع اصلی تولید گاز متان در زمین شناخته می شوند می گوید: کاهش مصرف گوشت که منجر به کاهش تولید گوشت شود، می تواند به کاهش تولید گاز متان هم منجر شود.
به گفته وی؛ تخریب جنگل ها و مراتع برای پرورش دام به منظور استفاده از گوشت و سایر محصولات آن ها هم به همین شکل کاهش می یابد و این به سود محیط زیست خواهد بود. غذای حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند هم اغلب به مقدار فراوانی آب نیاز دارد و کاهش مصرف گوشت، به کاهش مصرف آب هم خواهد انجامید.
وگن ها دیرتر پیر می شوند
یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه رژیم غذایی گیاهخواری انواع مختلفی دارد که هر کدام از فواید و ضرر‌های خاص خود را دارد، می گوید: افرادی که رژیم غذایی وگن دارند به علت افزایش دریافت میوه‌ها و سبزی‌ها که سرشار از ویتامین C هستند، میزان انرژی آنها افزایش همچنین در این اشخاص احتمال ابتلا به دیابت و کلسترول خون کاهش پیدا می‌کند. وِگن‌ها دیرتر پیر می‌شوند، خلق‌وخوی بهتر، استرس کمتر، آرامش بیشتر و خواب راحت‌تری دارند. رژیم غذایی وگن، سمومی را که وارد بدن می‌شود، از بین می‌برد همچنین این رژیم احتمال ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها را کاهش می‌دهد.
به گفته نرگس جوزدانی امروزه برخی افراد ناآگاه به مبتلایان به سرطان پیشنهاد می‌کنند که رژیم گیاهخواری بگیرند تا سرطان آنها بهبود پیدا کند در صورتی که رژیم‌های گیاهخواری به ویژه نوع وگن به علت کمبود دریافت پروتئین ممکن است سرطان را در مبتلایان به این عارضه تشدید کند.
احتمال آسیب به مغز
یک کارشناس دیگر تغذیه و سلامت عمومی معتقد است که یکی از چالش‌هایی که در مورد بحث گیاهخواری مطرح است، احتمال آسیب رسیدن به سلامت مغز در اثر تداوم رژیم گیاهخواری است. مواد و ترکیبات مختلفی در گوشت وجود دارد که ترکیبات گیاهی نمی‌توانند در اختیار بدن قرار دهند.
به گفته عباس رهامی؛ کاهش شدید پروتئین دریافتی می‌تواند به طور مستقیم بر افزایش ریزش مو تاثیر بگذارد. علاوه بر پروتئین، کمبود ترکیبات دیگر مثل آهن، ویتامین بی و روی هم تاثیر مشابه بر بدن دارند و اینها موادی هستند که در غذاهای گوشتی به وفور پیدا می‌شوند. البته به این معنی نیست که این کمبودها را فقط با خوردن گوشت باید رفع کرد. منابع مختلفی برای تامین ترکیبات مورد نیاز وجود دارند مثل حبوبات و سبزیجات تیره رنگ که دریافت آهن از سبزیجات برای بدن ما دشوار است و استفاده از مکمل می‌تواند راهکار منطقی حل مشکل باشد.
این کارشناس به ایرنا تصریح می کند: از طرف دیگر یکی از مطالعات انجام شده که افراد گیاه خوار و غیر گیاهخوار را مقایسه کرده است، مشخص می‌کند که گیاهخواران به‌طور کلی اضطراب و استرس کمتری را تجربه می‌کنند. تحقیقات مختلفی در مورد ارتباط سلامت روانی و مشکلات روحی با رژیم گیاهخواری انجام شده که به طور کلی نشان می‌دهد گیاهخواران مشکلات روحی بیشتری دارند.
