نیلوفر منصوری – دبیر گروه گردشگری/ نماد ایران در برند گردشگری کشور با گذشت یک دهه تلاش فعالان این عرصه، در سیزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری رونمایی شد. این برند که قرار است دنیا را به سفر به ایران ترغیب کند با یک شعار آغاز کار خود را اعلام کرد. «سیمرغ» برند گردشگری […]
نیلوفر منصوری –
دبیر گروه گردشگری/
نماد ایران در برند گردشگری کشور با گذشت یک دهه تلاش فعالان این عرصه، در سیزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری رونمایی شد. این برند که قرار است دنیا را به سفر به ایران ترغیب کند با یک شعار آغاز کار خود را اعلام کرد. «سیمرغ» برند گردشگری ایران است و گفته می شود پس از یکسال به ادعای معاونت گردشگری کشور، تلاش و مطالعه و صرف وقت و مصاحبه و نظرسنجی و سیمرغ عطار نیشابوری برند گردشگری ایران شده است. همچنین در این زمینه گفته شده که می تواند در بازارهای هدف گردشگری ایران قوی بدرخشد تا جذب گردشگران خارجی به ایران را شتاب دهد. اما اینکه این برند چقدر در این زمینه می تواند موفق عمل کند به گذشت زمان نیاز دارد.
سیمرغ نام داستانی از داستان های عطار نیشابوری است. داستانی که کمتر ایرانی است که آن را نشنیده باشد. حتی در کتاب های درسی مدارس نیز دوره شد. عطار در داستان سیمرغ می گوید: مرغان سفری را با سختی و مشقت آغاز می کنند و در آخر نیز همان سی مرغ به جایگاه سیمرغ افسانه‌ای می رسند که سیمرغ خودشان هستند و سیمرغی در کار نیست. اما وجه تسمیه این سیمرغ با سیمرغ گردشگری ایران چیست؟ این برند با گذشت یک دهه فعالیت و تلاش و مطالعه بین روسای، معاونت گردشگری سازمان و بعد وزارتخانه و فعالان بخش خصوصی دست به دست می شد تا بلاخره پرداخته و نهایی شد. سیمرغی که ساخت آن به گفته معاون صنایع‌دستی ۵ روز شبانه‌روز زمان برده است و کار دست است و ده‌ها شعارد یگر که امید است، عمر اعتبار جهانی آن کمتر از ۵ روز نباشد.
مدیر کل دفتر آموزش و مطالعات گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مدیر پروژه برند ملی گردشگری در این زمینه اظهار کرد: پروژه برند گردشگری ایران از چهارده پانزده ماه پیش در معاونت گردشگری در ذیل شورای راهبری برند ملی گردشگری کشور تشکیل شد. این شورا متشکل از نمایندگان دستگاه‌های دولتی، همچون وزارتخانه‌های کشور، وزارت راه و شهرسازی، گردشگری و سازمان‌های صدا و سیما، توسعه تجارت، تشکل‌ها و متخصصان گردشگری است.
به گفته زاهد شفیعی در جریان این پروژه مطالعات و بررسی‌های میدانی‌ای صورت گرفته که آن را قابل دفاع کرده است. رویکرد برند ملی گردشگری صرفا تقاضامحور و محدود به نظر گردشگران محلی نبوده، بلکه نیازهای جامعه محلی، دانسته‌های مقصد و ظرفیت‌های گردشگری جامعه ایرانی را نیز درنظر گرفته است. تحقیقات نشان می‌دهد بیشتر برندهای شکست‌خورده فقط رویکرد تقاضامحور داشتند.
مدیر کل دفتر آموزش و مطالعات گردشگری ادامه داد: هدف از این پروژه، ماموریت‌گرا کردن تصویر گردشگری جمهوری اسلامی ایران است، برای همین تمام عناصر فرهنگی در برند ملی گردشگری به کار برده شده است. بر این باوریم که برند، ابزاری عاطفی، کاربردی و تسهیل‌گر برای بازاریابی است.
وی درباره تهیه شعار گردشگری ایران نیز گفت: هنوز شعار به جمع‌بندی نرسیده است.
شفیعی، برند گردشگری ایران را پروژه های قابل دفاع دانست و به بیانی ساده درباره اهمیت برند گردشکری، گفت: کار برند متمایزسازی محصول گردشگری از سایرین است، مثلا در سطح ملی مشخص می‌کند اصفهان چه تفاوتی با همدن دارد، یعنی ابزار تمایز محسوب می‌شود که بازاریابی و انتخاب محصول را آسان می‌کند و کمکی برای بازار گردشگری است.
در منابع تحقیقاتی مکتوب آمده است: برند گردشگری یک مقصد قبل از سفر، اطلاعاتی به بازدیدکننده می‌دهد تا مقصد را شناسایی و تعیین هویت کند، آنرا از رقبایش متمایز سازد و انتظارات خود از سفر پیش روی را شکل دهد. حتی اطلاعات پس از سفر نیز تحت تاثیر برند مقصد قرار میگیرد.
رونمایی سیمرغ در نمایشگاه گردشگری
این برند با توجه به اهمیت ظرفیت گردشگری و تدوین سند توسعه گردشگری کشور رونمایی شد که به رشد گردشگری و توسعه صنعت گردشگری در کشور کمک می‌کند.
علی اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به همراه ولی تیموری معاون گردشگری این وزارتخانه و استانداران قزوین و کرمانشاه از برند ملی گردشگری، طرح شهر گردشگر، لوح ثبت اثر شهر جهانی زنجان (شهر جهانی ملیله)، لوح ثبت اثر شهر جهانی شیراز (شهر جهانی صنایع‌دستی)، لوح ثبت اثر شهر جهانی ملایر (شهر جهانی مبلمان منبت) و لوح ثبت اثر روستای جهانی قاسم‌آباد گیلان (روستای جهانی چادرشب بافی) رونمایی کرد.
علاوه‌بر رونمایی از الواح و طرح‌ها و برندهای گردشگری، از ظرف سه لایه تمام کریستال، لوگوی برند ملی گردشگری و سند راهبردی گردشگری که به‌تصویب رسیده است، نیز رونمایی شد.
هویت بصری برند گردشگری، سیمرغی به رنگ آبی است که به گفته علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هویت دینی و ملی ایران را به تصویر می‌کشد و تمام ویژگی‌های مثبت مردم ایران را منتقل می‌کند و منحصر به فرد و متعلق به ایران است و نمونه آن در کشورهای دیگر دیده نمی‌شود.
او همچنین گفت: سیمرغ ویژگی‌های زیادی دارد که شاعران و نویسندگان ایرانی زیاد به موضوع آن پرداخته‌اند.
مونسان این سیمرغ را کامل‌ترین لوگو برای گردشگری ایران دانست و افزود: فرم این پرنده اساطیری درحال پرواز نشانه اوج گرفتن گردشگری ایران است.
وی با اشاره به شعار انتخاب شده در کنار برند گردشگری ایران، اظهار کرد: درباره انتخاب سیمرغ به عنوان هویت بصری برند گردشگری صد درصد وفاق وجود داشت اما درباره شعار بحث و حرف‌هایی شد.
شعار ایران باشکوه
بر این اساس، طرح‌های بوم‌گردی در دولت دوازدهم موردتوجه ویژه قرارگرفته و تعداد واحدهای بوم‌گردی ۴۰۰ به ۱۷۰۰ بوم‌گردی افزایش یافت. طرح‌های بوم‌گردی سبب شده تا در برخی از روستاها نه‌تنها شاهد جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر باشیم بلکه مهاجرت معکوس از شهر به روستا ثبت شده است.
شعار «ایران باشکوه» به عنوان شعار نهایی ایران در تبلیغات گردشگری در بازارهای خارجی انتخاب شده است. اما آیا این دو برند و شعار توان جذب گردشگر به ایران و حتی ایجاد رغبت در میان گردشگران خارجی برای سفر به ایران را دارند؟ آیا برند گردشگری ایران که نشان سیمرغ است و طراحی آن به گونه‌ای است که حتی برای انتشار در بروشورها و سربرگ‌ها و لیوان و کلاه و… با مشکل مواجه خواهد شد، در ذهن مخاطبان خارجی مفهوم و معنایی برای سفر به ایران دارد؟
برندسازی امری بسیار تخصصی است و اینگونه نیست که هر شعار و هر سیمایی که به ذهن رسید برند و شعار گردشگری کشور شود. شعار گردشگری یعنی آن که بازارهای هدف گردشگری، بلافاصله پس از شنیدن ترغیب به سفر به مقصد شوند. برند گردشگری یعنی ماهیتی واقعی از آنچه یک گردشگر در یک مقصد گردشگری می‌تواند مشاهده و تجربه کند.
آیا سیمرغی که برگرفته از داستان عطار نیشابوری است، توان جذب گردشگر به ایران دارد؟ اصلا شعاری که برای ترویج سفر به ایران قرار است در جهان مخابره شود چه اندازه در جذب گردشگران به ایران کمک خواهد کرد؟ سیمرغ و شعار «ایران باشکوه» حتی اگر کنار یکدیگر نیز قرار بگیرند، هیچ ذهنیتی از ایران که با برخورداری از اقوام مختلف و فرهنگ‌ها و آداب و رسوم متنوع و حتی نشان‌های هنری در معماری و کاشی و فرش و… حرف زیادی برای گفتن در جهان گردشگری دارد، ایجاد نمی‌کند.
سیزدهمین نمایشگاه گردشگری و سی و سومین نمایشگاه ملی صنایع دستی از ۲۳ بهمن ماه آغاز به کار کرده تا امروز ۲۶ بهمن از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ عصر در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برپاست. حضور عموم مردم نیز در این نمایشگاه رایگان اعلام شده است.
