نیلوفر منصوری دبیر گروه اجتماعی/ به گفته کارشناسان، کشور ما رتبه دوم شکار پرندگان مهاجر را در جهان دارد. پرندگانی که با سردی هوا، از مناطق سیبری برای گذران زمستان به استان های شمالی کشور ازجمله گلستان و مازندران می آیند که نزدیک به یک سوم شان شکار صیادان می شوند. در صورتی که حضور […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه اجتماعی/
به گفته کارشناسان، کشور ما رتبه دوم شکار پرندگان مهاجر را در جهان دارد. پرندگانی که با سردی هوا، از مناطق سیبری برای گذران زمستان به استان های شمالی کشور ازجمله گلستان و مازندران می آیند که نزدیک به یک سوم شان شکار صیادان می شوند. در صورتی که حضور انواع این پرندگان زيبايي خاصي به تالاب ها و آبگيرهاي منطقه مي بخشد و فرصت مناسبي براي رونق پرنده نگري است كه توجه اندك مديران حوزه گردشگري و توريسم، اين موقعيت و اجراي تورهاي پرنده نگري و استفاده از اين ظرفيت را براي رونق گردشگري و ايجاد شغل با جذب گردشگران محيط زيستي را از ميان مي برد. در مقابل، عده اي از شكارچيان غير مجاز براي تامين منافع شخصي بيشتر با برپا كردن دام هوايي اقدام به شكار اين گونه ها مي كنند.
این روزها در میان شهرهای شمالی، نام فریدونکار را بیشتر می شنویم. شهری که به قتلگاه پرندگان مهاجر شهره شده است. صیادان با گسترده کردن دام های هوایی و زمینی برای صید این جانوران در زمین و آسمان، شیرینی حضور پرندگان را به تلخی میکشانند تا در سايه بي توجهي مسئولان، سودي چند برابر گذشته به جيب بزنند! چند سالی است که تعداد بيشماري از پرندگان مهاجري که نامشان در فهرست گونه هاي حمايت شده جهاني و در معرض خطر انقراض جا گرفته اسير دام سودجويان می شوند و از بساط فروشندگان بازار پرندگان فريدونکنار سر در آوردند.
از سوی دیگر هم خريداران بدون توجه و شناخت ارزش واقعي اين پرندگان بر سر قيمت با فروشنده ها چانه زني مي کردند و بي خيال از فاجعه زيست محيطي در حال وقوع، براي راضي کردن فروشنده و انجام معامله بحث مي کردند. غافل از آنکه با اين اقدام چه ضربه اي بر پيکر محيط زيست و حيات وحش وارد مي کنند!
کشتن روزانه ۳هزار پرنده
چند سال پیش نشریه معتبر ساینس، آماری تکان دهنده از کشتار پرندگان مهاجر در تالاب های فریدونکنار منتشر کرد: «یک میلیون پرنده مهاجر در فصل مهاجرت فقط در یک نقطه از ایران کشته می شوند؛ به عبارتی، افراد محلی روزانه جان ۳۰۰۰ پرنده را می گیرند.» آبگیر‌های فریدونکنار، اِزباران و سرخ‌رود، قتلگاه پرندگان مهاجرند و بدنامی‌شان اینک از مرز‌های ایران نیز فراتر رفته است.
در همه این سال‌ها هم نه سازمان محیط‌زیست و نه دستگاه قضا و نه حتی پویش‌های مردمی نتوانسته است از حجم این کشتار کم کند. حالا فریدونکنار میزبان مهمان‌کش شده است. هر سال که سیل پرندگان مهاجر بر فراز آسمان این شهر پرواز می‌کنند، تعداد بسیاری از آنها سر از بازار پرنده‌فروشان این شهر درمی‌آورند. کم تعداد بودن نیروهای محیط‌بان، همراهی نکردن دستگاه های نظارتی با این طرح به خصوص مسئولان محلی در مناطق اصلی شکار پرندگان زمستان گذران چون فریدونکنار و محمودآباد، خلاء قانونی در برخورد با متخلفان شکار و وجود افزون بر ۱۰۰هزار قبضه سلاح شکاری مجوزدار و خرید و فروش زیرزمینی شکار در استان مازندران از چالش های پیشروی اجرای تمام و کمال طرح ممنوعیت شکار در این خطه شمال کشور است که باعث شده تا با وجود شدت یافتن برخوردها همچنان شکار بی رویه مشکل اصلی زیست محیطی در مازندران مطرح شود.
در همین زمینه مدیرکل محیط زیست مازندران در گفتوگو با ایلنا، معتقد است که طرح ممنوعیت شکار به خصوص در سال های اخیر با وجود برخی ناملایمات ولی با برنامه های فرهنگ سازی، آگاه سازی مردمی و همراهی دستگاه‌های نظارتی به نسبت گذشته با موفقیت هایی همراه بود ولی همچنان با نقطه ایده آل که همان اجرای تمام و کمال این طرح باشد؛ فاصله دارد.
حسینعلی ابراهیمی کارنامه دلیل عدم اجرای تمام و کمال طرح ممنوعیت شکار را در مازندران به خصوص در مناطق اصلی شکار شامل فریدونکنار و محمودآباد که بیشترین شکار دست جمعی و به قولی قتل عام پرندگان، کم تعداد بودن نیروهای محیط بان، عدم همراهی دستگاه‌های متولی به خصوص مسوولان محلی در این مناطق و چربیدن بحث اشتغال بر تخلف زیست محیطی می داند.
وی افزود: در سال های اخیر محیط زیست تلاش زیادی را برای فرهنگ سازی در منطقه به منظور کاهش شکار و سوق دادن این تخلف به سمت پرنده نگری به عنوان طرح اشتغال زا انجام داده که توانست تا حدوی از حجم شکار بی رویه در مناطق پرشکار بکاهد، ولی ما برای کامل شدن پازل طرح ممنوعیت شکار نیازمند همراهی و همکاری تمام دستگاه‌های فرهنگی، رسانه ای، مسئولان محلی و حتی دستگاه‌های امنیتی و انتظامی داریم.
به گفته وی، مصوبات خوبی در سال‌های اخیر درباره برخورد با شکارچیان پرندگان مهاجر در استان تصویب شده است، اما یکی از مشکلات ما در خصوص جلوگیری از شکار پرندگان مهاجر در شهر فریدونکنار مقامات محلی بودند که البته با جلساتی که با استاندار در این خصوص داشتیم، مقامات محلی نیز با ما در این زمینه همراه شده و پای کار آمده‌اند.
وی ادامه داد: متاسفانه در موضوع برخورد با شکارچیان پرندگان مهاجر بار زیادی بر دوش محیط‌زیست است و محیط‌زیست و محیط‌بانان به تنهایی در این منطقه نمی‌توانند با شکارچیان مقابله کنند، اما به این معنی نیست که ما وظایف خودمان را انجام ندهیم، بلکه با همین نیرویی که داریم در حد توانمان از پرندگان مهاجر محافظت و با شکارچیان برخورد می‌کنیم.
ابراهیمی با بیان اینکه قاچاق و شکار پرندگان مهاجر بسیار پرسود است، تصریح کرد: قرار نیست با راه‌اندازی این واحدهای پرورش اردک سود قاچاق را به شکارچیان برسانیم، اما آنطور که استاندار می‌گوید؛ راه‌اندازی این واحدها می‌تواند سود خوبی برای شکارچیانی که برای معیشت اقدام به صید پرندگان مهاجر می‌کردند، داشته باشد. تلاش می‌کنیم با این برنامه صید به روش کرست و گذار از سال بعد کاملا ممنوع شود.
وی ابراز امیدواری کرد؛ برخورد با قاچاقچیان جدی شود و همه دستگاه‌ها به میدان آمده و شرایط را در نظر بگیرند.
لازم به ذکر است؛ طبق آمار رسمی محیط زیست حدود ۱۵۰ گونه پرندگان زمستان گذران با جمعیت ۱.۵ میلیون بال از سیبری و اقصی ایران به آببندان ها و تالاب های استان مازندران سفر می کنند که تعداد ۳۰ گونه از این پرندگان در زمره پرندگان در حال انقراض و یا تحت حمایت تشکیل می دهند که شکار بی رویه و قتل عام گونه از سوی شکارچیان غیر مجاز برخی از این گونه های تحت حمایت را در معرض انقراض قرار داده است. براساس آمار فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور سالانه یک پنجم از پرندگان مهاجر زمستان گذران در مازندران از سوی شکارچیان غیر مجاز شکار می شوند که بیشترین شکار پرندگان مهاجر در سطح کشور است .
