آرمان طهرانی- روزنامه نگار/ اشاره: در حالی که بازار نفت تحت تاثیر روزهای پایانی سال جاری میلادی شاهد افزایش قیمت است، سهم فروش نفت خام ایران کاهش چشمگیری داشته است. باوری وجود دارد که در ۵ روز پایانی سال و ۲ روز اول سال جدید میلادی، قیمت‌ها در بازارهای جهانی در روند […]
آرمان طهرانی-
روزنامه نگار/
اشاره: در حالی که بازار نفت تحت تاثیر روزهای پایانی سال جاری میلادی شاهد افزایش قیمت است، سهم فروش نفت خام ایران کاهش چشمگیری داشته است. باوری وجود دارد که در ۵ روز پایانی سال و ۲ روز اول سال جدید میلادی، قیمت‌ها در بازارهای جهانی در روند افزایشی قرار می‌گیرند. هر چند ایران سهم ایران از این بازار داغ بسیار ناچیز است اما گفته می شود در روزهای اخیر صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی افزایش چشمگیری داشته است.
به گزارش «جمله» در روزهای اخیر درحالی نفت مسیر رو به رشدی را طی می‌کند که به اعتقاد برخی تحلیلگران رشد قیمت همراستا با رشد بورس‌های بین‌المللی و تحت‌تاثیر پدیده «رالی بابانوئلی» بازارها بوده است.
بر اساس گزارش های منتشر شده، هربشکه نفت برنت روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش با ثبت صعود ۲۷ سنتی معادل ۴/ ۰ درصد به بیش از ۶۸ دلار بر بشکه رسید. نفت‌خام آمریکا نیز رشد قیمت مشابهی را تجربه کرد و به ۶۲ دلار بر بشکه نزدیک شد.
طی هفته گذشته به غیر از تعطیلی کریسمسی بازارها در روز چهارشنبه، قیمت نفت رشد مداوم و آرامی را تجربه کرد. این در حالی است که به لیل تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا، ایران نمی تواند در این بازار داغ زمستانی حضور داشته باشد.
صادرات روزانه نفت ایران از ۲.۵ میلیون بشکه در دوران قبل از تحریمها به حدود ۳۰۰ هزار بشکه در ماههای گذشته سقوط کرده است، اما متوسط صادرات محصولات نفتی ایران در سال جاری به روزانه نیم میلیون بشکه اوج گرفته که ارزش آن به بیش از شش میلیارد دلار در سال می‌رسد.
مهمترین محصولات نفتی صادراتی ایران نفت کوره و گاز مایع (ال‌پی‌جی) است، البته ایران مقداری نیز گازوئیل و بنزین صادر می‌کند که عمدتا به کشورهای همسایه (عراق و افغانستان) است و از طریق نفتکشها حمل نمی‌شود.
کپلر نفتکشها را ردیابی می‌کند و آمارهایی که منتشر کرده صرفا در رابطه با فروش نفت خام و محصولات نفتی ایران از طریق دریا است و شامل نفت کوره و گاز مایع می‌شود.
این گزارش می‌گوید صادرات گاز مایع ایران در سال جاری میلادی به ۵ میلیون تن (روزانه ۱۶۲هزار بشکه) رسیده است که نسبت به سال گذشته ۴ درصد افت داشته است. ارزش این میزان از گاز مایع در بازارهای بین‌المللی حدود ۱.۵ میلیارد دلار در سال است.
پایان اختلافات نفتی کویت و عربستان
کاهش چشمگیر صادرات نفت ایران در حالی ادامه دارد که کشورهای حاشیه خلیج فارس هر روز تولید و صادرات نفت خود را افزایش می دهند تا بدین طریق جای خالی ایران را در بازارهای نفتی تصاحب کنند.
خبرگزاری رسمی کویت(کونا) نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد که ریاض و کویت افزون بر تعیین تکلیف میادین نفتی مشترک، برای تقسیم و مرزبندی منطقه بی‌طرف مرزی به توافق رسیدند.
تولید روزانه نفت از دو میدان نفتی خفجی و وفرا در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۵۰۰ هزار بشکه رسیده بود ولی با بروز اختلاف بین ریاض و کویت، فعالیت آنها متوقف شد. البته عربستان با انکار وجود اختلاف سیاسی میان دو کشور، نگرانی‌های زیست‌محیطی را علت این توقف تولید عنوان کرده بود.
خفجی یک میدان مشترک دریایی و وفرا یک میدان واقع در مرز خاکی دو کشور است که پیشتر تولید آنها به طور مشترک بین دو کشور تقسیم می‌شد.
منطقه بی‌طرف مرزی عربستان و کویت بر پایه قراردادهای دهه بیست برای ایجاد مرزهای جدید در منطقه خاورمیانه به وجود آمد.
خبرگزاری رسمی کویت(کونا) نیز اعلام کرد که ریاض و کویت افزون بر تعیین تکلیف میادین نفتی مشترک، برای تقسیم و مرزبندی منطقه بی‌طرف مرزی به توافق رسیدند.
تولید روزانه نفت از دو میدان نفتی خفجی و وفرا در سال ۲۰۱۴ میلادی به ۵۰۰ هزار بشکه رسیده بود ولی با بروز اختلاف بین ریاض و کویت، فعالیت آنها متوقف شد. البته عربستان با انکار وجود اختلاف سیاسی میان دو کشور، نگرانی‌های زیست‌محیطی را علت این توقف تولید عنوان کرده بود.
خفجی یک میدان مشترک دریایی و وفرا یک میدان واقع در مرز خاکی دو کشور است که پیشتر تولید آنها به طور مشترک بین دو کشور تقسیم می‌شد.
منطقه بی‌طرف مرزی عربستان و کویت بر پایه قراردادهای دهه بیست برای ایجاد مرزهای جدید در منطقه خاورمیانه به وجود آمد.
افزایش صادرات محصولات نفتی
اما صادرات دیگر محصولات نفتی ایران که بخش اعظم آن نفت کوره بوده، در سال جاری نسبت به سال ۲۰۱۸ دو برابر شده و به ۲۹۰ هزار بشکه در روز اوج گرفته است. ارزش این میزان از محصولات، به ۴.۷ میلیارد دلار در سال بالغ می‌شود.
ایران سال گذشته حدود ۱۵۰ هزار بشکه و در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۸۰ هزار بشکه در روز صادرات نفت کوره و گازوئیل از طریق دریا داشت.
بدین ترتیب انتظار می‌رود ایران از محل صادرات دریایی محصولات نفتی در سال جاری میلادی حدود ۶.۲ میلیارد دلار درآمد داشته باشد.
تقریبا کل صادرات گاز مایع ایران راهی چین می‌شود و بخش اعظمی از نفت کوره و گازوئیل ایران راهی امارات و بقیه تحویل چین، مالزی، پاکستان و سنگاپور می‌شود.
برخلاف نفت خام، آمریکا صادرات محصولات نفتی ایران را تحریم نکرده و دولت ایران در لایحه بودجه سال آینده انتظار دارد ۸۲ تریلیون تومان درآمد از محل صادرات محصولات نفتی داشته باشد که نسبت به قانون بودجه سال جاری تقریبا دو برابر شده است.
مسئولان وزارت نفت می گویند صادرات بنزین را نیز طی ماههای گذشته آغاز کرده اند و از طریق خشکی به عراق، پاکستان و افغانستان تحویل می‌دهند.
البته به رغم افزایش چشمگیر صادرات محصولات نفتی، فروش نفت خام ایران به شدت افت کرده و تنها بخش کوچکی از آن می‌تواند با فروش محصولات نفتی جبران شود.
کارشناسان اعتقاد دارند آمریکا با تحریم ایران سعی کرده بازارهای نفت این کشورها را از آن خود کند که البته در این مسیر هم موفق بوده است. میزان صادرات نفت کشور کاهش یافته است و آمریکا دقیقا در بازارهایی مانند ژاپن، هند و کره جنوبی که بازارهای سنتی تهران است، توانسته نفت تولیدی خود را به این بازارها عرضه کند. هر کشوری هم که از کشورهای تحت تحریم نفت وارد کند مورد بازخواست و تنبیه قرار می‌گیرد.
اعمال این سیاست خصمانه از سوی آمریکا فرصتی را هم برای کشورهای منطقه ای فراهم آورده تا در غیاب ایران ، از بازار داغ آخرین روزهای سال جاری میلادی به بهترین نحو ممکن بهره برداری کنند.
بودجه ای نفتی در زمان تحریم نفت!
اوپک در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود از کاهش تولید روزانه ۴۵ هزار بشکه نفت ایران در ماه نوامبر امسال خبر داد و اعلام کرد که متوسط تولید روزانه نفت ایران در این ماه حدود ۲.۱ میلیون بشکه بوده است.
قیمت نفت ایران نیز در ۱۱ ماهه سال جاری میلادی حدود ۶۱ دلار و ۶۸ سنت به ازای هر بشکه بوده که نسبت به دور مشابه پارسال ۱۰.۵ درصد کاهش یافته است.
ایران قبل از تحریم‌های آمریکا روزانه سه میلیون و ۸۳۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کرد.
افت تولید نفت ایران به ۲.۱ میلیون بشکه در حالی است که مصرف داخلی نفت خام کشور حدود ۱.۸ میلیون بشکه است و روزانه تنها ۳۰۰ هزار بشکه نفت مازاد برای صادرات باقی می‌ماند. این در حالی است که دولت در لایحه بودجه سال ۹۹ صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت و میعانات گازی را پیش‌بینی است.
