محمدحسین جعفری سمیع- دبیر گروه سیاسی/ به گزارش «جمله» پنج شنبه هفته گذشته بود که خبرگزاری فرانس ۲۴ از آغاز فعالیت ائتلاف آمریکایی در خلیج فارس خبر داد که هدف آن، حفاظت از ذخایر نفتی منطقه در برابر تهدیدات احتمالی خوانده شده است. این ائتلاف دریایی در حالی کار خود را آغاز کرده است که […]
محمدحسین جعفری سمیع-
دبیر گروه سیاسی/
به گزارش «جمله» پنج شنبه هفته گذشته بود که خبرگزاری فرانس ۲۴ از آغاز فعالیت ائتلاف آمریکایی در خلیج فارس خبر داد که هدف آن، حفاظت از ذخایر نفتی منطقه در برابر تهدیدات احتمالی خوانده شده است.
این ائتلاف دریایی در حالی کار خود را آغاز کرده است که ایالات متحده در چند ماه اخیر تلاش بسیاری برای تشکیل یک ائتلاف جهانی از خود نشان داده بود و به رغم این تلاش گسترده و با وجود دعوت از بیش از ۶۰ کشور برای پیوستن به این به ائتلاف، فقط توانست انگلیس، استرالیا، آلبانی، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین را با خود همراه کند.
بحرین که میزبان ناوگان پنجم دریایی آمریکاست به همراه امارات و عربستان در این ائتلاف حضور دارند.
جیم مالوی فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی نیروی دریایی آمریکا در خاورمیانه، هدف از آغاز به کار این ائتلاف را عملیات‌های تدافعی عنوان کرده است.
مالوی در عین حال عملیات این ائتلاف را نه برای دوره‌ای کوتاه مدت، بلکه با هدف حضوری بلند مدت تا آن زمان که لازم باشد، عنوان کرده است.
برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها در منطقه از حضور در ائتلاف دریایی آمریکا خودداری کرده‌اند.
واکنش ایران به آغاز فعالیت ائتلاف دریایی
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان به خبر تشکیل ائتلاف آمریکایی در خلیج فارس واکنش نشان داد و تاکید کرد که چنین اقدامی باعث ناامنی و بی ثباتی بیشتر میشود.
سید عباس موسوی در این باره اظهار داشت: «تاریخ نشان می دهد که ائتلاف‌های آمریکایی همواره جز اسمی بی مسمی نبوده و تاکنون نه تنها امنیت ایجاد نکرده بلکه باعث ناامنی و بی ثباتی بیشتر در مناطق مختلف جهان شده است».
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به نیاز آمریکا به «سوء استفاده از نام دیگر کشورها برای مشروع نشان دادن اقدامات یکجانبه خود» افزود: «این اقدام آمریکا که اهداف و مطامع خود را پشت نام معدود کشورهای دیگر پنهان می سازد نشانه ضعف و فقدان مشروعیت بین المللی است».
موسوی از کشورهای منطقه خواست تا با اتکاء به ظرفیت های خود و همسایگان در جهت امنیت پایدار و همه جانبه در منطقه گام بردارند.
وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که طولانی‌ترین سواحل را در خلیج فارس دارد همچنان با قدرت تمام به حفظ منافع اقتصادی و امنیتی خود از جمله امنیت و ایمنی کشتیرانی در این پهنه آبی ادامه خواهد داد».
غیبت معنا دار ۳ کشور عربی در ائتلاف
عبدالباری عطوان تحلیلگر برجسته جهان عرب در روزنامه «رای الیوم» در سرمقاله روز جمعه خود مشارکت فقط شش کشور در ائتلاف امنیت دریایی به رهبری آمریکا در خلیج فارس را نشان دهنده افول نفوذ آمریکا نه تنها در منطقه خلیج فارس بلکه در کل جهان دانست.
به اعتقاد عطوان زمانی که دولت‌های ایالات متحده ائتلاف‌هایی با حضور سی یا شصت کشور دنیا تشکیل می‌دانند و به جنگ‌هایی نظیر جنگ عراق، لیبی، سوریه و افغانستان وارد می‌شدند، گذشته است و باز نمی‌گردد.
این تحلیلگر عرب، غیبت سه کشور اصلی عربی حوزه خلیج فارس در ائتلاف جدید یعنی کویت، عمان و قطر را قابل توجه خواند و گفت: «غیبت آنها به دلیل مواضع بی‌طرف آنها نسبت به تشدید تنش آمریکا نسبت به ایران نیست، بلکه به این دلیل است که آنها به آمریکا و دولت کنونی آن به دلیل سیاست‌های متهورانه آن اعتمادی ندارند علاوه بر اینکه این ائتلاف را فقط عنصر تنش و نه ضامن حفظ و ثبات منطقه می‌دانند».
این گزارش با تاکید بر ناتوانی شش کشور حاضر در ائتلاف امنیت دریایی آمریکا شامل انگلیس، عربستان، امارات، بحرین، استرالیا و آلبانی در کنار آمریکا در حفظ امنیت دریایی گفت: «بیشتر این کشورها به استثنای آمریکا و انگلیس از یک نیروی دریایی فعال و قوی برخوردار نیستند یعنی اصلا آلبانی، بحرین، امارات و عربستان ناوگان دریایی ندارند».
نویسنده در عین حال تاکید کرد: «این در حالی است که ابزارهای بازدارندگی دریایی ایران بسیار کارآمد است، به خصوص موشک‌ها و زیردریایی‌های بومی و همچنین صدها قایق دریایی کوچک و بزرگ که قادر به ویران کردن کشتی‌های متجاوز بدون رهگیری توسط رادار هستند».
رای الیوم همه آنچه مربوط به تشکیل ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس است را در راستای باج‌خواهی‌های آمریکا از سه کشور عربی اصلی حاضر در این ائتلاف یعنی عربستان، امارات و بحرین خواند و گفت: «حضور این کشورها در ائتلاف با هدف تامین مالی آن و یا سوخت‌رسانی به کشتی‌های ائتلاف یا کمک‌های پولی و غیرپولی به آن است».
این نشریه همچنین نوشت: «ترامپ در گروکشی از عرب‌ها خیلی حرفه‌ای است و تجربه بالایی دارد؛ بدون اینکه بهای هنگفتی از آنها نگرفته باشد کاری برای به اصطلاح حفاظت از آنها انجام نمی‌دهد».
طرحی که از ابتدا شکست خورده بود
ائتلاف امنیت دریایی آمریکا در حالی اکنون فعالیت خود را آغاز کرده است که از مدت ها قبل بسیاری از تحلیلگران، این ائتلاف را شکست خورده ارزیابی کرده بودند.
اواخر مرداد ماه بود که امین حطیط نویسنده و کارشناس امور نظامی و راهبردی لبنانی در گفت‌وگویی درباره ائتلاف خودخوانده دریایی آمریکا در خلیج فارس، گفته بود: « وقتی آمریکا می‌بیند که هرگونه برخورد نظامی به منافعش زیان زده است، هم‌پیمانانش را وارد کوره آتش می‌کند، خود از میدان عقب‌نشینی می کند. کشورهای (عرب) خلیج (فارس) از این موضوع آگاهی دارند و از همراهی با سیاست آمریکا در این باره می‌ترسند».
وی درباره ماهیت این کشورهای عرب عضو انئلاف گفته بود: «این کشورها که می‌خواهند اسرائیل به یکی از ارکان سیستم و ساختار منطقه تبدیل شود، همان کشورهای سرسپرده سیاست آمریکا هستند».
به‌عقیده این کارشناس امور نظامی، شرایط موفقیت پروژه تشکیل ائتلاف دریایی در خلیج (فارس) وجود ندارد.
این اظهارات زمانی مطرح شده بود که رژیم صهیونیستی نیز برای پیوستن به این ائتلاف اعلام آکادگی کرده بود، با اینحال پس از تشکیل این ائتلاف خبری از حضور این رژیم به گوش نمی رسد.
این تحلیلگر لبنانی با پیش بینی عدم حضور رژیم صهیونیستی در ائتلاف آمریکایی گفته بود: « اسرائیل با وجود ابراز آمادگی برای شرکت در ائتلاف خودخوانده دریایی آمریکا، به‌طور عملی و جدی خود را درگیر شرکت در این ائتلاف نخواهد کرد زیرا نگران برخورد با قدرت ایران است که اجازه نزدیک شدن اسرائیل به مرزهایش را هرگز نخواهد داد».
در نهایت مسلم است که ایجاد ائتلاف امنیتی دریایی آمریکا در خلیج فارس، طرحی بود که از مدت ها قبل روی آن کار شده بود و هدفی نداشت جز افزایش فشار به ایران و دریافت دلارهای نفتی از کشورهای مرتجع منطقه به بهانه تامین امنیت. طرحی که همچون سناریوی فیلم های هالیوودی قدم به قدم زمینه را برای توجیه تداوم حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس فراهم آورد. البته نباید این موضوع را فراموش کرد که سابقه حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس اکنون نزدیک به چهاردهه شده است. اما دیگر دولت آمریکا نمی تواند به تنهایی از عهده هزینه های سنگین حضور در این منطقه بر بیاید و از این رو با طرح سلسله حوادثی ابتدا منطقه خلیج فارس را برای تجارت جهانی ناامن جلوه داد و سپس با تشکیل یک ائتلاف دست و پا شکسته هزینه حضور نظامی خود را میان شش کشور دیگر تقسیم کرد. اقدامی که به ظاهر نمی تواند نمی تواند تاثیر چندانی در معادلات منطقه ای و در شرایط فعلی داشته باشد.
