اشاره کاوه ایرانی روزنامه نگار بامداد شنبه ۲۳ شهریور ماه سال جاری بود که غرش چندین انفجار پیاپی در تاسیسات نفتی آرامکو، افکار عمومی جهانیان را به سوی خود جلب کرد. درست در بحبوحه بحران خلیج فارس و جنگ داخلی یمن این تاسیسات نفتی متعلق به رژیم سعودی، مورد اصابت حدوداً ۲۰ موشک کروز قرار […]
اشاره
کاوه ایرانی
روزنامه نگار
بامداد شنبه ۲۳ شهریور ماه سال جاری بود که غرش چندین انفجار پیاپی در تاسیسات نفتی آرامکو، افکار عمومی جهانیان را به سوی خود جلب کرد. درست در بحبوحه بحران خلیج فارس و جنگ داخلی یمن این تاسیسات نفتی متعلق به رژیم سعودی، مورد اصابت حدوداً ۲۰ موشک کروز قرار گرفت و باعث به‌وجود آمدن خسارت‌های بسیار در این پالایشگاه و کاهش ۵۰ درصد ظرفیت تولید نفت عربستان شد. گرچه نیروهای حوثی یمنی مسئولیت حملات را برعهده گرفتند اما دولت آمریکا و برخی متحدانش انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه گرفتند. ایبن در حالی است که کمیته حقیقت یاب سازمان ملل هنوز گزارش تحقیقبات خود را پیرامون این حادثه منتشر نکرده است.
به گزارش «جمله» حدود یک هفته پیش بود که سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، پادشاه عربستان بار دیگر به اتهام‌زنی علیه ایران پرداخت. وی مدعی شد از تسلیحات ایرانی در حملات به تاسیسات نفتی آرامکو استفاده شده بود.
پادشاه عربستان ادعا کرد: «توانایی شرکت آرامکو برای بازگشت سریع به میزان تولید قبل از حمله ماه سپتامبر، توانایی عربستان را برای برآورده کردن تقاضای جهانی در دوره کمبود ثابت کرد.»
ملک سلمان در ادامه از جامعه بین المللی خواست تا «برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران» و همچنین آنچه وی «اقدامات مداخله جویانه تهران» خواند را متوقف کنند.
اتهامات دنباله دار به ایران
اظهارات پادشاه سعودی در حالی مطرح می شد که برخی از منابع آگاه با نگاهی خوشبینانه از بهبود روابط ایران و عربستان در هفته های اخیر خبر داده بودند. این منابع آگاه با توجه به برخی رایزنی های صورت گرفته اظهار امیدواری کرده بودند که پس از یک عصر یخبندان میان ایران و رژیم سعودی، این دو با میانجی گری عمران خان نخست وزیر پاکستان و پادشاهی عمان، بار دیگر روابط دیپلماتیک خود را از سر گیرند. اما طولی نکشید که عادل الجبیر وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجی برای چندمین بار ایران را به دست داشتن در حمله آرامکو متهم کرد. الجبیر اواخر مهر ماه در اندیشکده انگلیسی «چتم هاوس» مدعی شد که «سلاح استفاده شده در حمله آرامکو، ایرانی است و پاسخ به آن روی میز است».
طرح ادعاهای واهی از سوی مقامات سعودی در حالی ادامه دارد که از اولین روزهای پس از حادثه، مقامات این کشور سعی در اثبات نقش ایران در حمله به تاسیسات آرامکو را داشتند. سخنگوی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی، سرهنگ ترکی الملکی از نیروی هوایی سلطنتی عربستان سعودی، در تاریخ ۱۶ سپتامبر (۲۵ شهریور) طی یک بیانیه اظهار داشت که به نظر می‌رسد این هواپیماهای بدون سرنشین مشابه تسلیحات ایرانی بوده و برخلاف اظهارات حوثی‌ها بعید است که از یمن پرتاب شده باشند.
در مقابل این اتهامات حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان ضمن رد کردن اتهام آمریکا، حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی را «حمله متقابل و مشروع یمنی‌ها» دانست و گفت که کار یمنی‌ها «دفاع مشروع از خودشان و به عبارتی حمله متقابل است» وی این مساله را نشئت گرفته از مداخله عربستان در جنگ یمن عنوان کرد.محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز در واکنش به اظهارات پمپئو آن را «سیاست دروغ حداکثری» نامید که آمریکا پس از «سیاست فشار حداکثری» به دنبال آن است.
تکرار ادعاهای واهی اینبار از سوی رویترز
حال با گذشت بیش از ۲ ماه از حمله به تاسیسات نفتی سعودی، بار دیگر موضوع نقش ایران در حملات مطرح شده است.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه چهارم آذر (۲۵ نوامبر) با انتشار گزارشی به حمله نظامی به تاسیسات نفتی آرامکو پرداخته و ادعاهای مطرح شده از سوی مقامات سعودی و آمریکایی را تکرار کرده است.
در گزارش رویترز به نقل از چهار منبع مطلع آمده است که جمهوری اسلامی ایران پس از ماه‌ها بحث و بررسی جوانب کار، تصمیم به اجرای این حمله گرفته است. گفته شده است که این عملیات در هماهنگی کامل با رهبر جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است.
در گزارش خبرگزاری رویترز تصریح شده است که پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و تجدید و تشدید تحریم‌های اقتصادی ایران از سوی آمریکا، جمهوری اسلامی در صدد یافتن پاسخی مناسب بوده است.
در این گزارش به اظهارات حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران اشاره رفته است. چهار نفر از افراد مطلع به خبرنگاران رویترز گفته‌اند که حسین سلامی پس از تشدید تحریم‌ها علیه ایران چنین اظهار نظر کرده است: «زمان آن فرا رسیده که ما شمشیرهای خودمان را از غلاف بیرون بکشیم و درسی به آنها بدهیم.» مراد از “آنها” آمریکا بوده است.
رویترز در ادامه گزارش خود نوشته است که جمهوری اسلامی حمله به برخی از تاسیسات و از جمله به یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه را به عنوان واکنش به خروج آمریکا و تشدید تحریم‌ها پیش بینی کرده بود.
از آن گذشته، سخن بر سر حمله به یک بندر در عربستان سعودی نیز مطرح بوده است. در همین رابطه گفته میشود که سپاه پاسداران در مشورت با رهبر معظم انقلاب، آیتالله خامنه‌ای، تاسیسات نفتی آرامکو عربستان را به عنوان هدف برمی‌گزیند.
پنج جلسه مخفی
در گزارش رویترز همچنین آمده است که در رابطه با برنامه نظامی ایران در واکنش به سیاست‌های آمریکا در قبال این کشور دست‌کم پنج جلسه در جنوب تهران برگزار شده است.
در این جلسات از جمله نماینده‌ای از سوی قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، حسین سلامی و مشاوران نظامی رهبر انقلاب نیز حضور داشته‌اند. خبرنگاران رویترز حتی مدعی شده اند که شخص رهبر انقلاب نیز در یکی از این جلسات حضور داشته است.
گفته میشود که دو گزینه دیگر، یعنی حمله به یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه و حمله به یکی از بنادر عربستان با مخالفت مقام معظم رهبری و مشاوران نظامی او روبه‌رو شده است. به باور آنها، چنین اقداماتی هرگاه صورت می‌گرفت، می‌توانست پیامدهای مخربی برای ایران به همراه داشته باشد.
از این‌رو، حمله به میدان نفتی خریص و پالایشگاه بقیق به عنوان واکنش ایران به سیاست آمریکا در قبال ایران در دستور کار قرار می‌گیرد و در نهایت تصمیم‌گیری درباره حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در اوایل ماه سپتامبر اتخاذ میشود.
رویترز در ادامه ادعاهای خود نوشته است:«رهبر جمهوری اسلامی با انجام این عملیات نظامی موافقت کرده است. اما او برای انجام این عملیات دو شرط مهم قائل شده است. نخست اینکه این حملات نباید جان افراد غیرنظامی را به مخاطره افکند و دیگر اینکه در اثر این حملات نباید هیچ شهروند آمریکایی آسیب ببیند».
حمله‌ای دقیق و حساب‌شده
از سوی دیگر، خبرگزاری رویترز به اظهارات مقامات ایران پس از ناآرامی‌های اخیر اشاره کرده و به نقل از آنها نوشته است که جمهوری اسلامی سرنخ این ناآرامی‌ها را در دست آمریکا و متحدان این کشور در منطقه می‌داند و نسبت به آن هشدار داده است.
گفته میشود که حمله به میدان نفتی خریص و پالایشگاه بقیق، بزرگترین حمله به تاسیسات نفتی در خاورمیانه، پس از حمله صدام حسین به کویت در سال ۱۹۹۱ بوده است. مارتا مکسلی، یکی از سناتورهای آمریکا و از چهره‌های شاخص حزب جمهوریخواه چند روز پس از وقوع حمله ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان، از محل وقوع حملات دیدن کرده بود.
مارتا مکسلی گفته است که این عملیات بسیار حساب‌شده و دقیق صورت گرفته و چنان طراحی شده بودند که بیشترین میزان خسارت را به بار آورند. به باور مکسلی، این حملات با حملات متکی بر تصاویر ماهواره‌ای بسیار تفاوت می‌کند.
گفته میشود که پهپادها و موشک‌های شلیک شده مستقیم از مسیر ایران به سوی عربستان حرکت نکرده بلکه مسیرهای متفاوتی در پیش گرفته‌اند. برخی از پهپادها از فراز خاک کویت و عراق عبور کرده و پس از آن به اهداف تعیین شده اصابت کرده‌اند.
رویترز مدعی شده است که جمهوری اسلامی ایران همه تلاش خود را برای پاک کردن نقش خود در این حملات به کار گرفته است. در این گزارش آمده است که فرماندهان سپاه پاسداران ساعاتی پس از اجرای این حملات، به آیت‌ا… خامنه‌ای اطلاع رسانی کرده‌اند.
علی‌رضا میریوسفی، نماینده ایران در سازمان ملل اظهارات این چهار منبع خبری درباره عملیات نظامی علیه آرامکو را تکذیب کرده و گفته است که ایران هیچگونه مشارکتی در حملات حوثی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان نداشته و هیچ جلسه‌ای برای هماهنگ کردن این عملیات از سوی مسئولان ارشد امنیتی ایران برگزار نشده و رهبر معظم انقلاب نیز دستور اجرای چنین حمله‌ای را صادر نکرده است.
