حکمرانی یک قرارداد است
حکمرانی یک قرارداد است
در علوم سیاسی و مشخصاً برابر نظریه معروف «ژان‌ژاک‌روسو»، آنچه که پیوند بین دولت و ملت را ایجاد و قواعد آن را تنظیم می‌کند، یک قرارداد است و در این قرارداد، هم شهروندان حقوق و تکالیفی دارند و هم دولت‌مردان و مهم‌تر از آن، برابری شهروندان در حقوق نسبت به هم است و دولت‌مردان، نمایندگان مجلس و نظام قضایی نباید به تبعیض و نابرابری میان شهروندان در هیچ سطحی راضی باشند و در برابر آن سکوت کنند.

نکته مهم بعدی در پیوند با قرارداد حکمرانی بین دولت و ملت، توازن در توسعه و عدالت در توزیع است که باید مورد توجه ویژه باشد و این قاعده منصفانه نباید نادیده گرفته شود به‌ویژه این‌که در مدیریتِ توسعه گفته می‌شود توسعه نامتوازن عینِ توسعه‌نیافتگی است و عدالت در توزیع در مفهوم کلان، باید مورد تأکید و توجه همه مدیران باشد.
در بیان بزرگان دینی ما نیز عدالت و مساوات به‌عنوان جوهره دین اسلام معرفی شد و فرازهای مختلف تاریخ هم حکایت از آن دارد که بسیاری از تازه‌مسلمانان با مضمضه کردن همین جوهره، به دین مبین اسلام مشرف می‌شدند.
شوربختانه باید بنویسیم طی چهار دهه‌ای که از عمر انقلاب سپری شد برخی از این موارد عمداً یا سهواً مغفول واقع گردید و ازجمله شاهد کم‌ترین میزان حضور زنان، اقوام و قومیت‌ها و همچنین اقلیت‎های دینی در مناصب تصمیم‌گیری بودیم و توسعه در استان‌های مرزی در قیاس با استان‌های مرکزی ناچیز بوده است آن هم در صورتی که برابر همان قرارداد، دولت و نظام حکمرانی نباید تفاوتی بین شهروندان قائل باشد و در توزیعِ توسعه، به عدالت بی‌توجهی کند.
مسعود پزشکیان که در شهرستان مهاباد به دنیا آمد و سال‌ها در تبریز و تهران زندگی ‌کرد هم با ترک و کرد هم‌نشین بود و هم با شیعه و سنی هم‌سخن و تجربه شیرین چنین زندگی‌ای، موجب شد در مبارزات انتخاباتی همواره از این‌که چرا در بدنه اصلی تصمیم‌سازی از قومیت‌ها و همچنین اقلیت‌های مذهبی کم‌تر استفاده شده است، گلایه‌مند بود و وعده می‌داد درصورت انتخاب به‌عنوان رییس‌جمهور از این ظرفیت استفاده خواهد کرد.
روزی‌که کابینه به مجلس معرفی شد بسیاری به رییس‌جمهور تاختند و وی را به بدعهدی متهم کردند که چرا یک وزیر از اهل‌تسنن ندارد اما چند روز بعد وی «عبدالکریم حسین‌زاده» را به‌عنوان معاون توسعه روستایی و مناطق محروم خود انتخاب کرد که کُرد و از اهل‌تسنن است و روز گذشته نیز وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری یک بلوچ سنی را به معاونت خود برگزید و برابر برخی اخبار این روند در بدنه دولت استمرار خواهد داشت و اقلیت‌های قومی و مذهبی و همچنین زنان در سطوح عالی وزارت‌خانه به کار گرفته خواهند شد.
در این راستا روز گذشته برای اولين بار «محمدنبی شهیکی تاش» از نخبگان دانشگاهی بلوچ و اهل سنت، معاون فن‌آوری و نوآوری وزارت علوم شد. محمدنبی شهیکی دکترای اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی دارد، رتبه اول دانشجویان دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و رتبه پنجم کنکور کارشناسی ارشد کشور بوده است و درحال حاضر استاد تمام گروه اقتصاد دانشگاه سيستان و بلوچستان است.
شهیکی تاش که از سال ۱۳۹۳ تاکنون رییس پارک علم و فناوری سيستان و بلوچستان است همچنین دبیر کمیسیون دائمی و هیأت امنای منطقه چهار فن‌آوری وزارت علوم، عضو کارگروه تخصصی فن‌آوری کمیسیون پژوهش وزارت علوم، دبیر دبیرخانه تخصصی ظرفیت‌سازی بین‌المللی اقتصاد دریامحور و دبیر دبیرخانه شبکه ملی ساخت سریع محصولات فن‌آورانه بوده است.
نکته مهم این است که هم در میان جوانان مناطق محروم و هم زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی افرادی که واجد استعدادهای ویژه باشند کم نیستند و اگر فرصت پیدا کنند که از قید و بند محرومیت‌های جبری آزاد شوند، می‌توانند استعدادهای پنهان خود را تا سطح نخبگی پرورش دهند.
ما نیز مانند برخی لایه‌های افکار عمومی باور داریم ظرفیت این نیروها و همچنین حق آنان بیش از این است اما باید صبور و منتظر ماند. تا امروز شاهد حضور چند زن و چند اقلیت قومی و مذهبی در سطح وزیر، معاون وزیر و معاون رییس‌جمهوری بوده‌ایم اما تردیدی نداریم این روند در ادامه همین دولت و دولت‌های بعدی سرعت خواهد گرفت.
اگر در انتخابات ریاست‌جمهوری تیرماه شاهد بودیم تنها مسعود پزشکیان از ضرورت حضور اهل تسنن، کردها و بلوچ‌ها و حضور بیشتر زنان دفاع می‌کرد خواهیم دید در انتخابات‌های آینده، این رویکرد به گفتمان غالب تبدیل خواهد شد و دیگر نامزدها از همه طیف‌های سیاسی به این گفتمان تن خواهند داد چون اگر چنین نکنند، رأی نخواهند گرفت.
نکته آخر این‎که همه شهروندان ظرفیت یک کشور هستند و هر دولت‌مردی که به این ظرفیت، کم‌توجهی کند در گام نخست به خود ظلم کرده است.