مائده مطهری زاده همواره در طول زندگی‌مان بارها این جمله را شنیدیم که «خوش بین باش!» اما آیا واقعا خوش‌بینی امر مثبتِ مطلقی است؟ چقدر باید خوش بین بود؟ آیا تحت هر شرایطی باید خوش بین بود؟ خوش بینی ویژگی مثبتی است که در رسیدن به موفقیت به شرط داشتن تلاش به فرد کمک می‌کند […]
مائده مطهری زاده
همواره در طول زندگی‌مان بارها این جمله را شنیدیم که «خوش بین باش!» اما آیا واقعا خوش‌بینی امر مثبتِ مطلقی است؟ چقدر باید خوش بین بود؟ آیا تحت هر شرایطی باید خوش بین بود؟
خوش بینی ویژگی مثبتی است که در رسیدن به موفقیت به شرط داشتن تلاش به فرد کمک می‌کند اما خوش بینی را دشمن امید معرفی کرده‌اند زیرا این حس باعث می‌شود که فرد بدون تلاش انتظار رسیدن به موفقیت و مقصود را داشته باشد.
اینکه همیشه خوش بین باشیم و نیمه پر لیوان را ببینیم خوب است اما نادیده گرفتن واقعیت هم می‌تواند خطرناک و مخرب باشد. مرز باریکی بین خوش بین بودن و واقع گرا بودن وجود دارد که متاسفانه برخی افراد آنرا نادیده می‌گیرند. خوش بینی بیش از حد هم می‌تواند باعث شود فرد بدون تلاش منتظر موفقیت باشد. بنابرین واقع گرایی و خوش بینی باید توام با هم باشند.
دکترای تخصصی روانشناسی سلامت گفت: خوش بینی و رفتار سالم سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و مرگ ومیر می‌شود.
اکبر بلوردی افزود: گرچه میانگین امید به زندگی افزایش یافته اما تعداد سال‌های از دست رفته ناشی از معلولیت نیز رشد داشته که تا حدی به افزایش شیوع و بار بیماری‌های مزمن مربوط می‌شود و شواهد فزاینده نشان می‌دهد که ارتباط خاصی بین سطوح بالای دارد.
وی اظهار داشت: همچنین بر اساس گزارش‌های موجود در ثبت احوال، نزدیک به ۳۶ درصد دختران ۱۶ تا ۳۵ ساله در جامعه، مجرد هستند. این در حالی است که بهترین سنین باروری در زنان و دختران ۲۰ تا ۲۵ و ۲۵ تا ۳۰ ساله است و جمعیت بانوان سالمند ایرانی در سال‌های پیش رو افزایش خواهد یافت.
بلوردی ادامه داد: نسبت جمعیت سالمند بر اساس استانداردهای جهانی هفت درصد است که این شاخص در ایران ۱۰ درصد بوده و در سال‌های آینده تا ۱۴ درصد افزایش می‌یابد و بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، سالمندی عبور از مرز ۶۰ سالگی بوده و این پدیده در برگیرنده سه فرآیند بهم پیوسته است. بلوردی تصریح کرد: گزارش‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد یکی از دلایل افزایش نسبت سالمندی عدم ازدواج و کاهش زاد و ولد در جمعیت مولد بوده و از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ میزان باروری و موالید سیر نزولی داشته به صورتی که پایین‌ترین نرخ موالید در سال ۹۸ با ۱۲ درصد کاهش گزارش شده است.
وی اظهار داشت: فرآیند اول، پیری جسمانی (تغییرهای ناشی از افزایش سن) بوده، فرآیند دوم، پیری روانی (تغییرهای ناشی از رشد و تحول شخصیت از جمله تغییرهای عاطفی، ادراکی و رفتاری) و فرآیند سوم، پیری اجتماعی(در برگیرنده جریان‌های گوناگون گذار از یک پایگاه اجتماعی به پایگاه اجتماعی دیگر که یک شخص در دوران زندگی تجربه می‌کند) است.
مسئول آموزش مرکز پیشگیری و ارتقاء سلامت پویا ادامه داد: یکی از ابعاد سلامت، بعد روانی آن بوده و در واقع سلامت روانی فقط شامل نداشتن بیماری روانی نیست، شامل توانایی فرد برای لذت بردن از زندگی است. افراد سالمند به علت بالا بودن سن و ناتوانایی‌هایی که در ابعاد جسمی و روان‌شناختی پیدا می‌کنند، بیشتر مستعد اختلالات روانی و مشکلات مربوط به سلامت روانی هستند.
نقش خوش بینی در سلامت روان
وی تاکید کرد: اگر اتفاقات بد را با کلماتی مثل همیشه و هرگز توصیف کنید سبک فکری شما بدبینانه است برای این که مانند یک فرد خوشبین فکر کنید باید از کلماتی مثل گاهی اوقات و اخیرا استفاده کنید. این مطلب نشان می‌دهد که آدم خوش بین، مشکلات و گرفتاری‌ها را موقتی می‌داند در حالی که آدم بد بین، آنها را ماندگار و همیشگی تلقی می‌کند. بسیاری از ما وقتی با اتفاق بدی روبرو می‌شویم ناراحت شده و به هم می‌ریزیم اما ناراحتی فرد خوش بین به مرور زمان کم می‌شود و گاهی اوقات هم خیلی سریع از بین می‌رود. فرد بدبین زمانی که دچار ناراحتی می‌شود مشکلات کوچک را نیز طولانی خواهد کرد و در مقابل مشکلات جدی ناتوان خواهد شد. سبک تفکر فرد بد بین موجب می‌شود که مشکلات را موقتی نداند.
به گفته بلوردی، شخصی کردن مسائل شامل سرزنش خود بابت شکست‌ها و شخصی کردن مسائل، از کارهای افراد بدبین است و افراد خوش بین، آنچه را که اتفاق افتاده می‌سنجد و خود را به شکل واقع بینانه سرزنش می‌کند. همچنین فرد خوش بین تصویر کلی‌تری نسبت به موضوع دارد و واکنش مثبتی به مشکلات عادی نشان می‌دهند و در برابر اتفاقات دردناک هم به سرعت به حالت اول بر می‌گردد آنها به هدف‌های خود بیشتر می‌رسند و حس خوبی نسبت به خود خواهند داشت.
بلوردی گفت: اگر به تنهایی نمی‌توانیم تفکرات و نگرش‌های بدبینانه خود را شناسایی و اصلاح کنیم، روانشناسان و مشاوران می‌توانند با استفاده از تکنیک های معتبر و آزمون شده، کمک کنند.
