روز قلم در تقویم رسمی ایران روز چهاردهم تیرماه است. این روز در سال ۱۳۸۱ پس از پیشنهاد انجمن قلم ایران به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به ثبت رسید. به راستی نویسندگان واقعی در عرصه رسانه چقدر مورد حمایت دولت قرار دارند؟ چقدر یک نویسنده چه در عرصه مستند سازی و چه […]
روز قلم در تقویم رسمی ایران روز چهاردهم تیرماه است. این روز در سال ۱۳۸۱ پس از پیشنهاد انجمن قلم ایران به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به ثبت رسید. به راستی نویسندگان واقعی در عرصه رسانه چقدر مورد حمایت دولت قرار دارند؟ چقدر یک نویسنده چه در عرصه مستند سازی و چه کتابت در کشور حمایت می‌شود؟
ناصر ریاحی با تخلص سهراب سحرخیز، جوان موفق و نمونه ای از اهل قلم و رسانه که این روزها دغدغه ساخت مستندهایی را دارد که بتواند آرامش را به جامعه عرضه بدارد. سهراب در بخش‌های اجرایی و مدیریتی در عرصه رسانه بسیار فعالیت‌های چشمگیر داشته است و عناوین و جوایزی را به خود اختصاص داده است. به همین مناسبت گپ وگفتی با این جوان موفق ترتیب داده ایم که از مقابل نگاه گرمتان می‌گذرد:
ناصر ریاحی را برای مخاطبان ما تعریف کنید.
ناصر ریاحی در رشته مهندسی برق و حسابداری تحصیل کرده اما در حوزه نویسندگی، شعر، ساخت مستند و گویندگی هم فعالیت دارد. من را البته با تخلص هنری سهراب سحرخیز می‌شناسند.
تحصیلاتی که داشتید کاملا متفاوت با حوزه هنر است. چرا؟
من فکر می‌کنم خیلی از افراد جامعه با این مقوله متفاوت بودن تحصیلات و حرفه‌شان درگیر هستند و من اعتقاد دارم این به پایه و اساس آموزش و پرورش در کشور ما بر می‌گردد که باید از همان ابتدا استعدادها و توانایی‌های افراد سنجیده شود و با برنامه ریزی درست افراد به سمت هدفشان حرکت کنند. طبیعی است من هم از این مقوله مستثنی نبودم و بعدها علاقه و استعدادم را در جای دیگر جستم.
آیا شغل و هنری که به آن دست یافتی، همانی بود که از کودکی و مثلا سر زنگ انشا، آرزو داشتی؟
تقریبا می‌توانم بگویم به طور محدودی تجربه کردم. من خیلی دوست داشتم معلم بشوم و حدود سه سال هم معلمی را تجربه کردم و جالب است بدانید علاقه زیادی به درس انشاء داشتم. در کل به بخشی از آرزوهایم رسیدم و مابقی را به صورت هدف دنبال می‌کنم.
روز قلم نزدیک است. شما یک نویسنده درجه یک هستید. چطور به این مرتبه دست یافته اید؟
این نظر لطف شماست. من کتابی با عنوان سحرنامه نگاشته ام و پنج فیلم نامه به نام‌های برف، ملکه الیزابت، تایپست معمولی و… در کارنامه ام دارم.
سحرنامه به چه مسائلی می‌پردازد؟
من سعی کرده ام در کتابم به مرحله والای عشق بپردازم که در واقع عشق، عاشق را به خدا نزدیک می‌کند، چشم‌ها را چون شقایق می‌کنید، التماس این دقایق می‌کنم. من حقیقتا ایمان دارم هر خط شعر که بر ورق جاری می‌شود چیزی از عمر شاعر کم می‌کند پس چه بهتر که این عمر صرف مضامین متعالی بشود. سعی کرده ام در شعرهایم حقیقت عشق و پاکی و مضمون اصلی آن برای مخاطبانم درست جاری و ساری شود که در نهایت به معبود ازلی و خدای مهربان ختم شود که همه چیز را پاک جلوه دهم.
شعرهای شما در چه سبک و سیاقی است؟
من بیشتر سبک غزل، دو بیتی و ترانه با مضامین عاشقانه می‌سرایم.
بهترین بیتی که سروده اید را در خاطر دارید؟
توی بوم این نقاش، گوشه ای از طرح زیباش، می‌نویسه اسم اون رو، جای خالق اثرهاش. من از این جهت این ترانه ام را می‌پسندم که حقیقت کار شاعر را بیان می‌کند. در واقع شاعر صاحب اثر اشعار خودش را معشوقه اش می‌داند.
رمز موفقیتتان را برای مخاطبان ما تشریح کنید. باشد چراغ راهی روشن شود.
استقامت و سخت کوشی و تلاش رمز موفقیتم است و به همه دوستان عزیز توصیه می‌کنم که با استقامت و تلاش بر مشکلات زندگی خود فائق بیایند و تا می‌تواند با امید و روحیه مضاعف تلاش و کوشش کنند.
شما در عرصه مستند سازی فعالیت دارید. این هم یکی از هزار هنرتان است؟
من مستندهایی به نام مشق سی ساله، کویر، بیاض الاربعین، بیروت تا تهران و دیگر آثاری که با عشق ساخته ام که در جشنواره فرهنگی هنری اربعین ، مستند بیاض الاربعین حائز رتبه نخست شد و همچنین مستند بیروت تا تهران در مرحله داوری قرار دارد و با توجه به سطح خوب کار، امیدوارم رتبه نخست را کسب کند. خیلی دوست داشتم عظمت اربعین که هر ساله با موج زیادی از طرف عاشقان حسینی برگزار می‌شود را به تصویر بکشانم. از نظر من پیاده روی اربعین یک تعزیه جهانی و یک صحنه نمایش عظیم و بزرگ است که همه جمعی از مردم در آن ایفای نقش می‌کنند. من در مستند بیاض الاربعین، بخش‌هایی از اجرای تعزیه در بخش‌هایی از پیاده روی به سوی کربلا را به تصویر کشانده ام و جا دارد از هنرمند خوب کشورمان علیرضا تفرشی کوهزادی و مهندس فرزاد فارغی تشکر کنم که زحمات بسیاری در ساخت این مستند کشیده اند.
در حال حاضر چه برنامه ای دارید؟ از اهدافتان بگویید؟
در حال حاضر در صدد چاپ کتاب بعدی در زمینه شعر هستم. همچنین یک کار مستند در دست ساخت دارم و گاهی گویندگی می‌کنم. اهداف کوتاه مدت خودم را در حال اجرایی کردن آنها هستم و ساخت مستند برای حضور در فیلم فجر یکی از اهداف بلند مدت من است.
دیدگاهتان در خصوص وضعیت مستند در ایران چیست؟
در حال حاضر بزرگترین مشکل در مستند سازی نبود سرمایه گذار و عدم حضور بخش خصوصی در تهیه مستند است. ساختار غلط در بدنه سینمایی ایران باعث شده مستند سازی درآمدزا نباشد. طبیعی است که سرمایه گذار جایی سرمایه گذاری می‌کند که برگشت سرمایه داشته باشد. من حیث المجموع عرض کنم که در شرایط کنونی، مستند ساز باید خودش هزینه ساخت مستند را به عهده بگیرد با علم اینکه ممکن است بداند سرمایه اش برنخواهد گشت. مورد بعدی اینکه ما سازمان مستقل برای مستند سازی نداشتیم. مستند سازی در ایران سازماندهی نشده است. ساختار منسجمی وجود ندارد. در کل باید بگویم مستندسازی در سینمای ایران بسیار مهجور است. من مطلب مهمی را در پایان به جواب این سوال شما متذکر شوم و آنکه مستند در واقع روایت حقیقت از قاب دوربین است. مستند یعنی شما، یعنی من، یعنی هم اکنون که در حال مناظره و صحبت کردن هستیم. ما با ورایت حقیقت می‌توانیم جامعه را بشناسیم و به آن آگاهی پیدا کنیم. مستند آیینه تمام قد از جامعه است و طبیعتا هر کسی که تلاش برای رفع مشکلات مردم دارد می‌تواند از مستند مستعانت و کمک بگیرد.
علت کمرنگ شدن کتابخوانی را در چه می‌دانید؟
مبحث کتابخوانی مقوله قابل تاملی می‌باشد و یکی از دلایل کمرنگ شدن کتاب و کتابخوانی وجود فضای مجازی است. من با فضای مجازی مخالف نیستم و به هر حال ما در عصر دیجیتال زندگی می‌کنیم اما اعتقاد دارم فضای مجازی نمی‌تواند برای همیشه جای کتاب را پر کند. کتاب و کتاب خوانی امری بدیع، تازه و روح انگیز و نشاط آور است که باید در همه اقشار این فرهنگ زیبا نهادینه شود. ضمن اینکه امروزه خیلی‌ها به فضای مجازی و اخبار ضد و نقیض آن بدبین شده اند و گاها اخباری را مطالعه می‌کنیم که نه تنها واقعیت ندارد بلکه گاها برای اهالی خانواده از نظر فرهنگی مضر و آسیب رسان است.
از طرفی خیلی‌ها معتقدند کتاب گران است و برای این علت خریداری نمی‌کنند. این دلیل مناسبی برای کتاب نخواندن است؟
بله کاملا موافقم و باید هزینه کتاب از طرف دولت مدیریت شود تا کتاب خوانی بین آحاد جامعه ترویج شود. مسئولین باید از نویسنده‌ها حمایت کنند تا کتاب با محتوای با کیفیت و قیمتی مناسب در خانه‌ها ورود پیدا کند. به هر حال قیمت و کیفیت کتاب دو مقوله بسیار مهم در روند ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی است.
نقش رسانه‌ها چقدر مهم است؟
همانطور که عرض کردم حضور پررنگ فعالان حیطه نشر و نویسندگی در عرصه رسانه می‌تواند کمک به تولید محتوای ارزشمند و مناسب کند و از طرفی رسانه می‌تواند کتابخوانی را به یک فرهنگ ارزشمند تبدیل کند. من اعتقاد دارم حضور رسانه بسیار می‌تواند در نهادینه کردن این فرهنگ موثر واقع شود به شرطی که از طرفی هم مسئولین مربوط به این حوزه، رسانه را حمایت مادی و معنوی کنند.
بازیگر و شاعر مورد علاقه شما کدامند؟
فریاد رو باد اثر سیاوش جمالی و عطاء مهراد. و بازیگر مورد علاقه ام پیمان معادی است. در زمینه شعر معاصر همیشه آثار محمد علی بهمنی را دنبال می‌کنم.
در حوزه موسیقی هم فعالیت داشته اید. درباره یکی دیگر از هنرهایتان توضیح می‌فرمایید؟
از آثار موسیقیایی من می‌توان به آلبوم چوب جفا و چند تک تراک اشاره کرد و در حال حاضر در صدد همکاری با خواننده‌هایی چون عباس رضا قلی، محمد کریمی و آرش کوچکان هستم.
خوانندگی هم کرده اید؟
بله در سه قطعه از آلبوم چوب جفا به عنوان خواننده مهمان دعوت شدم. رتبه اول در جشنواره فیلم کوتاه اربعین، کسب رتبه اول در جشنواره ادبی هنری ، کسب لوح زرین شعر در جشنواره اهل قلم و هنر، تقدیر شده در بخش شعر جشنواره فرهنگی هنری پایداری و شهادت بوده است. کسب رتبه برتر در جشنواره فیلم کوتاه گوهر فاطمی.
هرچه می خواهد دل تنگت بگو؟ سخن پایانی.
از این روزنامه و خبرنگار آن که زحمت مصاحبه را کشیدند تشکر می کنم که به جوانان اهل قلم و رسانه توجه شایان دارند. همچنین از خانواده عزیزم تشکر می‌کنم که همیشه حامی ما در زندگی بوده اند. جا دارد از آقای دکتر جمشید مرادی، مهندس نیک مومن همراه همیشگی نیز تشکر می‌کنم.
