درسی ماندگار از «یحیی سنوار»
درسی ماندگار از «یحیی سنوار»
«یحیی‌ ابراهیم حسن سنوار» که روز گذشته عکس و فیلم شهادت وی توسط نظامیان اشغالگر به تأیید حماس رسید، 62 سال قبل در اردوگاه آوارگان خان‌یونس در جنوب نوار غزه متولد شد و تقریباً همه عمر خود را در میدان نبرد یا در زندان‌های اسراییل گذراند و بسیاری از ما طی همین یک‌سال گذشته و پس از حمله «طوفان‌الاقصی» با نام و تصویر وی آشنا شدیم با وجود این‌که سیزده سال قبل به تهران آمده و در جلسه‌ای با حضور رهبر معظم انقلاب، توسط اسماعیل هنیه معرفی شده بود.

در این نوشتار قصد نداریم به گذشته زندگی وی بپردازیم و تنها تلاش داریم آخرین ثانیه‌های زندگی یحیی سنوار را مرور کنیم و مشخصاً آخرین درسی که به مبارزان فلسطینی و کودکان و نوجوانانی که حق داشتن کشور از آنان دریغ شد، داد را با هم بخوانیم.
آخرین درسی که یحیی سنوار به همه مجاهدان داد این بود که مبارزه تا نفس آخر ادامه دارد همان‌گونه که امام حسین(ع) در جبهه کربلا، تسلیم یزید نشد، ما نیز نباید به تسلیم به‌عنوان یک گزینه توجه کنیم.
رییس دفتر سیاسی حماس در شرایطی که حضورش توسط اشغالگران در یک ساختمان شناسایی شده بود، هدف گلوله تانک قرار گرفت و همین موجب شد انگشت دست چپش قطع و ساعد دست راستش نیز زخمی عمیق بردارد در حد قطع کامل.
سنوار در این شرایط و در حالی‌که ساختمان در محاصره کامل قرار دارد، تسلیم نمی‌شود و سربازان اسراییلی چندین ساعت در اطراف خانه منتظر می‌مانند اما جرأت ورود به خانه را ندارند و به یک کوادکوپتر متوسل می‌شوند. در فیلمی که این کوادکوپتر به فرمانده ارتش اسراییل می‌رساند مشخص است که سنوار زنده است اما رمقی ندارد و نمی‌تواند از تفنگ خود استفاده کند چون تقریباً هر دو دست وی از کار افتاده‌اند اما تسلیم نمی‌شود و قطعه چوب کوچکی را به دشواری با دست خود بلند و به سمت کوادکوپتر پرتاب می‌کند. همین روحیه موجب می‌شود فرمانده میدان مجدداً ساختمان را هدف گلوله تانک قرار دهد و در نتیجه این حمله، یحیی سنوار به شهادت می‌رسد.
این نحوه مقاومت و ایستادگی یحیی سنوار در برابر دشمنان اشغالگر، برگی از تاریخ را در خاطرمان زنده کرد که مربوط است به نبرد «نجم‌الدین کبری» از عارفان نامدار ایران در زمان حمله مغول.
این عارف نامدار در برابر مغولان تا آخرین تیری که در تیردان داشت، جنگید و در نهایت زمانی که دست و بدنش زخم بسیاری برداشته بود، بر زمین افتاد اما تسلیم نشد و زمانی‌که سربازان مغول به نزدیک وی رسیدند، در حالی‌که بر روی زمین نشسته بود، به سوی مغولان سنگ پرتاب کرد و در نهایت هدف تیر و نیزه آنان قرار گرفت و به شهادت رسید در روزگاری که برخی توصیه به زیست در کنار مغولان داشتند و از مبارزه و مقاومت با تحقیر یاد می‌کردند.
اگر بخواهیم یحیی سنوار و همه مجاهدان فلسطینی و تفنگداران حزب‌الله لبنان را در یک برش محدود پنج ساله و ده ساله، ببینیم و بر این اساس عملکر آنان را مورد ارزیابی قرار دهیم، حتماً باید به این نتیجه برسیم که آنان تروریست هستند چون به خانه و زندگی آرام شهروندان اسراییلی حمله‌ور شدند در حالی‌که لازم است نگاهی تاریخ‌مند به آن داشته باشیم تا مسیر را به خطا نرویم و در شناخت ما خلل ایجاد نشود.
برای این‌که حسن نصرالله، اسماعیل هنیه، یحیی سنوار و همه نامداران محور مقاومت را مورد ارزیابی دقیق قرار دهیم باید از یک افق ۸۰ ساله به منطقه نگاه کنیم و به زمانی برگردیم که اساساً اسراییلی وجود نداشت و نام شهری که امروز «تل‌آویو» است «تل‌الربیع» بود که یکی از پررونق‌ترین شهرهای فلسطین به شمار می‌رفت.
در چنین شرایطی انگلیس و بعدها آمریکا و همه کشورهای غربی، با لطایف‌الحیل کشوری به نام اسراییل را تأسیس کردند و حتی مانع از ثبت نام کشور فلسطین شدند. دولت‌های عربی هم چندبار تلاش کردند تا به فلسطین کمک کنند، اما پس از چند شکست، طرح حمایت از فلسطین را برای همیشه رها کردند. اسراییل هم در آرامش دامنه اشغال خود را اق=فزایش داد و شهر به شهر و روستا به روستا مردم را آواره کرد. دولت غاصب پدران افرادی چون یحیی سنوار را از شهر و منطقه خود اخراج کرد. بسیاری از رهبران حماس که هم‌دوره با یحیی سنوار هستند مانند فتحی شقاقی و اسماعیل هنیه، در حقیقت کیلومترها دور از شهر و روستای آبا و اجدادی خود در اردوگاه‌های فلسطینی متولد شدند و هرگز طعم داشتن یک زندگی معمولی را نچشیدند.
در چنین شرایطی است که اسراییل برای مبارزان فلسطینی، یک غاصب است و مبارزه برای آنان یک اصل و مرگ و شهادت در این راه برای‌شان، ارزش.
یحیی سنوار در یکی از سخنرانی‌های خود به جمله‌ای از امام علی(ع) در نهج‌البلاغه درخصوص رابطه انسان و مرگ استناد کرد و گفت: زندگی هر انسانی دو روز است، روزی که قرار نیست بمیرد و روزی که قرار است بمیرد، در روزی که قرار نیست بمیرد، اگر همه قدرت‌های جهان تلاش کنند تا وی را از بین ببرند، نمی‌توانند و روزی که قرار است بمیرد، اگر همه قدرت‌های جهان تلاش کنند جلوی مرگ وی را بگیرند، نمی‌توانند.
امروز یحیی سنوار در مسیری که به آن باور داشت، به شهادت رسید اما همه کودکان و نوجوانان فلسطینی و کسانی که وی را ندیدند، از همین فیلم کوتاه از آخرین لحظات زندگی وی درس مبارزه و مقاومت یاد می‌گیرند و تفنگ وی را بر می‌دارند و به میدان می‌آیند.