همچنین بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۵۱ در خصوص ضوابط حفاظت محدوده حریم درجه یک تخت جمشید احداث هرگونه ساختمان و هر نوع مستحدثات و تأسیسات و غرس اشجار و دخل و تصرف در اراضی و هر گونه کند و کاو ممنوع است.
اما علی‌رغم این قاطعیت قانونی انواع و اقسام تهدیدات پیرامون این اثر ماندگار تاریخی وجود دارد که هرروز هم به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود
به تازگی پخش خبر ساخت استخر کشاورزی در حریم این مجموعه جهانی باعث نگرانی دوچندان برای حفظ این مجموعه جهانی شده است.
فضل اله حبیبی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه استخر ساخت شده در محدوده مجموعه تخت جمشید نیست، گفت: ساخت این استخر بر اساس ضوابط حریم و برای جلوگیری از تعطیلی کشاورزی و با مجوز کارشناسان میراث تخت جمشید ساخت شده است. وی با اشاره به این موضوع که ما باید مطابق قوانین و دستورالعمل‌های موجود با کشاورزان همکاری کنیم، ادامه داد: پروژه مذکور با نظارت مستمر کارشناسان میراث انجام شده است.
حبیبی با تأکید بر اینکه به جز این استخر، تأسیسات آبرسانی دیگری که در حریم وجود دارند، همگی به زمان قبل از تصویب ضوابط قانونی حریم یعنی حدود ۹ سال پیش باز می‌گردند و برای آن‌ها مجوز فعالیت صادر شده است، افزود: پیش از هرگونه اقدام، پیمایش‌های می‌دانی و بررسی‌های کارشناسی دقیق با تصاویر ماهواره‌ای از زمین‌ها صورت گرفته است.
کارشناس باستان‌شناسی پایگاه جهانی تخت جمشید با بیان اینکه از کشاورزان تعهدی محضری برای حفظ حریم تخت جمشید گرفته شده است، گفت: نمونه‌های متعددی از استخر‌های مذکور از زمان تصویب ضوابط عرصه و حریم تخت جمشید در حریم درجه یک احداث شده‌اند و هیچ‌گونه مغایرتی با ضوابط حریم ندارند.
به گزارش جمله همین‌که یک کارشناس باستان‌شناسی تا این اندازه مسأله را ساده گرفته نشان دهنده این است که باید شدت نگرانی را دو برابر کنیم و البته اجازه ندهیم افرادی در پوشش متخصص همان حرف‌هایی را بزنند که مسئولان می‌زنند
یعنی در این کشور پهناور جا آنقدر کم است که باید درست بیخ گوش یکی از ۱۰ اثر تاریخی مهم جهان استخر کشاورزی بزنیم؟! همین چند وقت پیش بود که ماجرای دردناک ساخت مجتمع گردشگری و سرویس بهداشتی در حریم درجه یک تخت جمشید (پارسه) مطرح شد که البته گفته می‌شود از ادامه آن ممانعت به عمل آمده است
حریم میراث جهانی تخت جمشید و حفظ حرمت و تکریم آن احترام به تاریخ ملی کشور است و باید تلاش کنیم عناصر تاریخی و فرهنگی محدوده پیرامونی تختگاه تخت جمشید در ارتباط و انسجام بستر تاریخی پارسه محفوظ باقی بماند و یکپارچگی آثار حفظ شود.
همانطور که مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفته است: اگر عرصه و حریم از اثر باستانی گرفته شود حیات تاریخی فرهنگی و بستر هویتی اثر باستانی انسجام و اصالت خود را از دست می‌دهد. معنا و مفهوم آن گم می‌شود و هویت فرهنگی تاریخی منظر پیرامون اثر از بین می‌رود. این موضوع به‌ویژه در خصوص میراث جهانی اهمیت بیشتر پیدا می‌کند؛ زیرا ضوابط و معیار‌های ثبت میراث جهانی عمده آثار تاریخی کشور ما وابسته به بستر فرهنگی، طبیعی و تاریخی است که حداقل با دو شرط از ۱۰ معیار ثبت جهانی، واجد ثبت در مقیاس جهانی شده‌اند. معیار‌های ثبت هم عمدتاً برگرفته از خلاقیت، نوآوری، چگونگی استفاده از منظر طبیعی و در مجموع انتقال دهنده نوعی دانش بشری هستند. در حقیقت، عرصه‌ها و حرایم میراث ملی و جهانی زادگاه و خاستگاه بخشی از دانش بشریت هستند که در مقطعی از زمان در پیشرفت علوم و فنون جهان تأثیرگذار بوده‌اند. امروزه، در سطح جهان، مکان‌ها و خاستگاه‌های این دانش بشری در چارچوب عرصه‌ها و حرایم میراث ملی و جهانی حفاظت می‌شوند و دولت‌ها موظف به رعایت قوانین و مقررات وضع شده در قانون اساسی و میراث جهانی یونسکو برای حفظ، معرفی و بهره‌برداری علمی، فرهنگی و هنری از این آثار هستند.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر
