گروه اقتصادی جمله – اشتغال در کنار تورم اصلی‌ترین چالش‌های فعلی اقتصاد ایران است که دولت سعی می‌کند با انواع سیاست‌ها چاره‌ای برای آن بیاندیشد. برخی از کارشناسان رکود ایجاد شده برای کنترل نقدینگی را عامل اصلی افزایش بیکاری می‌دانند و برخی دیگر معتقدند بازار کار ایران گسترده و آماده جذب است اما فرهنگ کار در ایران همچنان مغشوش است و به همین خاطر انتظارات شغلی افزایش یافته و به تبع آن از تعداد کارگران فعال کاسته شده است.
آخرین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت اشتغال کشور گویای نکات مهمی است.
اساس داده‌های بودجه خانوار در مناطق شهری که از مرکز آمار منتشر شده، حدود سه‌چهارم از خانوارهای دهک اول در سال ۹۶ سرپرست «غیرشاغل» داشته‌اند. همچنین بر اساس گزارش اکو ایران در سال‌های ۹۶ و ۱۴۰۱ در بین خانوارهای با سرپرست شاغل بیشترین مشارکت در گروه «کارگر ساده» مشاهده شده است.
اگر گروه «مشاغل اظهارنشده و سایر مشاغل» را کنار بگذاریم، کمترین سهم از سبد شغلی دهک اول در این دو سال به گروه «قانون‌گذاران، مقامات عالی رتبه و مدیران» می‌رسد.
به گزارش جمله، در این گزارش، تشریح شده که در سال‌های ۹۶ و ۱۴۰۱، چند درصد از فقیرترین خانوارهای مناطق شهری در هر گروه شغلی مشغول به کار بوده‌اند.
داده‌های بودجه خانوار همه ساله از طرف مرکز آمار منتشر می‌شود و شامل جزئیاتی مربوط به وضعیت شغلی و سطح درآمد و مصرف خانوارهای کشور است. در بخشی از این آمارها، اطلاعاتی ارائه شده که می‌گوید چند درصد از خانوارهای دهک اول در مناطق شهری، در هر گروه شغلی مشغول به کار هستند. دهک اول در مناطق شهری، نماینده ۱۰ درصد از فقیرترین خانوارهای این مناطق است.
بر اساس این آمارها، در سال ۹۶ بیش از ۷۶٫۵۱ درصد از خانوارهای دهک اولی «غیر شاغل» بوده‌اند. این رقم در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته اما همچنان بالای ۶۰ درصد است.
نکته جالب توجه در بررسی وضعیت شغلی سرپرست خانوار دهک‌ها در مناطق شهری، سهم بسیار اندک دهک اولی‌ها از اشتغال در حوزه «قانون‌گذاری، مقامات عالی و مدیریت» است. طبق ساختار تفصیلی مشاغل ایران که مرکز آمار منتشر کرده، این گروه شغلی طیف وسیعی از رده‌های مدیریتی از وزارت و ریاست دستگاه‌های دولتی گرفته تا مدیریت مدرسه و سالن‌های ورزشی را شامل می‌شود.
داده‌های بدست آمده نشان می‌دهد که در سال ۹۶ تنها ۰٫۰۷ درصد از دهک اولی‌ها در این زمینه اشتغال داشته‌اند. به عبارت دیگر، از هر ۱۰ هزار خانوار دهک اول، تنها ۷ خانوار سرپرست شاغل در این بخش را داشته‌اند. این نسبت در سال گذشته افزایش یافته اما همچنان کمتر از ۰٫۵ درصد است.
در گروه شغلی «متخصصان علمی و فنی» نیز تنها ۰٫۵ درصد از دهک اولی‌ها در سال ۱۴۰۱ مشارکت داشته‌اند. هم در سال ۹۶ و هم در سال ۱۴۰۱، عمده سرپرستان خانوارهای دهک اولی «کارگر ساده» بوده‌اند. به بیان دقیق‌تر، در سال ۹۶ حدود ۷٫۷ درصد از فقیرترین خانوارهای مناطق شهری در گروه «کارگران ساده» مشغول به کار بوده‌اند. این نسبت در سال گذشته تقریبا دو برابر شده و به ۱۴٫۴۲ درصد رسیده است. این در حالی است که تنها ۳۳٫۳ درصد از ثروتمندترین دهک مناطق شهری غیرشاغل هستند.
در مرتبه بعد، گروه شغلی «صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوطه» قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۶٫۶۷ درصد از فقرای شهرنشین در سال گذشته در این گروه شغلی مشغول به کار بوده‌اند. این در حالی است که در سال ۹۶ تنها ۳٫۳۷ درصد از این خانوارها در این حوزه فعالیت می‌کردند.
بنابراین به نظر می‌رسد سطح درآمد خانوار با گروه شغلی آنها ارتباط دارد به طوری که یکی از کمترین مشارکت‌ها در مشاغل مدیریتی و تخصصی به نام دهک اول ثبت شده است.
به گزارش جمله، بر اساس اطلاعاتی دیگر از میزان اشتغال فصلی در سال‌جاری در بهار امسال کمترین نرخ بیکاری بین گروه‌های سنی، مربوط به افراد ۱۸ تا ۳۵ ساله در مناطق روستایی بوده است. همچنین، ۴۰۰ هزار نفر از جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله شهری بیکار شناسایی شده‌اند.
میزان بالای بیکاری شهری یکی از معضلاتی است که کشورهای مختلف جهان و به دلیل رشد فناوری با آن دست به گریبان هستند. طبق آمار منتشرشده از وضعیت بازار کار در بهار سال ۱۴۰۲، نرخ بیکاری کل کشور یک درصد کاهش یافته و به ۸٫۲ درصد رسیده است.
- نویسنده : ارسالی از سرویس اقتصادی
