به گزارش روزنامه جمله، در شرایطی که نوسانات ارزی یکی از دغدغه‌های اصلی اقتصاد ایران محسوب می‌شود، بحث تک‌نرخی شدن ارز بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است. این سیاست که به‌عنوان راهکاری برای شفاف‌سازی اقتصاد و مقابله با رانت ارزی مطرح می‌شود، در سال‌های اخیر بارها در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته اما به دلایل مختلف، اجرایی شدن آن به تأخیر افتاده است با سجاد وهابی، کارشناس جوان اقتصادی به گفت‌وگو نشستیم.
جمله_ چرا تک‌نرخی شدن ارز اهمیت دارد؟
چند نرخی بودن ارز همیشه باعث ایجاد رانت و فساد شده است، وقتی تفاوت زیادی بین نرخ رسمی و نرخ بازار آزاد وجود دارد، برخی افراد یا شرکت‌ها از این اختلاف سود می‌برند، در حالی که مردم عادی، خصوصاً قشر کم‌درآمد، تحت فشار افزایش قیمت‌ها قرار می‌گیرند، فلذا تک‌نرخی شدن ارز می‌تواند به شفافیت اقتصادی، ثبات بازار و کاهش فساد کمک کند.
جمله_ چه عواملی باعث شده که هنوز به سمت تک‌نرخی شدن ارز حرکت نکنیم؟
چند دلیل وجود دارد که یکی از مهمترین آنها شرایط تحریمی و نوسانات ارزی است که باعث شده دولت مجبور باشد ارز را چندنرخی کند تا بتواند برخی کالاهای اساسی را با نرخ ترجیحی تأمین کند، از طرف دیگر، عدم تعادل بین عرضه و تقاضا، وابستگی برخی صنایع به واردات، و سیاست‌های اقتصادی ناهماهنگ هم در این مسئله تأثیر دارند.
جمله_ آیا تک‌نرخی شدن ارز بدون افزایش درآمدها ممکن است؟
خیر، اگر ارز تک‌نرخی شود اما درآمدها افزایش پیدا نکند، مردم بیشتر از قبل تحت فشار قرار می‌گیرند، فلذا یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران این است که قدرت خرید مردم با افزایش نرخ ارز کاهش پیدا کرده، اما دستمزدها متناسب با آن رشد نکرده است. بنابراین، هرگونه اصلاح ارزی باید همراه با سیاست‌های حمایتی و افزایش درآمدها باشد تا فشار تورمی روی مردم کم شود.
جمله_ راهکار پیشنهادی شما چیست؟
دولت باید همزمان سه اقدام انجام دهد: ۱. مدیریت بازار ارز و افزایش شفافیت ۲. کاهش وابستگی اقتصاد به دلار از طریق حمایت از تولید داخلی
۳. افزایش سطح دستمزدها و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، اگر این اقدامات به‌درستی اجرا شود، تک‌نرخی شدن ارز می‌تواند به بهبود ثبات اقتصادی کمک کند.
جمله_ آیا در شرایط فعلی امکان اجرای این سیاست وجود دارد؟
اجرای این سیاست نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و کنترل تدریجی بازار است، اگر دولت بتواند منابع ارزی خود را به‌درستی مدیریت کند، دست دلالان و رانت‌جویان را کوتاه کند و همزمان سیاست‌های حمایتی برای مردم در نظر بگیرد، می‌توان به موفقیت این طرح امیدوار بود. اما اجرای آن نیاز به تصمیم‌گیری شجاعانه و هماهنگی همه بخش‌های اقتصادی کشور دارد.
به گزارش جمله، وهابی در پایان گفت: تک‌نرخی شدن ارز، اگرچه یک هدف بلندمدت و ضروری برای اقتصاد ایران محسوب می‌شود، اما اجرای آن بدون پیش‌نیازهای لازم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. تجربه نشان داده است که وجود چند نرخ ارز، بستر رانت و فساد را تقویت کرده و به نفع گروه‌های خاص تمام می‌شود، در حالی که اقتصاد شفاف و رقابتی نیازمند یک نظام ارزی باثبات و پیش‌بینی‌پذیر است، بنابراین، اگر دولت بتواند با مدیریت صحیح منابع ارزی، کنترل تورم و ایجاد شفافیت در سیاست‌های اقتصادی، زمینه را برای تک‌نرخی شدن ارز فراهم کند، می‌توان به کاهش رانت، تقویت تولید داخلی و افزایش اعتماد عمومی امیدوار بود. در غیر این صورت، هرگونه اقدام شتاب‌زده در این مسیر، ممکن است نه‌تنها مشکلات را حل نکند، بلکه بی‌ثباتی بیشتری را به اقتصاد تحمیل کند.
- نویسنده : فرزانه حسنی
