سرویس سیاسی جمله- درخصوص رابطه کشورهای مسلمان منطقه با اسراییل از حدود چهار دهه قبل -وقوع انقلاب اسلامی در ایران- تا امروز دو نگاه حاکم بوده است، نگاه نخست مقاومت تا محو کامل اسراییل و بازپس‌گیری همه اراضی اشغال‌شده است که جمهوری اسلامی ایران و برخی گرایش‌های سیاسی ایدئولوژیک در عراق، لبنان و فلسطین بر این باور پافشاری می‌کنند و همچنان بر مقاومت اصرار دارند و درگیری‌های گاه‌وبی‌گاه و شدید نظامی که در سرزمین‌های اشغالی رخ می‌دهد و جنگ سی و سه روزه همه ریشه در این گاه دارد، یعنی مقاومت حداکثری برای نتیجه حداکثری(آزادی قدس).
نگاه دوم نگاهی است که به‌طور مشخص ریشه در کمپ دیوید آمریکا و صلح ۴۴ سال پیش بین «جیمی کارتر رییس‌جمهور وقت ایالات متحده، انور سادات رییس‌جمهور فقید مصر، مناخیم بگین نخست‌وزیر وقت اسراییل» دارد و پس آن پیمان بود که مصر و دیگر کشورهای عربی به عادی‌سازی روابط بین خود و اسراییل پرداختند و ضمن اینکه مردم فلسطین و دولت خودگردان که بعدها و در زمان «یاسر عرفات» تأسیس شد را فراموش نکردند اما ستیز با اسراییل را رها کردند و از حالت تخاصم با تل‌آویو بیرون آمدند.
نگاه اول مقاومت و حذف اسراییل از نقشه منطقه را تنها راه حل مسأله فلسطین می‌داند و از میان دولت‌ها، جمهوری اسلامی ایران تنها دولتی است که بر آن اصرار دارد اما نگاه دوم بر این باور است که با توجه به واقعیاتِ زمین بازی، حذف اسراییل ناممکن است به همین علت بر ایده دوکشور-دوملت که به امضا و تأیید سازمان ملل متحد نیز رسیده، متعهد است.
دولت عربستان سعودی طی دهه‌های اخیر محور و ستون کشورهای عربی-اسلامی بود با توجه به این نکته که همواره یک چشم به منافع ملی و امنیت سرزمینی خود داشته است، سیاست هوشمندانه‌ای در مواجهه با موضوع فلسطین در پیش گرفته بود. این کشور هرگز با اسراییل رابطه سیاسی برقرار نکرده است و اگر در موضوع پیمان صلح ابراهیم، برخی کشورهای عرب منطقه بیش از گذشته به اسراییل نزدیک شدند قطعاً این اقدام با چراغ سبز ریاض صورت گرفت اما دولت عربستان سعودی به‌رغم نزدیکی با آمریکا، گامی برای برقراری روابط حسنه سیاسی با تل‌آویو برنداشت حتی تا همین چند ماه قبل اجازه عبور هواپیماها به مقصد یا از مبدأ اسراییل را نمی‌داد و حریم هوایی خود را نیز به روی اسراییل بسته بود.
عربستان سعودی از موافقان و به گفته برخی از طراحان ایده دوکشور- دوملت است و به خاطر اصرار بر این خواسته که هم مورد تأیید سازمان ملل متحد و شورای امنیت این سازمان است، هم قاطبه دموکرات‌ها و برخی جمهوری‌خواهان میانه‌رو آمریکا بر اجرای آن مُصر هستند و هم جمعیت زیادی از جوانان و نسل جدید فلسطین که خواهان زندگی هستند، این مسیر را مسیری منطقی و ممکن برای بازگشت فلسطین به زندگی عادی می‌دانند، بسیار در میان رجال و شخصیت‌های فلسطینی و جهان عرب محبوب است.
به‌خاطر همین سیاست هوشمندانه ریاض همواره نوعی خوش‌بینی در میان جوانان و نسل جدید و همچنین سیاستمداران فلسطینی رام‌الله واقع در کرانه باختری و حتی در غزه نسبت به عربستان وجود داشته و دارد. این کشور هرچند در تسلیح گروه‌های مقاومت قدمی بر نمی‌دارد اما حمایت‌های مالی زیادی از مردم فلسطین به‌عمل آورد.
این روزها و در پی تغییر نگاهی که با فعالیت «محمدبن‌سلمان» در سیاست‌های داخلی و خارجی عربستان سعودی ایجاد شد، عربستان به‌طور جدی تمرکز خود را بر توسعه اقتصادی و تحکیم زیرساخت‌ها گذاشته است و دریافته که شرط اولای این هدف، گسترش صلح و ثبات در منطقه خواهد بود و امضای توافقنامه پکن با جمهوری اسلامی ایران و بازگشایی سفارت در تهران همه قطعات پازل همین تغییر نگرش هستند، ریاض تصمیم گرفت روابط خود با اسراییل را نیز عادی کند و در گام نخست حریم هوایی خود را بر شرکت‌های هواپیمایی اسراییلی باز کرد و ممکن است در آینده دست به اقداماتی بزند که هرگز طی این چند دهه حتی برای تحقق آن وارد مذاکره با تل‌آویو هم نشده بود.
نکته مهم این است که عربستان برای آغاز این گفت‌وگوها با اسراییل دست به اقدامی زد که شاید از نظر گروهی که بر مقاومت تأکید دارند، یک نمایش باشد اما هوشمندانه است و نشان می‌دهد بن‌سلمانِ امسال همان بن‌سلمانی نیست که بمب و موشک به سمت مردم بی‌دفاع یمن می‌زد یا اتهام افتضاح قتل «جمال خاشقجی» را در سفارت عربستان متوجه خود کرد.
برخی رسانه‌ها نوشتند «محمود عباس» رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی، فهرستی از مطالبات و خواسته‌های خود شامل کنترل بیشتر بر مناطقی از کرانه باختری و بازگشایی سفارت آمریکا در بیت‌المقدس شرعی را در اختیار ریاض قرار داده تا عربستان این مطالبات را زنده کند و با توجه به اصراری که دولت بایدن به عادی‌سازی روابط ریاض با تل‌آویو دارد ناممکن نیست اگر در میانه این گفت‌وگوها، بخشی از این مطالبات و خواسته‌های فلسطینیان نیز محقق گردد.
ما نیز آرزو داریم در این مسیر بخشی از خواسته‌های فلسطینیان تحقق یابد شاید بخشی از رنج این ملت مظلوم که ۸ دهه در اسارت و اشغال هستند، کم شود.
