آرین پارسی نژاد – روزنامه نگار/ «آیا زنان حق رئیس جمهور شدن را دارند؟»،» آیا قانون زنان را از رئیس جمهور شدن منع کرده است؟» و… با وجود آنکه بارها بر عدم منع قانونی کاندیداتوری زنان و رئیس جمهور شدن آنها تاکید شده است اما «رجل سیاسی» همان سدی بوده است […]
آرین پارسی نژاد –
روزنامه نگار/
«آیا زنان حق رئیس جمهور شدن را دارند؟»،» آیا قانون زنان را از رئیس جمهور شدن منع کرده است؟» و… با وجود آنکه بارها بر عدم منع قانونی کاندیداتوری زنان و رئیس جمهور شدن آنها تاکید شده است اما «رجل سیاسی» همان سدی بوده است که زنان را از رسیدن به پاستور دور کرده است. این در حالی است که تنها در طی چهاردهه اخیر شاهد حضور بانوانی در عرصه سیاست بوده ایم که عنوان «رجل سیاسی» به مراتب بسیار بیش از مردان حاضر در عرصه سیاست، برازنده آنان بوده است.
به گزارش «جمله» چندی پیش عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان از احتمال حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری سخن گفت. سخنی که برخی را امیدوار به تغییر تفسیر شورای نگهبان از «رجل سیاسی» کرد و برخی دیگر آن را تنها یک اظهارنظر عادی و بدون تاثیر بر تفسیرهای شورای نگهبان می دانند.
اکنون در حالی عده ای با نگاهی متعصبانه و ارتجاعی به جایگاه بانوان در عرصه سیاست برخورد می کنند که در همین چند ماه اخیر جهان شاهد بهترین مدیریت بحران از سوی کشورهایی بود که در راس آن یک زن عهده دار مسئولیت اداره کشور بوده است. کشورهایی همچون آلمان و نیوزیلند نمونه هایی از مدیریت کارآمد بانوان در عرصه کشورداری به حساب می آیند در حالی که بسیاری از مردان در سراسر جهان، ضعف خود را در مقابل بحران کرونا به نمایش گذاشتند و خسارت های فراوانی را به کشورها و ملت های خود وارد آوردند.
موانع فرهنگی یا تبعیض جنسیتی؟!
در همین رابطه طیبه سیاوشی شاه عنایتی، نماینده تهران در مجلس دهم در گفت‌وگویی با اشاره به اصل ۱۱۵ قانون اساسی می گوید: «مرجع تفسیر رجل سیاسی شورای نگهبان است و هنوز هم شورای نگهبان یک تعریف دقیق جنسیتی از این موضوع ارائه نداده است و فقط شورای اعلام کرده که رجل سیاسی کسی است… بنابراین هیچ گاه بحث جنسیتی مطرح نشده است».
این نماینده سابق مجلس اظهار کرد: «امروز سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرده‌اند که زنان می‌توانند کاندید شوند اما ایشان اشاره می‌کنند که موانع فرهنگی وجود دارد به نظر می‌رسد این موانع فرهنگی را حاکمیت باید از بین ببرد؛ یعنی آموزش‌ها و پست‌ها و سمت‌ها در جهت عدالت جنسیتی باشد متأسفانه در کشور ما تعداد زنان ایرانی واجد شرایط به دلیل همین موانع موجود که صرفاً هم موانع فرهنگی نبوده بلکه موانع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز هست، بسیار کم است و افراد بسیاری نتوانسته‌اند این صفت را احراز کنند».
سیاوشی گفت: «دنیا به سمتی پیش می‌رود که رؤسای جمهور یا نخست وزیران را از میان خانم‌ها انتخاب کند چون خانم‌ها حرفهای جدیدی برای گفتن دارند و در شرایط بحران کرونا و زمانی که بحث مهاجرت گسترده به اتحادیه اروپا و آلمان مطرح شد، کسانی مانند خانم مرکل، مدیریت بهتری نسبت به کشورهای دیگر داشتند و به نظر می‌رسد دنیا در حال پیشروی به این سمت است؛ خاورمیانه و ایران با تأخیر اما به هر حال به این نتیجه خواهد رسید که بتوانیم یک رئیس‌جمهور زن را در آینده داشته باشیم».
این شورای نگهبان به یک خانم اجازه کاندیدایی نمی دهد!
پروانه سلحشوری در واکنش به این خبر گفت:« بنابرحرف آقای کدخدایی، این تفسیر شورای نگهبان که هم زنان و هم مردان می توانند رئیس جمهور شوند؛ باید در قانون اساسی آورده شود.اگر این سخن فقط صحبت سخنگو باشد، سخنگوی شورای نگهبان می تواند تغییر کند و نفر بعدی این دیدگاه را نداشته باشد.»
اما حجت الاسلام سید محمدعلی ابطحی، عضو مجمع روحانیون مبارز برداشت دیگری از حرف کدخدایی دارد و در توئیتی خطاب به سخنگوی شورای نگهبان نوشت:« آقای کدخدایی خودش هم می‌داند این شورای نگهبان به یک خانم اجازه کاندیدایی ریاست جمهوری را نمی‌دهد. گول زدن مثل خیلی کارهای دیگر در شأن شورای نگهبان نیست. خدا رحمت کند خانم اعظم طالقانی را، همه دوره‌ها کاندیدا می‌شد و تحصن هم می‌کرد و یکبار تأیید نشد.
زهرا شجاعی، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز با محمدرضا ابطحی هم عقیده است می گوید: « امیدوارم انگیزه آقای کدخدایی از بیان این سخن جذب مشارکت و حضور مردم در انتخابات نباشد و ریشه فکری و واقعی داشته باشد. لازمه آن هم این است که قبل از انتخابات تفسیر شورای نگهبان از رجل سیاسی مشخص شود تا خانم ها مطئمن شوند که این فقط یک بازی نبوده و سوءاستفاده ابزاری از آنان نمی شود.»
پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس دهم، درباره آنکه هربار که صحبت از اصلاح قانون انتخابات و تعریف رجل سیاسی می شود، وعده وعیدهایی هم درباره زنان داده می شود. اخیرا هم آقای کدخدایی گفتند که شاید رئیس جمهور آینده یک زن باشد؛ اما این اتفاق ۴۰ سال است که نیافتاده و موانع کار کجاست؛ گفت: «فقط موضوع این که چرا این اتفاق نیافتاده نیست . یکی از مهم ترین نکاتی که در این رابطه وجود داشته، مشخص نبودن تفسیر شورا از رجل سیاسی بوده است. اساسا در تفسیر رجل سیاسی، واژه رجل را مساوی با مرد می دانند در حالی که اگر قرار بر مرد بودن بود، می توانستند واژه مرد را بنویسند؛ اما رجل معنای فراتری از مرد دارد و به همین دلیل متاسفانه با تفسیر مردانه ای که وجود داشت، زنان فعالی که در این حوزه ورود پیدا می کردند؛ صلاحیت آنان تایید نمی شد. خانم طالقانی یکی از مبارزان این عرصه است که حدود ۲۰ سال در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام می کردند اما رد صلاحیت می شدند».
وی ادامه داد: «بنابر حرف آقای کدخدایی، این تفسیر شورای نگهبان که هم زنان و هم مردان می توانند رئیس جمهور شوند؛ باید در قانون اساسی آورده شود. اگر این سخن فقط صحبت سخنگو باشد، سخنگوی شورای نگهبان می تواند تغییر کند و نفر بعدی این دیدگاه را نداشته باشد». سلحشوری درپاسخ به سوالی درباره آنکه آیا زنان در فضای مردسالارانه رای می آوردند؛ گفت: «از یک سوی کسانی هستند که باید اعلام کاندیداتوری برای ریاست جمهوری کنند مانند خانم طالقانی، از سمتی دیگر کسانی هستند که باید رای بدهند. بارها گفتم نظریه ای به نام پرهیز از ریسک است که زنان به نسبت مردان، به علت بالا بودن ریسک حضور در عرصه های سیاسی، اساسا باید دید که چه کسانی راضی به این حضور هستند».
وی می افزاید: «زنان در پست های سیاسی که از سمت ریاست جمهوری نیز پایین تر است، به دلیل حملات و هجمه ها در امان نبوده و به مراتب بیشتر از آقایان مورد آماج گروه های مخالف و رقیب قرار می گیرند».
وی با بیان آن که حذف زنان از صحنه سیاست بیشتر از آقایان است؛ تصریح کرد: «بسیاری از آقایان ۲۰ سال است که در حال فعالیت در رصه سیاسی هستند اما زنان به محض ورود به سیاست، حذف آنان به هر نحوی رقم می خورد».
زهرا شجاعی، فعال سیاسی اصلاح طلب، در پاسخ به سوالی درباره آن که هربار که صحبت از اصلاح قانون انتخابات و تعریف رجل سیاسی می شود، وعده وعیدهایی هم درباره زنان داده می شود. اخیرا هم آقای کدخدایی گفتند که شاید رئیس جمهور آینده یک زن باشد؛ اما این اتفاق ۴۰ سال است که نیافتاده و موانع کار کجاست؛ گفت: «اگر بخواهم به صورت نظری و تئوریک به سوال پاسخ بدهم باید به حکومت و امارت زنان اشاره کرد که همانند قضاوت کردن توسط آنان را خلاف شرع دانسته و می گویند همانطور که زنان نمی توانند قضاوت کنند، وارد حکومت هم نمی توانند شوند. این موضوع بعدا از سوی فقهای نواندیش رد شد و بعد از انقلاب اسلامی نیز زنان مسئولیتت های قابل توجهی را بر عهده گرفتند. هرچند که این قبول مسئولیت از سوی زنان با اعتراضات برخی ها رو به رو شد».
شورای نگهبان مجوز حضور زنان در انتخابات ۱۴۰۰ را صادر کند
محمدرضا خباز، عضو حزب اعتمادملی در پاسخ بع این سوال که «تا چه میزان موافق حضور بانوان در قامت کاندیداتوری انتخابات ۱۴۰۰ هستید»؟ گفت: «بنده معتقدم زنان فعال در عرصه‌های مختلف اجرایی کشور اگر برتری نسبت به مردان نداشته باشند، قطعا هیچ کاستی نسبت به ایشان ندارند. امیداورم شورای نگهبان مفهوم رجل سیاسی را به عنوان فرد سیاسی مورد بررسی قرار دهد و از طریق آن اجازه حضور زنان را نیز برای کاندیداتوری انتخابات ۱۴۰۰ صادر کند». وی افزود: «کشور ما پیش از این شاهد حضور یک وزیر خانم بود که ایشان عملکرد بسیار مثبتی از خود به جا گذاشتند و امروز نیز بسیاری از زنان در این کشور حضور دارند که به دلیل همین تفسیر غلط از عبارت «رجل سیاسی» پا به عرصه خدمت نمی‌گذارند». این فعال سیاسی تاکید کرد: «بنده به صورت مصداقی به هیچکدام از بانوان اشاره نمی‌کنم، اما با اطمینان می‌گویم که بانوان لایق پست ریاست جمهوری در کشور کم نیستند».
