زهرا ایران‌شاهی/ از ميان ۵۴ فرودگاه مسافری در ايران ۹ فرودگاه، قابليت انجام پروازهای خارجی را دارند كه علی‌رغم برقراری پروازهای بين‌المللی و حضور شركت‌های هواپيمايی خارجی در اين فرودگاه‌ها، تا به حال گفته می شده که تنها سه مورد آن اقتصادی است و بقيه زيان‌ده بوده‌اند. طبق وعده مسئولان، به عنوان نمونه […]
زهرا ایران‌شاهی/
از ميان ۵۴ فرودگاه مسافری در ايران ۹ فرودگاه، قابليت انجام پروازهای خارجی را دارند كه علی‌رغم برقراری پروازهای بين‌المللی و حضور شركت‌های هواپيمايی خارجی در اين فرودگاه‌ها، تا به حال گفته می شده که تنها سه مورد آن اقتصادی است و بقيه زيان‌ده بوده‌اند.
طبق وعده مسئولان، به عنوان نمونه فرودگاه‌های بين‌المللی اصفهان و شيراز امسال اقتصادی شده اند. اما طبق پيگيری‌های نمايندگان مجلس و صدور مجوز ساخت پنج فرودگاه جديد در شهرستان‌های كوچک و همچنین در دور تازه تحریم های ظالمانه علیه کشور توسعه فرودگاه های کوچک مورد توجه قرار گرفته و همچنین همکاری با بخش خصوصی در فرودگاه‌های مهرآباد، شيراز، اصفهان، مشهد، بندرعباس،امام خميني(ره)، كيش، زاهدان و تبريز نیز مورد توجه قرار گرفته است.
این در حالی است که استاندار لرستان اخیرا با کاپیتان تورج دهقانی زنگنه، مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» برای افزایش پروازهای فرودگاه خرم آباد دیدار کرده است. همچنین بنابر سخنان زنگنه، هما اقدام به برقراری ۸ مسیر جدید پروازی در داخل کشور و افزایش پروازها در مسیرهای خارجی در یک سال گذشته کرده است. در برنامه جدید ایران ایر، هواپیماهای این شرکت ۶ استان تهران، گلستان، آذربایجان شرقی، مازندران، اصفهان، سمنان، یزد، خراسان رضوی و لرستان را به یکدیگر متصل می کنند، و این یعنی در این اقدام هم توجه به مناطق کمتر برخوردار کشور و هم افزایش سودآوری «هما» مدنظر قرار گرفته است. صد البته هواپیماهای برجامی، نقش مهمی در گسترش پروازهای «هما» دارند.
چراکه برجام توانست پنجره ای برای خرید هواپیماهای نو را به سوی کشور باز کند. هرچند فرصت پیش آمده پس از اجرای این قرارداد بین المللی کوتاه بود، اما ایران ایر توانست از این فرصت برای گسترش ناوگان خود استفاده کند. از جمله خریدهای «هما» پس از برجام، می توان به ۱۳ فروند هواپیمای ATR۷۲-۶۰۰ اشاره کرد، پرنده هایی که با عنوان «هواپیمای منطقه ای» از آن یاد می شود و با ظرفیت حمل ۷۲ مسافر، گزینه مناسبی برای برقراری پروازهای کوتاه در فرودگاه های کوچک کشور به شمار می رود.
ورود این هواپیماها که به «شاپرک» مشهور است، باعث رونق فرودگاه‌های کوچک کشور شد و ایجاد یک مقر پروازی در بندرعباس، گسترش پروازهای محلی در جنوب کشور و توجه بیشتر به مناطق کمتربرخوردار را نتیجه داد. حال این هواپیماها در برنامه پروازی جدید «هما» نقش پررنگ تری را در انجام پروازهای استانی بر عهده گرفته اند.
همه چیز درباره فرآیند توسعه
و به‌روزرسانی فرودگاه‌های کشور
گفتنی است که صنعت هوایی در ایران به عمر صد ساله خود رسیده است و در این بازه که خیلی هم کوتاه نیست، پیشرفت‌های بسیاری برای هواپیماها و صنعت هوایی کشور اتفاق افتاده است. در گذشته تنها برخی از مهمترین شهرهای ایران مانند تهران، اهواز و مشهد دارای فرودگاه بودند و امکان استفاده از هواپیما در آنها وجود داشت. اما امروزه در بیشتر استان های کشور حداقل یک فرودگاه داریم. درواقع تا ۵۰ سال پیش مفهوم هواپیما و فرودگاه بیشتر در عرصه صنایع نظامی و هواپیماهای جنگنده معنا داشت و رونق آنچنانی در خدمات مسافربری هوایی دیده نمی شد. اما امروزه در بسیاری از شهرهای کشور، و نه فقط مراکز استان ها، دارای فرودگاه هستیم و خدمات متنوعی در اختیار مسافران قرار می گیرد.
فرودگاه‌ها در آغاز در زمره کاربری‌های جداشده و در حاشیه شهرها بودند، ولی به‌مرور و با توسعه ادواری شهرها پدیده‌ای درون‌بافتی شده‌اند. هم اکنون آنچه به‌عنوان معیار پیشرفت فرودگاه ها مطرح می شود، برخورداری از زیرساخت‌های قدرتمند و تجهیزات به‌روز است و رقابت اصلی میان فرودگاه‌های برتر جهان برای کسب رتبه‌ای بهتر، ارائه خدمات رفاهی جذاب‌تر به مسافران، معماری هوشمندانه و سرعت هرچه بیشتر در فرآیند پذیرش است.
در کشور ما نیز فرآیند توسعه و به‌روزرسانی فرودگاه‌های کشور با آهنگی آهسته جریان داشته است. مجموعه معضلات فرودگاهی در کنار کهولت ناوگان هوایی کشور موجب شده که بخشی از تجربه سفر گردشگران خارجی به ایران تحت‌الشعاع قرار گیرد یا گردشگران داخلی هم به مقایسه امکانات خود با فرودگاه های خارجی بپردازند. این در حالی است مسئولان و متصدیان صنعت هوایی در یکی دو سال گذشته همه هم و غم خود را در جهت توسعه ظرفیت های فرودگاهی به کار گرفته اند.
در گذشته، شکل‌گیری صف‌های طولانی، فرآیند کند پذیرش مسافران، سرویس‌های بهداشتی محدود، دسترسی دشوار از مرکز شهر به فرودگاه، وضعیت نامناسب پارکینگ‌ها و عدم نمایش نشانه‌های فرهنگی و هویتی کشور در فرودگاه‌ها از جمله موارد رشد کم فرودگاه ها بودند که کم و بیش در خصوص فرودگاه های کوچکتر کشور صادق بود.
اما به باور کارشناسان و فعالان حوزه توریسم، فرودگاه‌های بین‌المللی هر کشور ویترین گردشگری آن کشور تلقی می‌شوند و نقش مهمی در شکل‌گیری ذهنیت گردشگر نسبت به یک کشور هنگام ورود یا خروج از آن کشور را ایفا می‌کنند. آنها اعتقاد دارند فرودگاه‌های بین‌المللی نقاط استراتژیک بازاریابی گردشگری کشور محسوب شده و توسعه و ارتقای خدمات در آن باید در اولویت امور صنعت گردشگری کشور قرار گیرد. درواقع عموما کیفیت فرودگاه‌ها را با بررسی ۸ شاخص محک می‌زنند و در نظرسنجی‌های خود میزان رضایت مسافران را هنگام مراجعه به یک فرودگاه در خصوص این موارد مورد پرسش قرار می‌دهند؛ «زمان انتظار در صف‌ها»، «نظافت فرودگاه»، «صندلی‌ها و راحتی انتظار در ترمینال فرودگاه»، «تعداد و کیفیت علائم راهنما»، «کیفیت رستوران‌ها»، «تنوع فروشگاه‌ها و محصولات آنها»، «سرعت و دسترسی به اینترنت» و «برخورد کارکنان» از جمله این ۸ معیار هستند که در مورد فرودگاه‌های بین‌المللی ایران سعی شده که به آنها توجه شود.
این در حالی است که تکاپو در فرودگاه‌های بین المللی و بزرگ و همچنین در فرودگاه های شهرهای کوچک با مسافر محدود، با هواپیماهای ای تی آر دریافتی هما و اعلام برنامه های پروازی تدوین شده هم از دو سال گذشته آغاز شده است. این تحولات جدی که پس از ورود تنها چهار هواپیمای ATR صورت گرفته می تواند در آینده نزدیک دیگر فرودگاه های کوچک ایران را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد و علاوه بر فرودگاه های بزرگ، رشد فرودگاه‌های کوچک را نیز دربر گیرد.
