رشد چشمگیر و گستردگی بی‌نظیر در همه حوزه‌های موسیقی
رشد چشمگیر و گستردگی بی‌نظیر در همه حوزه‌های موسیقی
نشست خبری چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با حضور «احمد صدری»، سرپرست دفتر موسیقی ارشاد، «رضا مهدوی»، دبیر جشنواره و «محمدعلی مرآتی»، دبیر اجرایی جشنواره به منظور تشریح جزئیات جشنواره چهلم و رونمایی از پوستر این دوره برگزار شد.

جشنواره موسیقی فجر به قوام رسیده‌است
به گزارش روزنامه جمله، صدری در این نشست ضمن تبریک ششم بهمن به مناسبت روز آوا‌ها و نوا‌ها و تشکر از عوامل اجرایی چهلمین جشنواره موسیقی فجر گفت: عدد چهل به دلیل اینکه هم بر کثرت و هم بر کمال دلالت دارد خاص و ویژه است. جشنواره موسیقی فجر با همه فراز‌ها و نشیب‌هایش به قوام رسیده است و ما باید امروز از چند دهه گذشته آن آسیب‌شناسی داشته باشیم. ما تلاش کرده‌ایم با توجه به امکانات موجود و شرایط کشور کیفیت هنری جشنواره تا حد امکان بالا ببریم و روی موسیقی‌های جدی و هنری تمرکز کنیم.
وی افزود: از حوزه‌های مختلف موسیقی برای شرکت در این دوره دعوت شده‌اند و تلاش داریم که جشنواره موسیقی فجر را به اصالت گذشته‌اش که جریان‌ساز بود، با حضور بزرگان بازگردانیم و این برنامه‌ریزی را برای تمام حوزه‌های آن انجام داده‌ایم. جوانان در این بخش از جشنواره در فرهنگسرای ارسباران حضور دارند و تلاش داریم که در آینده فضای بیشتری را برای حضور آنان فراهم کنیم.
توجه ویژه به بخش بانوان در جشنواره موسیقی فجر چهلم
مهدوی نیز در این نشست گفت: به برکت انقلاب اسلامی، موسیقی در ریل خود جای‌گذاری شده و تمام آنچه که مهمات موسیقی بوده و قبل از انقلاب وجود داشت و همه‌اش بد نبوده، امروز جمع‌بندی شده‌اند. همه از سال ۱۳۶۸ دغدغه داشتند که به موسیقی خالص و ناب دست پیدا کنند و هیچ مدیر و رئیس و هنرمندی نمی‌خواستند کیفیت جشنواره را طوری برگزار کند که مورد قبول نباشد. جشنواره باید بالنده باشد و جایگاه بین‌المللی داشته باشد.
دبیر جشنواره ادامه داد: اخیرا یک خبرگزاری به نقل از بنده نوشته بود که بودجه جشنواره اندک است. این مصاحبه مربوط به چهار ماه پیش است. نشست امروز به مدد مساعدت‌های «نادره رضایی»، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیگیری‌های هر روزه ‌ایشان، بودجه تا حد زیادی تخصیص داده شده‌است. تفکر ‌ایده در جشنواره کلان به این صورت است که مربوط به مقدورات و بضاعت‌ها باشد نه ‌ایده‌آل. ‌ایده‌آل یعنی همه چیز به نحو احسن باشد. در جشنواره‌ای که تمام قد در دنیا شناخته شده‌است و همه دوست دارند که در آن شرکت بکنند، باید هم چنین چیزی باشد. جشنواره ما بین‌المللی است اما باید برای تقویتش برنامه‌ریزی شود به گونه‌ای که داوران خارجی هم بیایند و در آن داوری بکنند.

وی افزود: امروز بخش بانوان و کودک و نوجوان احیا شده‌است و کودکان در این جشنواره تک‌نوازی می‌کنند. سال گذشته از این بخش در دو سانس و یک سالن استقبال شد. بخش پژوهش ایجاد شد و پایان‌نامه‌ها و رساله‌های پارسال باید امسال هم تقویت شدند. بخش موسیقی پاپ یا مردم‌وار را داریم که ساختار و نوع نگاه مردم به شعر و ترانه در آن بخش متفاوت است. امسال یک شب و چندین سالن به موسیقی اضافه کرده‌ایم و شب استادان را هم داریم تا استادانی که انگیزه سابق را به لحاظ سن و سالی ندارند، در کنار جوانان حضور داشته باشند.

مهدوی درخصوص رونق موسیقی نواحی گفت: شب موسیقی نواحی ما نسبت به گذشته رونق چشمگیری پیدا کرده‌است. در چند سال اخیر جوانان با همین داشته‌ها سطح جشنواره را خیلی فنی‌تر کرده و بالا برده‌اند. در جشنواره انواع ارکستر تلفیقی وجود دارد. بخش بانوان در سال گذشته بهترین سانس ساعت دو و نیم بود که مناسب نبود. امسال فرهنگسرای نیاوران هر شب در دو سانس به اجرای بانوان اختصاص دارد. ما بانوان هنرمند موسیقی زیاد داریم اما به دلیل کثرت آقایان، سالن به آن کم اختصاص داده می‌شود و ما باید امکان سنجی و نیازسنجی کنیم که بانوان در کنار مردان بتوانند فعالیت کنند چرا که مثلا بهترین خروجی‌های کنکور هنر بانوان هستند.

دبیر جشنواره در ادامه گفت: جشنواره امسال بخش‌های متنوعی از جمله ترانه، موسیقی، رسانه، پادکست، رادیو و حتی بخش‌های بینارشته‌ای را هم دارد. در طول سال به حدود ۲هزار ترانه مجوز داده می‌شود. ما فراخوانی منتشر کردیم تا کسانی که می‌خواهند ترانه‌شان بررسی شود، انتخاب ما باعث شود که در آینده برای تولید اثر دعوت شوند. درواقع اجازه این کار را داریم و به این طریق فراوانی ایجاد می‌شود.
وی در این خصوص تشریح کرد: سال اول صاحب اثر نمی‌دانست که کارش بررسی می‌شود و همین امر اعتراضاتی را به دنبال داشت. جشنواره هرچه رقابتی‌تر باشد، بین‌المللی‌تر است. شورا‌ها با وجود تغییرات دولت به موقع تشکیل شدند و همه داوران در این زمینه همکاری کردند.
مهدوی در خصوص اینکه بخش موسیقی رپ به جشنواره اضافه شود گفت: ما پیشنهاد رپ را داشتیم اما استقبال نشد. رپ در گذشته هم بوده و ما می‌توانیم فرم و شکل را رعایت کنیم و چرا باید ساختار لطیف هنر را با الفاظ زشت مزین کنیم؟ اعتراض را می‌توان با بیان قشنگ همچون سعدی، حافظ، مولوی و ملک‌الشعرای بهار با زبان فصیح هم انجام داد. متاسفانه جوانان از لفظ بد استقبال می‌کنند. ما می‌توانیم فراخوانی بدهیم که کار‌ها بیایند و رپ حتی شکل ایرانی هم پیدا بکند. مثل کار‌های عجیب‌وغریبی که در خودروسازی می‌کنیم، می‌توانیم رپ را هم‌امیدبخش و نویدبخش کنیم و نباید حتماً اعتراضی باشد.

وی افزود: بودجه جشنواره‌ها باید مستقیم به نهاد‌ها و سازمان‌های مربوطه و به دبیرخانه خودشان داده شود و اگر بودجه‌ای در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد، باید حتماً در حوزه موسیقی، فیلم یا … هزینه شود تا دیگر دبیرخانه به دنبال بانک و شرکت خصوصی و دولتی نباشد؛ مثل بودجه فیلم الف که برای نظام مهم است و بعضا ده میلیارد تومان هم خرج برمی‌دارد. موسیقی که این همه خرج و هزینه ندارد.
مهدوی تاکید کرد: جشنواره فجر در دنیا بی‌نظیر است که در ساحت‌های مختلفی برگزار می‌شود. اگر هم قرار باشد که ساحت جدیدی اضافه کنیم، باید مطمئن باشیم که از آن استقبال می‌شود چرا که در صورت عدم استقبال، افراد مایوس می‌شوند.
مهدوی در پاسخ به خبرنگار روزنامه جمله مبنی بر این که کار‌های پژوهشی چه میزان در جشنواره فجر ترویج پیدا می‌کنند و چه تمهیداتی برای استقبال بیشتر از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های مرتبط با موسیقی در جشنواره‌اندیشیده شده‌است، گفت: دنبال این هستیم که سازوکار لازم را پیدا کنیم تا کار‌های پژوهشی توسط وزارت ارشاد یا ناشران چاپ شوند. این کار از طریق شیوه‌های مشارکتی هم امکان‌پذیر است. یا حتی مجلات معتبر که دارای امتیاز دانشگاهی هستند این مقالات را چاپ کنند. باید در جلسات مختلف با نماینده دانشگاه‌ها صحبت کنیم تا راهکار لازم را پیدا کنیم. همین دیپلم افتخار و جوایز می‌توانند برای پدیدآورندگان آثار، امتیاز باشند و کار‌های پژوهشی دکتری و کارشناسی ارشد موسیقی یا بینارشته‌ای را معرفی کنند.

وی افزود: در واقع ما در حال پر کردن خلائی هستیم که دانشگاه‌ها ایجاد کردند. همچون کتاب سال جمهوری اسلامی، دانشگاه‌ها و وزارت علوم باید توجه ویژه‌ای به کار‌های پژوهشی داشته باشند تا خروجی آن کار‌ها بتواند در جشنواره جایزه دریافت کند. فجر باید جشنواره‌ی جشنواره‌های ایران و کشور‌های همسایه باشد؛ یعنی ما دادوستد و تبادل دانش حتی با کشور‌های دیگر داشته باشیم. جایزه‌های وزینی در کشور داده می‌شود اما از لحاظ مالی کوچک‌اند و حمایت‌گر‌های مالی به سمت رشته‌های دیگری به جز موسیقی ‌می‌روند. ما باید شرایط را طوری فراهم کنیم که اعتمادسازی کنیم که آن‌ها بیایند و با حداقل کمک‌هایشان چه در پژوهش و چه در همه حوزه‌ها بتوانند کمک کنند که جشنواره دیده شود.
حضور هنرمندان کشورهای مختلف در جشنواره
دبیر اجرایی جشنواره نیز گفت: آمار‌ها بر اساس اساس کمیته‌های بیست‌گانه با وجود تغییرات کشور، ده روز زودتر از سال قبل ارائه شده‌است. ۱۲ اجرا برای بانوان داریم، به اضافه بانوان نوازنده که در اجرا‌های دیگر حضور دارند. ۱۰ سالن تخصصی تقسیم‌بندی شده، در تالار وحدت و رودکی آثار ارکسترال بین‌المللی و شب استادان برگزار می‌شود. فرهنگسرای نیاوران برای بانوان هر شب دو سانس اجرا دارد.
وی افزود: گروه‌های زیادی به جشنواره اقبال داشته‌اند. ۱۴۶۴ اجرا‌کننده داریم، ۱۰۶ گروه و ۶۰ گروه بین‌الملل در جشنواره حضور دارند. فرهنگ‌سرای بهمن سال گذشته برای اعتدال شنیداری با قیمت مناسب انتخاب شد. امسال برای کنسرت‌های خیلی مهم تخفیف ۵۰ درصدی برای دانشجویان داریم و با دانشگاه‌ها در این زمینه مذاکره کرده‌ایم. از نظر رشد کمی، هنرمندان ۴۰ درصد بیشتر نسبت به جشنواره اقبال داشتند. برج آزادی برای موسیقی نواحی اختصاص داده شده و آثار صحنه‌گردانی نیز در آزادی برگزار می‌شود.
مرآتی گفت: ما در یک تحریم ظالمانه فرهنگی حتی از نظر مقالات هنری هستیم. با هنرمندان زیادی ارتباط گرفتیم اما برخی کشور‌ها، خودشان تمایل به حضور نداشتند. اما از ترکیه، هلند، اسپانیا، ارمنستان، هند، تونس و … گروه‌های شاخصی داریم و هنرمندانه و نوازندگان درجه‌یکی را دعوت کرده‌ایم.
دبیر اجرایی جنواره درخصوص بودجه جشنواره موسیقی فجر گفت: بودجه جشنواره امسال ۱۸ میلیارد تومان است که رشد ۴۰ درصدی داشته‌است. انجمن موسیقی ایران از ابتدا تا انتهای جشنواره به صورت مستمر در حال اندازه‌گیری دیتا و تغییر‌هاست. در هیچ کجای دنیا وقتی کسی در یک جشنواره انتخاب می‌شود، اینگونه نیست که تا ابد مورد حمایت آن جشنواره قرار بگیرد.
در انتهای این نشست، از پوستر چهلمین جشنواره موسیقی فجر با طراحی «انوشیروان مانی» رونمایی شد. وی درخصوص مولفه‌های پوستر طراحی‌شده گفت: نمادی از موسیقی، فارغ از کلیشه‌های سازگونه در این پوستر کار شده‌است. در این راستا از بلبل هزاردستان کرده‌ایم که در ایران هم زیاد یافت می‌شود. نام‌های دیگر آن هم هزارآوا، عندلیب و شباهنگ است. در طراحی پوستر از خط شکسته نستعلیق، تایپوگرافی شده‌ و با شعری از حافظ (مطرب عشق عجب ساز و نوایی دارد …) مزین شده‌است.
گفتنی‌است اختتامیه چهلمین جشنواره شعر فجر ۲۹ بهمن برگزار خواهد شد.