آنتونی مارا نویسنده جوان آمریکایی از دانشگاه انگلیسی کالیفر نیا ی جنوبی در رشته نویسندگی خلاق فارغ التحصیل شد. مارا در ستل ۲۰۱۳ با کتاب «منظومه ای از پدیده های حیاتی» به دنیای نویسندگی قدم گذاشت و یک شبه راه صد ساله را طی کرد و نظر موافق منتقدان و هم چنین استفبال خوانندگان رو […]
آنتونی مارا نویسنده جوان آمریکایی از دانشگاه انگلیسی کالیفر نیا ی جنوبی در رشته نویسندگی خلاق فارغ التحصیل شد. مارا در ستل ۲۰۱۳ با کتاب «منظومه ای از پدیده های حیاتی» به دنیای نویسندگی قدم گذاشت و یک شبه راه صد ساله را طی کرد و نظر موافق منتقدان و هم چنین استفبال خوانندگان رو به رو شد و جایزه کتاب کالیفرنیا را ۲۰۱۴ به دست آورد. جدا از قلم شکافنده و شیوه روایی، موضوع مورد نظر مارا، یعنی جنگ، به طور خاص جنگ چچن و آدم هایی که جنگ زندگی شان را یک باره تکه تکه کرده و بی پرده گذشته خود را روایت می کنند، این کتاب را برای مخاطب جذاب می کند.
به غیر از این کتاب که با ترجمه مشترک فرزانه قوجلو و محمد رضا جعفری توسط نشر نو به بازار آمده، کتاب دوم مارا با عنوان «تزار عشق و تکنو» و ترجمه مریم حسین زاده را هم نشر نو منتشر کرده است. در این کتاب که در سال ۲۰۱۵ نوشته شده، مارا، به دوران اتحاد جماهیر شوروی و پساکمونیسم، سانسور و فشارهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فساد آشکار و پنهان حکومت داران و… می پردازد. این کتاب هم مانند اثر اول مارا، با نظر موافق منتقدان و استقبال اهالی کتاب رو به رو شده است.
رمان «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» همچنین برنده عنوان کتاب برجسته نقد کتاب نیویورک تایمز، کتاب برجسته سال واشنگتن‌پست و بهترین کتاب سال نقد کتاب کرکاس شد.
٭ ٭ ٭
جنگ شهرها و ساختمان‌ها و خانواده‌ها را متلاشی می‌کند اما زمان و شیوە ساخت داستان‌ها را نیز در هم می‌ریزد. ما انسان‌ها می‌خواهیم که در صلح زندگی کنیم و صلح را برای عزیزان مان فراهم آوریم، اما شرایط وادارمان می‌کند تصمیماتی بگیریم که امیدوار بوده‌ایم هرگز مجبور به اتخاذ آنها نباشیم. هر کدام از تراژدی‌های قرن بیستم ــ گولاگ، هولوکاست، قتل‌عام ارامنه، کشتار همگانی کامبوج، جنگ بوسنی و بسیاری فجایع دیگر ــ ویژگی‌ها و خاستگاه‌های تاریخی و فلسفی منحصربه‌خودی دارد که چه‌بسا هرگز دوباره تکرار نشود، اما کردار آدمی در ویرانی و سرکوب و هتک حرمت همنوعانش تکرار خواهد شد. از دوستان و همسایگانمان دشمن می‌سازیم و قربانی‌هایمان را پست و شیطان‌صفت و مستحق تبعید و شکنجه و مرگ می‌دانیم.
«منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» داستان دهکده‌ای دورافتاده در چچن در آخرین روزهای دسامبر ۲۰۰۴ است. حوا، دختربچه هشت‌ساله در جنگل پناه گرفته است. سربازان روس را می‌بیند که پدرش را می‌برند و خانه‌شان را به آتش می‌کشند. احمد، همسایه و دوست دیرین پدرش، او را با خود می‌برد و به بیمارستان بمباران‌شده‌ای پناه می‌برند که سونیا، یگانه پزشک آنجا، به مداوای مجروحان جنگ داخلی مشغول است. و در طی پنج روز پرماجرا سونیا، ناتاشا، احمد، حوا، حسن و رمضان به گذشته‌های شان برمی‌گردند تا اسرار درهم‌پیچیده‌ای از عشق و خیانت و بخشش را برملا کنند که زندگی آنها را به هم وصل می‌کند و سرنوشت شان را رقم می‌زند.
روایت «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» به‌طور مستقیم و خطی در برابر آن شیوە تکراری و پوچی که شخصیت‌ها روایت آشفته‌شان را سرهم می‌کنند کم می‌آورد. تمام شخصیت‌ها در «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» می‌کوشند زندگی‌های تکه‌تکه شده‌شان را کنار هم بگذارند و روایت کنند. همچنان‌که هر شخصیت می‌کوشد تا آنچه را که از دست رفته نجات دهد، رمان نیز داستان‌های فردی آنها را به کلیتی مشترک وصله می‌زند. «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» اولین اثر آنتونی مارا است که تا کنون برنده جوایز متعددی از جمله جایزه جان لئونارد از طرف حلقه منتقدان کتاب ملی آمریکا، جایزه بارنز و نوبل برای بهترین نویسنده نوقلم، و جایزه ادبی آتن در یونان شده است.
٭ ٭ ٭
آنتونی مارا نویسنده این‌کتاب متولد سال ۱۹۸۴ در واشنگتن است. او مدرک کارشناسی ارشد هنرهای زیبای خود را از کارگاه نویسندگان آیووا دریافت کرده و عضو کارگاه والاس استگنر برای نگارش خلاق دانشگاه استنفورد است. او یکی از همکاران استگنر ۲۰۱۱-۲۰۱۳ در دانشگاه استنفورد بود. جایزه مسابقه داستان‌نویسی دانشجویان ماهنامه آتلانتیک را از آن خود کرده و برنده جایزه داستان نویسی مجله نریتیو و نیز جایزه انتشارات پوشکارت شده و یکی از آثار او در جنگ بهترین خواندنی های بی نظیر امریکا جای گرفته است.در ۲۰۱۲ برنده جایزه بنیاد واینینگ شد.
رمان «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» اولین اثر او سال ۲۰۱۴ برنده جایزه‌های جان لئونارد و انیسفیلد-ولف و سال ۲۰۱۸ برنده جایزه ادبی خاندان سیمپسون شد. او سرتاسر اروپای شرقی را زیر پا گذاشته و کتاب پیش‌رو با محوریت این‌منطقه اروپا، اولین‌کتاب اوست که در کشورهای مختلف ترجمه و منتشر شد. در حال حاضر، در دانشگاه استنفورد به عنوان سخنران درمبحث داستان تدریس می کند. او در اروپای شرقی زندگی و تحصیل کرده است و هم اکنون در اوکلند، کالیفرنیا ساکن است.
آنتونی مارا معتقد است هریک از تراژدی‌های قرن بیستم مثل اردوگاه‌های گولاگ، هولوکاست، قتل‌عام ارامنه، کشتار همگانی کامبوج، جنگ بوسنی و بسیاری از فجایع دیگر، ویژگی‌ها و خاستگاه‌های تاریخی و فلسفی خود را دارند و چه‌بسا هرگز دوباره تکرار نشوند، اما رفتار آدم‌ها در ویرانی و سرکوب و هتک حرمت همنوعان شان تکرار می‌شود. ما از دوستان و همسایگانمان دشمن می‌سازیم و قربانی‌هایمان را پست و شیطان‌صفت و مستحق تبعید و شکنجه و مرگ می‌دانیم.
٭ ٭ ٭
داستان کتاب پیش‌رو، مربوط به مقطعی ۵ روزه است که شخصیت‌های حوا، احمد، سونیا، حسن، رمضان و ناتاشا به گذشته‌های خود سفر و اسراری از عشق، خیانت و بخشش را افشا می‌کنند. این‌اسرار باعث می‌شوند زندگی این‌آدم‌ها با هم مرتبط شود. این‌شخصیت‌ها تلاش دارند زندگی‌های تکه‌تکه شده‌شان را کنار هم بگذارند و روایت کنند. همچنان‌که هر شخصیت می‌کوشد تا آنچه را که از دست رفته نجات دهد، روایت قصه نیز داستان‌های فردی آنها را به کلیتی مشترک متصل می‌کند.در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم: «مردی جوان با صورتی گرد و مهربان ناتاشا و پنج زن دیگر را به مرز داغستان برد. در وَن نیمه‌تاریک حمل خواربار فدرال روی جعبه‌ها نشستند. باد به چادر کرباس زیتونی‌رنگ میگرفت و گاهی، رگه‌ای از آفتاب به‌درون می‌لغزید و می‌رفت. ناتاشا می‌خواست اسامی‌شان را بپرسد، بپرسد اهل کجا هستند، آیا آنها هم اُپر بودند. گفت‌وگو لحظه‌ای بعد از آنکه مرد صورت گرد که مثل برادر کوچک‌ترشان بود، آنها را روی کفه وَن نشاند مقدور به نظر می‌رسید. اما فضا آنقدر انباشته از تردید بود که رد و بدل کردن هیچ‌کلمه‌ای ممکن نبود.
چندساعت بعد وَن تکانی خورد و ایستاد و مرد صورت‌گرد در عقب را باز کرد. ناتاشا دستش را در برابر تابش آفتاب ظهر سایبان چشم‌هایش کرد و روشنایی به دست‌هایش گرما بخشید. پوششی از درختان همیشه سبزِ تیره‌رنگ اطراف نزدیک‌ترین کوه را گرفته بود. مرد صورت‌گرد آنها را یکصد متری در جاده‌ای شنزار به جلو برد تا به جیپی رسیدند که پرچم استقلال ملی را هوا کرده بود. به‌جای صندلی‌های عقب نیمکت چوبی داشت. تنگ هم سوار شدند.جیپ آنها را از آبکند نهرهای خشک‌شده، در طول خطی آرواره‌گون و بی‌انتها از تخته‌سنگ رنگ‌باخته بالا برد. جوزهای کاج از شاخه‌های خمیده آویزان بودند. چشم‌انداز در لبه پرتگاه سقوط نمایان شد. در دره‌های تنگ زیر پا چک‌چک نور نقره‌ای از میان علفزارهای خالی پیچ و تاب می‌خورد، باریکه‌هایی پرتلالو در افق به هم گره می‌خوردند. عادلانه نبود. ناتاشا از هوای آزاد متنفر بود. کارگر جنسی یک چیز بود اما کوه‌پیمای آخر هفته چی؟ خورشید سیاه‌سایه بال‌های پهن چرخ‌زننده را بر زمین انداخته بود. اول فکر کرد کبوتری است که رشد کرده تا مناسب ابعاد غول‌آسای این‌زیستگاه باشد.»
٭ ٭ ٭
فرزانه قوجلو، مترجم کتاب «منظومه‌ای از پدیده‌های حیاتی» می‌گوید: در این کتاب زبان طنز حاکم بر رمان نیست؛ یعنی آن‌طور نیست که بر تمام رمان سیطره داشته باشد چون رمان تلخ‌تر از آن است که این طنز بتواند در آن سلطه داشته باشد. قوجلو معتقد است که در بخش‌های زیادی از کتاب به‌راحتی می‌توان دید که افرادی که به گروه‌هایی همچون داعش می‌پیوندند، خیلی اوقات انگیزه‌های مالی دارند و این چیزی است که در این کتاب خیلی روی آن تاکید می‌شود و کمتر این مساله در دنیای امروز مورد توجه قرار می‌گیرد و می‌گوید: آنتونی مارا در این کتاب بر مسائل اقتصادی تاکید زیادی دارد و نگاهی که این نویسنده به مشکلات سیاسی جامعه بسته‌ای مثل چچن دارد، بسیار بارز است.این‌کتاب با ۴۶۳ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۳۵ هزار تومان منتشر شده است.
