همه آگاهیم از اینکه چند دهه آتی، تهدید جمعیت و معضل پیری هم به چالشهای محیطزیست، اقتصاد، معیشت و بسیارانی دیگر افزوده خواهد شد، تهدیدی که نباید آن را سهل و ناچیز گرفت و دست روی دست گذاشت و بدیهی است هم دولت به معنای قوه مجریه و هم نهادهای خارج از این قوه و […]
همه آگاهیم از اینکه چند دهه آتی، تهدید جمعیت و معضل پیری هم به چالشهای محیطزیست، اقتصاد، معیشت و بسیارانی دیگر افزوده خواهد شد، تهدیدی که نباید آن را سهل و ناچیز گرفت و دست روی دست گذاشت و بدیهی است هم دولت به معنای قوه مجریه و هم نهادهای خارج از این قوه و از صدر تا ذیل حاکمیت باید برای رفع این تهدید، برنامه داشته باشند و تا اینجای کار، ما هم قبول داریم دولت سیزدهم از این منظر مسئولیت دارد و باید گامی جدی بردارد هرچند مجلس و دیگر نهادها نیز لازم است در کنار دولت باشند. نکتهای که ما درک نمیکنیم این است که نه دولت سیزدهم در تاسیس قرارگاه جوانی جمعیت و نه مجلس در تصویب قانون مورد نظر، نگاهی همهشمول نداشتند و نتوانستند به گونهای عمل کنند که قاطبه جامعه با آنان همراهی کند و در ادامه به دلیل این موضوع میپردازیم که بهرغم اینکه دولت سیزدهم در این زمینه کاملاً حق دارد و مشکل هم جدی است، چرا همچنان آمار موالید در برخی استانها منفی و در برخی دیگر استانها نرخ رشد اندکی در سال ۱۴۰۱ در قیاس با ۱۴۰۲ داشته است.
باور ما این است که دولتمردان برای تحقق چنین موضوع مهمی، تاکنون هیچ طرح ایجابی و بستههای حمایتی که بتواند نظر و رای مردم را جلب کند، ارائه نکردهاست و بهنظر میرسد کاملاً منفعل است و خود نیز از این حقیقت، آگاه است به همین دلیل، موضوع فرزندآوری را نیز میخواهد با داغ و درفش به شکلی که خود میپسندد درآورد و این نحوه رفتار دولتمردان، که برای عمده مشکلات و چالشهای اساسی، طرحی ایجابی ندارند و عزم میکنند از روشهای سلبی به مقصود برسند، جامعه بهویژه جوانان را
عصبی میکند. روز گذشته وزیر بهداشت دولت سیزدهم ضمن هشدار در این خصوص که به اندازه افراد جامعه، تولید مثل نداریم از علما، نیروهای متدین و انقلابی خواست مردم را به فرزندآوری دعوت کنند.
وی در ادامه به روشهای سلبی و تهدید پرداخت و گفت: مشخصات صاحبانِ آزمایشِ بارداریِ مثبت تا زمان زایمان ثبت میشود و اگر مشخص شود هر کسی اقدام به سقط غیرقانونی کند، با او برخورد
خواهد شد. بهرام عیناللهی وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی رشد جمعیت در کشور به ۴ درصد رسید، اما متاسفانه امروز این عدد به ۱.۵ رسیده و در چند سال آینده به سمت پیری جمعیت میرویم و قطعاً این مسئله یک بحران است، از علما درخواست داریم که نیروهای متدین و انقلابی را به فرزندآوری دعوت کنند. وی با بیان اینکه زایمان رایگان شده است، تاکید کرد: فرزندان زیر پنج سال نیز تحت پوشش بیمه رایگان قرار میگیرند، همچنین برای مادران باردار داروهای تقویتی در مراکز بهداشتی توزیع میشود. اگر به وضعیت اقتصادی و معیشتی جامعه طی سه دهه اخیر نظری بیندازیم متوجه خواهیم شد که برعکس دهه ۶۰ که دهه طلایی فرزندآوری بود، سه دهه بعد جمعیت ایران راه کوچک شدن را در پیش گرفت. مقایسه اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دهه ۶۰ با سه دهه بعد نیز جالب است به این دلیل که در دهه اول پس از انقلاب، اوضاع اقتصاد کشور و معیشت مردم پایدار با تورم پایین بود و مهمتر از همه فاصله اقتصادی و همچنین نگرش سیاسی بین قاطبه مردم و مدیران کشور، کم بود و همین امر موجبات نوعی وفاق را در جامعه فراهم ساخته بود و در نهایت هرچه مدیران، مسئولان و نمایندگان مجلس میگفتند، مردم میپذیرفتند و به آن عمل میکردند.
طی سه دهه بعد از آن اوضاع در مسیر عکس دهه ۶۰ پیش رفت و تورم، مشکلات معیشتی و وضعیت ناپایدار اقتصادی هر سال بدتر از سال قبل شد و صدای اعتراض مردم از سوءمدیریت به آسمان برآمد اما مدیران ارشد، هرگز با مردم همدردی نکردند و هیچ طرحی برای مدیریت اقتصاد و تمشیت معیشت مردم ارائه نکردند و بدتر از همه، خود و فرزندان شان غرق در زندگی لاکچری شدند و همین نحوه رفتار، موجب نوعی بیاعتمادی در بین بخشهای وسیعی از مردم و مدیران شد تا جاییکه این روزها شاهد هستیم مردم عکس توصیه مسئولان عمل میکنند و دولتمردان راه و مسیری جز تهدید و رفتن به سراغ راهکارهای سلبی ارائه نمیکنند. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به جای اینکه زبان به تهدید بگشاید یا به جای آنکه از مراجع دینی بخواهد شهروندان معتقد را به فرزندآوری توصیه کنند، کاش به دولت متبوع خود میگفت با وجود افزایش هزینههای زندگی، کدام جوان رغبت میکند ازدواج کند و در صورت ازدواج، چگونه رغبت میکند که صاحب چند فرزند شود. توجه به واقعیتهای اقتصادی و معیشتی امروز جامعه، غایب بزرگ در لابهلای طرحها و برنامههای دولت سیزدهم برای افزایش ازدواج و فرزندآوری است، همان واقعیت تلخی که زمینهساز انواع آسیبهای اجتماعی از طلاق، اعتیاد و نزاع تا قتل و افزایش تمایل به تجرد
قطعی شد. دولت سیزدهم دهم ارقام سنگینی هزینه کرد تا قانون تصویب کند، کارگروه بزند و کارهای نمایشی و تبلیغاتی انجام دهد اما درخصوص حمایت از اقتصاد خانواده،
هیچ اقدامی انجام نداده و به نظر میرسد در وضعیت رکود تورمی که بر اقتصاد ملی چنبره زده است، قادر به انجام کری هم نیست. تحلیل ما این است که بهرغم اینکه شکاف جمعیتی جدی است و حساسیتهای دولتمردان نیز درست است اما مردم، مسیر خود را خواهند رفت و در موضوع فرزندآوری برای توصیههای دولت و حتی مراجع دینی، تره خُرد نخواهند کرد ضمن اینکه جوانانی که به درست یا نادرست امروز خود را افرادی شکست خورده و جامانده از قطار رویاهای سن و سال خود میدانند، انگیزهای برای رفع تهدید از فردای کشور ندارند