محمد هدایتی/ «مرگ و پنگوئن» درباره دهشت و تنهاییِ زندگی در اوکراین است، در سال های پس از فروپاشی شوروی. ویکتور، قهرمان قصه، سودای نویسندگی دارد. چیزهایی هم می نویسد اما نه آنچنان که ناشری بیابد یا خیره کننده باشد. همراه با پنگوئنش میشا زندگی می کند. گویا سال قبل مسئولان باغ وحش […]
محمد هدایتی/
«مرگ و پنگوئن» درباره دهشت و تنهاییِ زندگی در اوکراین است، در سال های پس از فروپاشی شوروی. ویکتور، قهرمان قصه، سودای نویسندگی دارد. چیزهایی هم می نویسد اما نه آنچنان که ناشری بیابد یا خیره کننده باشد. همراه با پنگوئنش میشا زندگی می کند. گویا سال قبل مسئولان باغ وحش گفته اند که از پس غذادادن به حیوانات بر نمی آیند و هرکس که می خواهد و می تواند بیاید و حیوانی را ببرد؛ نصیب ویکتور شده است این پنگوئن.
زندگی ملال آور ویکتور را، با ناامنی اقتصادی اش، اتفاقی دگرگون می کند. داستان کوتاهی می نویسد و می سپارد به روزنامه ای تا بخوانند و نظر دهند. مشتاقانه به سراغش می آیند، اما نه برای چاپ داستان. ستونی به او پیشنهاد می دهند که قرار است در آن آگهی ترحیم بنویسد، بتدریج و بر مبنای لیستی هایی که مسئولان روزنامه می دهند. نام متوفی، جزییاتی از زندگی اش و احتمالا برخی اطلاعات محرمانه از او به ویکتور داده می شود و او می بایست آگهی بنویسد کمی داستان وار، که آن اطلاعات محرمانه به نوعی در آن مطرح شده بود. به قصد رسوایی یا چیزهای دیگر. اما آدم های این لیست ها هنوز زنده اند. تا کی شود که نوبت چاپ نوشته های او برسد.
اما مرگ ها یکی یکی شروع می شوند. آن هم نه مرگ های عادی. آدم های این لیست ها عموماً مسئولان و نمایندگان و اساساً دست اندرکاران هستند. زندگی ویکتور به یک باره دگرگون می شود. پایش به ماجراهای عجیب باز می شود. پای پنگوئنش هم. گروهی، شبه مافیایی، میشا را می بینند و از ویکتور می خواهند که او را به مراسم های دفن برخی آدم های سرشناس ببرد. به ازای هر حضور در مراسم ۱۰۰۰دلار. سه برابر حقوق ماهانه ویکتور. بتدریج وحشت و مرگ بر داستان سایه می افکند.
ویکتور می خواهد حداقل جان پنگوئن را نجات دهد. این پنگوئنِ حالا بیمار که طبق گفته دکتر گویا افسردگی هم دارد. قرار می شود که ویکتور در ازای پرداخت پول، میشا را با گروهی علمی رهسپار قطب جنوب کند؛ جایی که بدان تعلق دارد. این وسط جان خود ویکتور به مخاطره افتاده است. با کسی آشنا می شود که به شدت مشتاق دیدن نوشته های ویکتور و شیوه کارش است. آخرش معلوم می شود کسی است که قرار است در روزنامه جایگزینش شود. کسی که باید آگهی ترحیم خود ویکتور را بنویسد و در آن از حضور ویکتور در باندهای مافیایی و نقشش در کشتارها بنویسد. دست آخر ویکتورِ هراسان، خود به جای میشا همراه با آن گروه عازم قطب جنوب می شود. و اینچنین است که می گویند در اوکراین فاصله بین زندگی و مرگ یک پنگوئن است.
آن سال ها در اوکراین سال های بی نظمی بود. سال های بدرآمدن از سایه شوروی، سال های خصوصی سازی که در کتاب مدام بدان ارجاع داده می شود. و عرض اندام آزادانه و تا حدی وحشتناک گروه هایی که می خواستند نصیب بیشتری ببرند از تاراج اموال عمومی. اما در این فضای خشن عاطفه هم هست. ابتدا سونیا وارد زندگی ویکتور می شود. کسی می آید و به ویکتور سفارش اگهی ترحیم می دهد، سپس یک روز می آید و دخترش سونیا را با مقداری پول به ویکتور می سپارد و در نهایت کشته می شود. حضور سونیا و میشای پنگوئن، یکی کودک باهوش و دیگری حیوانی ساکت و بسیار سمپاتیک نشانه هایی هستند از آرامش در کتاب. سپس نینا وارد می شود، دختر جوانی است که قرار است مراقب سونیا باشد اما بتدریج معشوقه ویکتور می شود. تصویری از یک خانواده با چهار عضو. اما شهر رو به تباهی است. راه گریز از این دهشت، رفتن به دورترین نقطه عالم است. قطب جنوب، سرزمین پنگوئن ها.
*این کتاب نوشته آندری کورکف و ترجمه شهریار وقفی پور است. آندری کورکف، زاده ی ۲۳ آوریل ۱۹۶۱، نویسنده ای اوکراینی است. کورکف از مؤسسه ی زبان های خارجی در شهر کی یف فارغ التحصیل شد و مترجمی زبان ژاپنی را نیز آموخت. اولین رمان او دو هفته قبل از سقوط اتحاد جماهیر شوروی به چاپ رسید.
او یک رمان نویس و متفکر مستقلی است که به روسی می نویسد. وی نویسنده ۱۹ رمان از جمله پرفروش ترین آنها به نام مرگ و پنگوئن ، ۹ کتاب برای کودکان و حدود ۲۰ فیلمنامه مستند ، داستانی و فیلم تلویزیونی است. کار او در حال حاضر به ۳۷ زبان ، از جمله انگلیسی ، ژاپنی ، فرانسوی ، آلمانی ، ایتالیایی ، چینی ، سوئدی ، فارسی و عبری ترجمه شده است و در ۶۵ کشور منتشر شده است. کورکوف مدت هاست به عنوان مفسر مورد احترامی در مورد کشور اوکرین در سطح بین المللی ، به ویژه در اروپا و ایالات متحده شناخته می شود. او مقاله های متنوعی را برای انتشارات مختلف در سراسر جهان نوشت. کتاب های او پر از طنز سیاه، واقعیت پس از شوروی و عناصر سورئالیسم است.
