شیر طلایی در تسخیر یک مستند
شیر طلایی در تسخیر یک مستند

هفتادونهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز درحالی به کار خود پایان داد که شیر طلایی این رویداد به یک مستند رسید و سینمای ایران نیز موفق به دریافت سه جایزه شد. فیلم جنگ جهانی سوم به کارگردانی هومن سیدی جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد (محسن تنابنده) بخش افق‌های ونیز و جعفر پناهی نیز […]

هفتادونهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز درحالی به کار خود پایان داد که شیر طلایی این رویداد به یک مستند رسید و سینمای ایران نیز موفق به دریافت سه جایزه شد. فیلم جنگ جهانی سوم به کارگردانی هومن سیدی جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد (محسن تنابنده) بخش افق‌های ونیز و جعفر پناهی نیز برای فیلم خرس نیست، جایزه ویژه هیات داوران بخش مسابقه اصلی را از آن خود کرد.

پنج اثر از میان فیلم‌های ارائه شده در این دوره، با دو جایزه به خانه برگشتند که «جنگ جهانی سوم» هومن سیدی یکی از این‌ها بود. سنت عمر، استخوان‌ها و همه، بنشی‌ها(ارواح) اینشیرین، ورا و جنگ جهانی سوم در بخش‌های رقابتی و افق های جشنواره هر کدام دو جایزه این دوره از قدیمی‌ترین رویداد فیلم جهان را از آن خود کردند.
در بخش رقابتی و اصلی جشنواره، جایزه بزرگ هیات داوران جشنواره ونیز به سنت عمر به کارگردانی آلیس دیوپ رسید؛ این اثر همچنین شیر آینده جایزه لوئیجی دی لورنتیس برای اولین فیلم را به خود اختصاص داد. در این بخش جایزه بهترین کارگردانی لوکا گودانینو و جایزه مارچلو ماسترویانی برای بهترین بازیگر نوظهور (تیلور راسل) هم به استخوان‌ها و همه رسید.
در بخش اصلی جشنواره در عین حال، کالین فارل و مارتین مک‌دونا به ترتیب جایزه بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلمنامه را تصاحب کردند. در بخش افق ها نیز محسن تنابنده جایزه بهترین بازیگر مرد را برای بازی در جنگ جهانی سوم از آن خود کرد. فیلمی که کارگردانش هم جایزه بهترین فیلم را به خود اختصاص داد.
در این بخش همچنین علاوه بر جایزه بهترین کارگردانی به تیزا کووی و راینر فریمر برای فیلم ورا، ورا گوما بازیگر این فیلم هم به عنوان بهترین بازیگر این دوره از جشنواره معرفی شد.
جایزه‌ای نادر برای سینمای مستند
«تمام زیبایی و خونریزی» دومین اثر مستند در تاریخ جشنواره فیلم ونیز است که موفق به کسب جایزه شیر طلایی بهترین فیلم می‌شود. یک اثر مستند در رقابت با آثار داستانی فیلمسازان سرشناس در نهایت از سوی هیات داوران به عنوان برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره انتخاب شد و «لورا پویترس» مستندساز آمریکایی جایزه خود را دریافت کرد.
در طول تاریخ ۷۹ ساله، قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان این دومین بار است که جایزه شیر طلا به یک مستند می‌رسد. ۹ سال پیش و در سال ۲۰۱۳ «جان فرانکو رُزی» سینماگر برجسته ایتالیایی با مستند «سکرو جی. ئه‌ره. آ» توانست جایزه بهترین فیلم جشنواره ونیز را از آن خود کند تا موفقیتی بزرگ برای سینمای مستند در عرصه بین‌المللی کسب شود.جان فرانکو رُزی که از پرافتخارترین مستندسازان سینمای جهان است در سال ۲۰۱۳ نیز جایزه خرس طلای بهترین فیلم جشنواره برلین را با فیلم «آتش در دریا» از آن خود کرد. اما مستند «همه زیبایی و خونریزی» که امسال توجهات زیادی را در ونیز از سوی مخاطبان، منتقدان و هیات داوران به خود جلب کرد، درباره چیست؟
لورا پویترس که یک روزنامه‌نگار تحقیقی است در مستند «همه زیبایی و خونریزی» به داستان قابل توجه زندگی «نان گلدین» عکاس آمریکایی و مبارزه‌اش با خانواده متمول «ساکلر» پرداخته و تلاش‌های او برای مسئول دانستن کمپانی داروسازی
«Purdue Pharma» متعلق به خانواده «ساکلر» برای همه گیری استفاده از مواد افیونی در آمریکا را به تصویر کشیده است.
«نان گلدین» در سال ۲۰۱۷ و پس از اعتیاد خودش به ماده مخدر «اکسی کدون»، گروه حمایتی P.A.I.N را تأسیس کرد که به طور خاص موزه‌ها و سایر مؤسسات هنری را هدف قرار می‌دهد تا جامعه هنری را به دلیل همکاری با خانواده ساکلر و حمایت مالی تبلیغاتی این خانواده از هنر، تحت فشار قرار دهند.
جشنواره ونیز که چند سالی است نقش مهمی در فصل جوایز سینمایی دارد و از مهم‌ترین سکوها برای فیلم‌ها در جوایز اسکار محسوب می‌شود، با اعطای جایزه اصلی خود به مستند «همه زیبایی و خونریزی» شانس این فیلم را در شاخه بهترین مستند و حتی بهترین فیلم اسکار دوچندان می‌کند.«لورا پویترس» به خاطر مستند «شهروند شماره چهار» که درباره «اداورد اسنودن» بود در سال ۲۰۱۵ برنده جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم مستند شد. او همچنین در سال ۲۰۱۴ برای گزارش افشاگری‌های جاسوسی گسترده (از سال ۲۰۱۳ تا کنون) در کنار «گلن گرینوالد»، «اون مکسکیل»، و «بارتن گلمن» موفق به کسب جایزه معتبر پولیتزر برای خدمات عمومی شد. این جایزه به صورت مشترک به نشریات گاردین و واشنگتن پست تعلق گرفت.
سینمای ایران
با کسب ۳ جایزه از دوره هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز، شمار جوایز کسب شده سینمای ایران از قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان به عدد ۶۱ رسید.
هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز در حالی به کار خود پایان داد که در شب اختتامیه سه جایزه مهم به سینمای ایران تعلق گرفت و فیلم «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد (محسن تنابنده) بخش افق‌ها را به خود اختصاص داد و فیلم «خرس نیست» از جعفر پناهی جایزه ویژه هیات داوران بخش مسابقه اصلی را به خود اختصاص داد. حضور پرفروغ سینمای ایران در دوره اخیر جشنواره ونیز در حالی رقم خورد که سال گذشته سینمای ایران تنها در بخش جنبی هفته منتقدین با فیلم «زالاوا» حضور داشت و جایزه بزرگ این بخش را دریافت کرد. در سال ۲۰۲۰ نیز سینمای ایران حضور چشمگیری در ونیز به ثبت رساند و شش جایزه کسب کرد. فیلم «دشت خاموش» ساخته احمد بهرامی توانست جایزه بهترین فیلم بخش افق ها را به خود اختصاص داد (جایزه‌ای که امسال با فیلم جنگ جهانی سوم بار دیگر به سینمای ایران رسید) و روح الله زمانی نیز برای بازی در فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی جایزه «مارچلو ماسترویانی» ویژه بازیگر نوظهور جشنواره را
کسب کرد.
«جنایت بی دقت» ساخته شهرام مکری جایزه فیلمنامه چهاردهمین دوره جوایز بیساتوی طلایی را دریافت کرد و جایزه بهترین فیلم بنیاد ملی محیط زیست ایتالیا و جایزه فیپرشی بهترین فیلم بخش افق‌ها و بخش‌های جنبی به «دشت خاموش» رسید. همچنین جایزه فانوس جادویی انجمن ملی C.G.S هم به «خورشید» ساخته مجید مجیدی تعلق گرفت
جایزه‌ای بهترین بازیگر مرد بخش‌ افق‌های ونیز که محسن تنابنده امسال برای بازی در فیلم «جنگ جهانی سوم» دریافت کرد؛ پیش از این نیز در سال ۲۰۱۷ و در دوره هفتاد و چهارم جشنواره ونیز به نوید محمودزاده برای نقش‌آفرینی در فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» رسیده بود و در آن سال وحید جلیلوند هم برای این فیلم جایزه کارگردانی افق‌های ونیز را به خانه برد.
جلیلوند امسال فیلم «شب، داخلی، دیوار» را به عنوان نخستین تجریه حضورش در بخش مسابقه اصلی ونیز داشت اما این فیلم در کسب جایزه به توفیقی دست نیافت. موفق‌ترین حضور سینمای ایران در ونیز در سال ۲۰۰۰ و در پنجاه و هفتمین دوره این رویداد سینمایی رقم خورد و جعفر پناهی با فیلم «دایره» در بخش مسابقه رسمی حضور داشت و جایزه اصلی شیر طلایی بهترین فیلم جشنواره را برای سینمای ایران به ارمغان آورد. این فیلم پنج جایزه دیگر نیز در ونیز دریافت کرد، جایزه فیپرشی، جایزه یونیسف، تقدیرنامه کلیسای جهانی، جایزه بهترین بازیگر زن برای مجموعه بازیگران زن فیلم از طرف سندیکای ملی نویسندگان سینمایی ایتالیا و جایزه سرجیوترازاتی.از دیگر جوایز مهم سینمای ایران در جشنواره ونیز می‌توان به سه جایزه بزرگ هیات داوران، فیپرشی و هیات داوران جوان در سال ۱۹۹۹ برای فیلم «باد ما را خواهد برد» ساخته عباس کیارستمی و کسب جایزه بهترین فیلمنامه ونیز در سال ۲۰۱۴ با فیلم «قصه‌ها» ساخته رخشان بنی‌اعتماد اشاره کرد.