ماهور مهراد / جزئیات بودجه امسال و ظرفیت ایجاد شده برای حوزه حمل و نقل نشان دهنده افزایش ۵۰ درصدی اعتبار این بخش است. به غیر از مبحث بودجه، کمک صندوق توسعه ملی، بانک‌ها، بیمه‌ها و بخش خصوصی برای تکمیل طرح‌های حوزه ریلی و جاده‌ای بر اساس اولویت‌بندی، از سال گذشته اجرا شده […]
ماهور مهراد /
جزئیات بودجه امسال و ظرفیت ایجاد شده برای حوزه حمل و نقل نشان دهنده افزایش ۵۰ درصدی اعتبار این بخش است. به غیر از مبحث بودجه، کمک صندوق توسعه ملی، بانک‌ها، بیمه‌ها و بخش خصوصی برای تکمیل طرح‌های حوزه ریلی و جاده‌ای بر اساس اولویت‌بندی، از سال گذشته اجرا شده است.
این اقدامات اگرچه پس از بسیاری از کشورهای همسایه انجام می شود اما به دلیل اینکه بخش حمل و نقل یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی است که تاثیر فراوانی بر فرآیند رشد اقتصادی کشور دارد و بخش‌های زیادی را در حوزه جاده‌ای در داخل و خارج کشور، ریلی، هوایی در بر می‌گیرد، توجهی که در دو سه سال گذشته به این بخش شده قابل توجه است.
بر این اساس، امسال دولت در بودجه حدود ۷۰ هزار میلیارد تومانی خود پیش‌بینی کرده برای پروژه‌های عمرانی در سال آینده چه تدابیری در حوزه حمل و نقل داشته و اعتبارات این بخش را برنامه‌ریزی کرده است. در طول سال‌های اخیر، توسعه بخش حمل و نقل در کشور از مهم ترین برنامه های دولت بوده است. در حال حاضر پروژه های بسیار بزرگی در مسیر توسعه حمل و نقل کشور در استان های کشور در دست اجرا است. پنج مرکز ریلی در سطح کشور افتتاح شده و ۹۷۰ کیلومتر مسیر ریلی در سطح کشور به بهره برداری رسیده است و سه هزار و ۱۹۷ کیلومتر مسیر ریلی نیز به همت شرکت ساخت و توسعه زیرساخت های کشور در حال احداث است.
این در حالی است که توسعه شبکه ریلی در استان ها زمینه ساز توسعه و پیشرفت کشور و افزایش سرمایه گذاری در سطح کشور می شود و ۲۸۱ کیلومتر آزادراه نیز به همت شرکت ساخت طی دو سال گذشته، افتتاح شده است. مورد مهمی که در این بین وجود دارد اولویت بندی پروژه های ریلی و جاده ایِ شرکت ساخت است. چراکه با وجود تحریم ها و بحران های اقتصادی موجود و همچنین شیوع کرونا که کار را سختتر هم کرده، بدون اولویت بندی نمی توان به آینده انجام پروژه ها امیدوار بود.
این در حالی است که مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور درباره اولویت بندی پروژه های حوزه راه و خطوط ریلی گفته است که اولویت ها مورد توجه جدی دولت است و پروژه ها باید اولویت بندی شوند.
خیراله خادمی با اشاره به وضعیت موجود در زمینه منابع مالی تمام تلاش وزارت راه و شهرسازی جلوگیری از تعطیلی روند اجرای پروژه‌ها دانست و ادامه داد: در حال حاضر در زمینه تأمین منابع مالی برای اجرای پروژه‌ها با مشکل مواجه هستیم ولی با این وجود رویکرد دولت جلوگیری از تعطیلی پروژه‌ها است.
این در حالی است که خادمی اخیرا با تاکید بر لزوم ریلی کردن حمل و نقل گفته است که متاسفانه فقط حدود ۱۱ تا ۱۲ درصد بار از طریق ریلی حمل و نقل می‌شود که این باید افزایش یابد. وی با اشاره به اینکه ریل کشور در چشم انداز سال ۱۴۰۴ قرار است به ۲۵ هزار کیلومتر برسد، گفت: اکنون ۱۳ هزار و ۹۰۰ کیلومتر زیرساخت ریلی در کشور وجود دارد و همه تلاش ما برای افزایش این رقم تا موعد مقرر است.
وی افزود: تقریبا همه آزاد راه‌ها را با مشارکت بخش خصوصی ساختیم و از طریق عوارضی که وضع می‌شود سرمایه گذار بخش خصوصی، منتفع می‌شود، اما در زمینه ریلی، چنین شرایطی وجود ندارد و این مشکلی برای جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی است. خادمی ادامه داد: تنها راهی که برای ما باقی مانده است این است که از فاینانس‌های داخلی و خارجی استفاده کنیم که در این زمینه اقدامات خوبی را انجام دادیم.
گفتنی است که پس از انقلاب، توان اجرایی کشور در بخش ریلی افزایش پیدا کرده است. ضمن اینکه پیش از انقلاب، تقریبا همه روسازی مسیر ریلی کشور توسط متخصصان خارجی اجرا می‌شد، اما اکنون صفر تا ۱۰۰ آن با حضور متخصصان داخلی انجام می‌شود.
این در حالی است که رئیس کمیته حمل و نقل کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز در اینباره گفته است که یکی از علل اصلی توسعه نیافتن حمل و نقل ریلی، جایگزینی اعتبارات است.
شادمهر کاظم زاده افزود: برای انجام نشدن برنامه‌های پیش بینی شده توسعه ریلی کشور، محدودیت‌های مالی را مطرح می‌کنند در حالی که در ماده ۷۰ قانون الحاق تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، به صراحت آمده است که ۲۰ درصد فروش نفت و گاز، اختصاصا برای تثبیت تعرفه، حق دسترسی و توسعه و نگهداری شبکه ریلی کشور باید منظور شود.
وی ادامه داد: اکنون ۸۹ درصد ارتباطات و حمل بار و مسافر، زمینی و یک درصد، هوایی و حدود ۱۰ درصد، ریلی است.
کاظم زاده افزود: در بند الف ماده ۵۲ قانون برنامه ششم توسعه به صراحت امده که دولت مکلف است نسبت به تضمین سرمایه گذاری اشخاص غیردولتی اقدامات لازم را انجام دهد. همچنین یک درصد درآمد فروش سالانه سهم نفتی دولت باید به وزارت راه و شهرسازی تخصیص داده شود.
گفتنی است که بازار رقابت جهانی در حوزه حمل ونقل، ضرورت اتصال سریع تر به مرزها را ایجاد می کند . بنابراین بهتر است که شبکه ریلی کشورمان را سریع تر به مرزها و شبکه ترانزیت بین المللی وصل کنیم تا از رقابت عقب نمانیم و مزیت رقابتی را نیز از دست ندهیم.
