مشابه سال گذشته افزایش پیدا کرده و بازار کنونی بازار متعادلی است. تقریبا در تمامی استانهای ایران سیمان تولید میشود، اما ۷ استان اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس، خوزستان، قزوین، مرکزی،کرمانشاه و همدان بیش از نیمی از تولیدات کشور را بر عهده دارند. در حال حاضر صنعت سیمان ایران متشکل از حدود ۸۰ تولیدکننده در اقصی نقاط کشور است. البته لازم به توضیح است که در برخی نقاط کشور مازاد عرضه و در برخی نقاط کمبود عرضه وجود دارد، این عامل نرخ سیمان را در مناطق مختلف از یکدیگر متفاوت میکند.
شرکتهای سیمانی از ۱۵ خرداد تا حدود اواسط شهریور را با محدودیت در تامین برق سپری کردند، این محدودیت در مرداد ماه به اوج خود رسید و به تعطیلی ۷۰درصدی کورهها انجامید و تولید و عرضه تحت تاثیر قرار داد زیرا در فصل گرما ساخت و سازها افزایش مییابد و تقاضا برای سیمان بالا میرود بر هم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضا در آن زمان قیمتها را افزایش داد اما با پایان فصل گرما و افزایش تولید، قیمتها از ماه شهریور متعادل شد و روند کاهشی گرفت، اکنون نیز قیمت سیمان در بورس کالا متعادل است و افزایشی قیمتی نداشته است.
قطعی کنونی گاز تاکنون بر عرضه تاثیرگذار نبوده با این حال کارخانههای سیمانی که تولید را با مازوت پیش میبرند این دغدغه را دارند در تامین سوخت جایگزین نیز دچار مشکل شوند و اگر این اتفاق بیفتد تولید آنها با چالش مواجه میشود زیرا به نظر میرسد سیاستگذاریها به گونهای انجام شده که تولیدکنندگان مازوت مصرفی خود را از ماهشهر و بندرعباس تامین کنند در حالی که انجام این کار به دلیل دوری کارخانهها از این مناطق علاوه بر اینکه هزینه قابلتوجهی را برای تامین سوخت به شرکتهای سیمانی تحمیل میکند به دلیل کمبود ناوگان حمل و دوری راه میتواند سبب شود به اندازه کافی سوخت به کارخانهها نرسد و تولید آنها متوقف شود.
صادرات کلینکر کشور در هفت ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۷درصد کاهش داشته است و این برآمده از کاهش تولید به دلیل قطعیهای برق تابستانی است و در شرایط کاهش تولید بازار داخل در اولویت قرار گرفته و از میزان صادرات کاسته شده است. همچنین ۸۰ درصد کلینکر ایران به عراق، کویت و هند صادر میشود و مقاصد اصلی صادراتی سیمان ایران بازارهای افغانستان، روسیه، کویت، ارمنستان، ترکمنستان و پاکستان و دیگر کشورهای اوراسیا و حاشیه خلیج فارس است.
صنعت سیمان ایران از ابتدای دهه ۴۰ فعالیت جدی خود را آغاز کرده است و این کشور امروزه به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سیمان در جهان تبدیل شده است.بر اساس آمارها و تحلیل صنعت سیمان در دنیا، در سال ۲۰۲۳ کشور چین بیش از نیمی از تولیدات سیمان (۵۱.۲ درصد) را به خود اختصاص داده است. این کشور در سال گذشته ۲.۱ میلیارد تن سیمان تولید کرده است. پس از آن هند با میزان تولید ۴۱۰ میلیون تن سیمان، دومین رتبه را در میان تولیدکنندگان بزرگ کسب کرد.
بزرگترین تولیدکننده در صنعت سیمان در سال ۲۰۲۴ بر اساس ظرفیت، شرکت ملی مصالح ساختمانی چین (CNBM) با ظرفیت کل تولید ۵۳۰ میلیون تن در سال است. شرکت چینی دیگری به نام Anhui Conch در این سال در جایگاه دوم قرار دارد. Holcim که مقر آن در زوگ، سوئیس است، سومین شرکت بزرگ با ظرفیت ۲۷۴ میلیون تن است. رقیب اصلی هولسیم، سیمان هایدلبرگ است که به عنوان چهارمین شرکت بزرگ در تولید سیمان شناخته میشود.
تحلیل صنعت سیمان جهانی نشان میدهد که از جهت میزان مصرف کشور چین بزرگترین مصرفکننده سیمان در دنیا شناخته میشود. علیرغم اشباع صنعت سیمان در این کشور، افزایش شهرنشینی و پروژههای زیرساختی بزرگ همچنان مصرف چین را افزایش میدهند. علاوه بر چین کشور هند نیز به دلیل حرکت به سمت شهرنشینی سریع و ابتکارات دولتی مانند «مسکن برای همه» و توسعه زیرساختها دومین مصرفکننده بزرگ سیمان در دنیا است. بنابراین از جهت مصرف منطقه آسیا و اقیانوسیه بیشترین سهم را در دنیا دارد. پس از آن در خاورمیانه و آفریقا نیز مصرف سیمان به دلیل افزایش پروژههای ساختوساز و زیرساختی بسیار زیاد است.
ایالات متحده نیز به دلیل رشد پایدار با سرمایهگذاری در نوسازی زیرساختها و پروژههای مسکن یکی از مصرفکنندههای بزرگ در دنیا شناخته میشود. در این کشور در سال ۲۰۲۳ مصرف به ۱۲۰ میلیون تن در سال رسیده است.
در تحلیل صنعت سیمان باید گفت که از تولیدات ۷۲ میلیون تنی در سال ۱۴۰۲، ۶۶.۲ میلیون تن در داخل کشور به مصارف داخلی اختصاص یافت و الباقی صادر شد. میزان مصرف سیمان نیز در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد حدود ۱۱ درصدی داشت.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر