ماهور مهراد/ بطور کلی عوامل ضدرونق تولید در اقتصاد ایران شناسایی شد. بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که بخش صنعت در محاصره ۹ گروه قرار گرفته که در دو سطح ساختاری و کلان قابل‌بررسی و تحلیل است. ارتقای توان یا بنیه تولیدی کشور اگر کلید توسعه نباشد، بی‌شک بخشی ضروری از فرآیند توسعه است […]
ماهور مهراد/
بطور کلی عوامل ضدرونق تولید در اقتصاد ایران شناسایی شد. بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که بخش صنعت در محاصره ۹ گروه قرار گرفته که در دو سطح ساختاری و کلان قابل‌بررسی و تحلیل است. ارتقای توان یا بنیه تولیدی کشور اگر کلید توسعه نباشد، بی‌شک بخشی ضروری از فرآیند توسعه است و از همین رو باید این مساله مورد توجه برنامه‌ریزان کشور قرار گیرد. با این حال، بررسی وضعیت شاخص ارزش افزوده بخش صنعت طی سال‌های ۹۶ و ۹۷ حاکی از آن است که این شاخص روند نزولی را در پیش گرفته است. گزارش جدید بازوی پژوهشی مجلس نشان می‌دهد که در کنار عوامل خارجی ناشی از تحریم‌ها که موانع مختلفی را برای بخش صنعت ایجاد کرده، ۹ گروه جلوی رونق تولید را گرفته و عملا صنعت کشور را محاصره کرده‌اند. در بعد ساختاری، «فقدان استراتژی توسعه صنعتی»، «فقدان نگاه صادرات‌محور» و «ضعف نهاد حقوق مالکیت» و در بعد کلان، عوامل ضدرونق در حوزه «ارزی»، «بیمه‌ای»، «مالیاتی»، «گمرکی»، «تامین نقدینگی و سرمایه در گردش» و «فضای کسب‌وکار» واکاوی شده است. در این میان، برای حل هر یک از این مسائل راهکارهای اجرایی، نظارتی یا تقنینی باید در دستور کار قرار گیرد؛ در غیر این صورت صنعت ایران روی رونق را به خود نخواهد دید. در حوزه هوایی اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که در راستای توسعه صنعت هوانوردی، محدودیت‌هایی از جمله زیرساخت و منابع انسانی، فضای پروازی، عدم تکنولوژی مناسب و در نهایت عدم وجود چارچوب قانونی لازم برای این حوزه وجود دارد که باعث شده نسبت استفاده از پتانسیل‌های موجود در بخش هوانوردی عمومی در ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه و همچنین کشورهای مشابه خود در دنیا، رقم بسیار ناچیزی شود. توسعه مشارکت بخش خصوصی در حوزه تولید مصنوعات هوانوردی عمومی و حمایت دولت در جایگاه سیاستگذاری و نظارت عالیه، از جمله عوامل مهم توسعه صنعت هوانوردی در کشور به شمار می‌آید. بدون شک حوزه هوانوردی عمومی با گستره وسیع خود، دارای کاربردها و قابلیت‌هایی است که در دست بررسی بوده و ارائه اطلاعات و تبیین جنبه‌های گوناگون صنعت هوانوردی عمومی و توجه به این حوزه پربازده در اقتصاد، امری اجتناب ناپذیر و ضروری است.
یکی از بزرگترین چالش های پیش روی کشور در سال های بعد از انقلاب تأمین ناوگانان هواپیماهای غربی بوده است و همین امر موجب شده تا سن ناوگان هوایی ما بالا رفته و از نظر کمی و کیفی نیز پاسخگوی نیاز حمل و نقل ما نباشد. به طور کلی محیط کنونی صنعت هواپیمایی کشور با شرایط زیر مواجه است:
– بخش عمده ای از ناوگان حمل و نقل هوایی کشور در اختیار دولت است و اغلب مراکز مربوط به حمل و نقل هوایی اعم از سیاست گذار، قانون گذار (مقررات) و بخش بازرگانی (شرکت های هوایی)، بخش تعمیرات، منابع مالی و . . . همه و همه دولتی است و بسیاری از آنها نیز از یک بخش از دولت اداره می شوند.
– ناوگان ما تقریباً قدیمی است.
– بستر تعمیر، نگهداری و تولید هواپیمای ایران ۱۴۰ و سایر اقدامات در این زمینه، حکایت بر این مطلب دارد که توانمندی کشور در بخش هوایی بسیار رشد کرده است به گونه ای که طبق نظر متخصصین توانمندی ایران در صنایع هوایی به حدی رسیده است که باید کار بزرگتری را در کشور آغاز کرد.
رشد حمل ونقل هوایی در ماه های اخیر
به رغم وجود تحریم های ظالمانه علیه کشورمان و شیوع کوید۱۹ اما خوشبختانه رشد حمل ونقل هوایی در این ۴ ماه متوقف نشد و با توجه به رشد سریع و روز افزون ترافیک مسافر و بار در فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) و پیش بینی های انجام شده در مطالعات طرح جامع مصوب و همچنین برنامه‌ریزی‌های انجام شده در برنامه ۵ ساله توسعه شهر فرودگاهی و از سوی دیگر بر اساس مصوبات مندرج در برنامه پنجم و ششم توسعه کشور با تاکید بر رشد و توسعه صنعت هوانوردی و فرودگاهی ایران از طریق توسعه فرودگاه و شهر فرودگاهی، فرصتی منحصر به فرد جهت سرمایه گذاری و مشارکت بخش خصوصی در پروژه های هوایی و فرودگاهی و ایجاد کسب و کارهای مرتبط در قالب مشارکت عمومی خصوصی و یا اجاره اراضی در شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) ایجاد شده است.
حالا اما رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت شهر فرودگاهی درباره موقعیت این مجموعه مهم اقتصادی می گوید: شهر فرودگاهی می تواند با ظرفیت‌های قانونی و موقعیت جغرافیایی ویژه به یک مرکز تحول و توسعه اقتصادی در کشور تبدیل شود. او ادامه داد: ما در شهر فرودگاهی نیاز به شهر هوشمند با محوریت فرودگاه هوشمند هستیم، پیش نیاز این شهر هوشمند دارا بودن مرکز مطالعات راهبردی و آموزش و توسعه نیرو انسانی است بنابراین با حضور یک مرکز علمی همچون دانشگاه صنعتی مالک اشتر که یک دانشگاه علمی و عملیاتی است می توانیم به عنوان بازو تحقیقاتی در راه اندازی مرکز موفق استفاده کنیم. محمد مهدی کربلایی افزود: ما باید برنامه‌ها و همکاری‌های خود را هدفمند در راستای تعالی اهداف شرکت شهر فرودگاهی برنامه ریزی کنیم و شهر فرودگاهی جزو معدود پروژه های ایران است که طرح جامع آن را گروه های مجرب جهانی با سابقه طراحی و توسعه فرودگاه های بین المللی جهانی تدوین کردند و تیم های علمی ایرانی بر روی طرح توسعه این مجموعه نظر دادند بنابراین مخالف بازنگری در طرح جامع هستم اما موافق ایجاد پیوست هایی همانند پیوست فرهنگی در این طرح توسعه هستم.
این در حالی است که علاوه بر موارد فوق، طبق بررسی ها پروژه ساخت آشیانه تعمیر و نگهداری هواپیما به وسعت ١٦ هزار متر مربع در فرودگاه امام (ره) آغاز شده است. گفتنی است که علاوه بر افزایش پروازهای داخلی و خارجی در این فرودگاه، در دو سال گذشته این مجموعه به مناطق آزاد پیوسته بود و زیرساخت‌های جذب سرمایه‌گذار هنوز فراهم نشده بود.
