ضررهای رونق یک کسب‌وکار
ضررهای رونق یک کسب‌وکار
باز شدن پای تاکسی‌های اینترنتی به ایران در حدود سال 1396، تحولی عظیم و پیشرفت غیر قابل انکاری در زمینه جابه‌جایی مسافر در کشور بود. پیش از اینکه پای این تاکسی‌ها به کشور ما باز شود، همچون اکثر حوزه‌ها، در بسیار از کشورهای جهان دارای سابقه بود و حتی امروز کم کم صحبت از تاکسی‌های بدون راننده در حال مطرح شدن است با این‌حال در آن زمان کمتر کسی فکر می‌کرد این تاکسی‌ها ناگهان با این موفقیت شگرف مواجه شوند.

امروز با گذشت حدود یک دهه از ظهور تاکسی‌های اینترنتی، کم‌کم نارضایتی‌ها در حال آشکار شدن است. با اینکه اپلیکیشن‌های این وسایل نقلیه بسیار قدرتمند شده‌اند و در حال ارائه خدمات متنوع دیگری به جز جابه‌جایی مسافر هستند، اما نیمه خالی لیوان این است که مثلا افزایش هزینه‌های متفاوت مربوط به حمل و نقل، که بر افزایش هزینه خدمات سفر تاثیر گذاشته است، مشتریان را ناراضی کرده و رانندگان نیز معتقدند این هزینه‌ها کفایت کار آنان را نمی‌دهد.
یک معضل پنهان دیگر در حوزه تاکسی‌های اینترنتی، معضلی است که قابل رویت نیست اما یک اختلال اجتماعی است که در مرز هشدار قرار گرفته اما چون آثار سوء اقتصادی چندانی ندارد و البته پول بیشتری به جیب صاحبان این کسب و کار سرریز می‌کند، کسی آن را نمی‌بیند و آن هم افزایش بی‌رویه رانندگان این شغل است. راننده تاکسی اینترنتی، با چارچوب متقنی که برای اینکار وجود دارد و زیرساختی که انصافا در زمینه روند کار به آن دست پیدا کرده‌ایم، صاحب یک شغل خوب است و اصلا کدام شغل و کسب‌وکار حلالی وجود دارد که خوب نیست؟ اما زمانی به اختلال برمی‌خوریم که طبق آمار، جمعیت رانندگان تاکسی‌های اینترنتی به ۱٫۵ برابر شاغلان صنعتی رسید.
به گزارش ایلنا، «حسین محمدیان»، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: امروز تعداد نیروی انسانی که در «اسنپ» مشغول به فعالیت است، بیشتر از نیروی انسانی است که در واحدهای صنعتی به کار اشتغال دارند که از اختلاف حقوق و دستمزدها با نرخ تورم نشات می‌گیرد.
وی کمبود نیروی انسانی را بزرگترین چالش کارآفرینان ذکر کرد و افزود: امروز قشر کارگر به سبب نرخ حقوقی و دستمزدی که توسط حاکمیت تعیین می‌شود، نمی‌تواند زندگی خود را تامین کند لذا ترجیح می‌دهد که واحد صنعتی را ترک کرده و در جای دیگری مشغول به کار شوند.
وی اظهار کرد: البته می‌توان به این افراد حق داد زیرا حقوق‌ها کفایت هزینه‌های زندگی را نمی‌دهد. از سوی دیگر بسیاری از نیروهای انسانی کارآزموده و فنی در حال خروج از کشور هستند و این یک تهدید برای جامعه کارآفرینی و شرایط سختی است که برای آنان در جذب نیروی انسانی بوجود آورده است.
مردادماه سال‌جاری نیز «فرشاد مومنی»، اقتصاددان آمار ۱٫۵ برابر شدن جمعیت رانندگان تاکسی اینترنتی نسبت به مشاغل صنعتی را عنوان کرده بود.
تاکسی‌های مرفه و صنایع پرمشغله
وقتی جمعیت رانندگان تاکسی اینترنتی این همه زیاد است، اگر آمار بگیریم حتما در میان آنان افراد تحصیل‌کرده یا افرادی که به‌عنوان شغل دوم نسبت به اینکار همت گماشته‌اند کم نیستند. این نشان می‌دهد که اگرچه کسب‌وکار تاکسی‌های اینترنتی خوب است، اما مشاغل دیگر با معضل مواجه است. پرواضح است که این امر می‌تواند چه آثار جبران‌ناپذیری برای اقتصاد کشور داشته باشد. صنعت تاکسی اینترنتی با پیشرفت چشم‌گیری مواجه است قبول؛ اما آیا باید همه راننده تاکسی باشند؟
دامن زدن به ناترازی سوخت
معضل خاموش دیگر، افزایش ناترازی مربوط به سوخت است، زیاد بودن تاکسی اینترنتی که شاهد عینی مشتری‌دار بودن آن نیز هست، نشان می‌دهد که جمعیت قابل توجهی به‌جای استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، با این وسایط تردد می‌کنند و این تردد مصرف بنزین می‌طلبد. مصرف بنزین ناترازی به بار می‌آورد و البته هوا را هم آلودگی می‌کند؛ و این‌ها مشکلاتی است که امروز دولت آن‌ها را کمرشکن می‌داند.
شاغل بیشتر؛ امنیت شغلی کمتر
نکته اینجاست که نباید تصور کرد این شغل تا ابد پذیرای شاغل است. یکجایی این ظرفیت اشباع می‌شود و در آن شرایط تنها راه چاره صاحبان این کسب و کار، تعدیل نیروست. تعدیل نیرو هم که بر همگان مبرهن است گاهی به شکل گروهی و عدد و رقمی انجام می‌شود و ناگهان ممکن است جمعیتی از کسانی که واقعا به این شغل نیاز داشتند حذف شوند و جمعیتی از تحصیل‌کرده‌ها و صاحبان مشاغل دوم در آن کسب‌و‌کار باقی بمانند.
نظارت چه خواهد شد؟
آخرین معضل این ازدیاد که می‌تواند مهم‌ترین آن هم باشد، این است که این شغل نیاز به نظارت و امنیت فوق‌العاده دارد. ماشین رانندگان تاکسی اینترنتی، شمایل خاص ندارد و اطلاعات تنها در اپلیکیشن ثبت می‌شود و نظارت هم از همان طریق است. این تعدد رانندگان ممکن است کمی از تمرکز بر امنیت مسافران و حتی رانندگان بکاهد و آسیب آن ممکن است به ناگهان به‌قدری جبران‌ناپذیر باشد که به برچیده شدن بساط این کسب وکار بینجامد.

  • نویسنده : سایه برین-روزنامه نگار