کوکو شانل، با نام گابریل بونو کوکو شانل، در نوزدهم آگوست سال ۱۸۸۳ در شهر سومور، چشم به جهان گشود و در ژانویه سال ۱۹۷۱ ، در پاریس چشم از جهان فرو بست. این طراحِ فرانسوی مُد، تقریبا به مدت شش دهه مدیریت اوت کوتور پاریس را بر عهده داشت. طراحی های ظریف […]
کوکو شانل، با نام گابریل بونو کوکو شانل، در نوزدهم آگوست سال ۱۸۸۳ در شهر سومور، چشم به جهان گشود و در ژانویه سال ۱۹۷۱ ، در پاریس چشم از جهان فرو بست. این طراحِ فرانسوی مُد، تقریبا به مدت شش دهه مدیریت اوت کوتور پاریس را بر عهده داشت. طراحی های ظریف و هنرمندانه اش، زنان فعال در عرصه مُد را بر آن داشت تا لباس های پیچیده و ناراحت، مانند زیرپوش های زنان، کرست ها و شکم بندها را که در قرنِ نوزدهم بسیار مرسوم بود، کنار بگذارند. از میان نوآوری های گسترده شانل در صنعتِ مُد، می توان به کت و دامن، کیف، جواهرات و لباس سیاه کوتاه اشاره کرد. برای آشنا شدن با زندگی نامه کوکو شانل با تصویرگران پویااندیش همراه باشید.
کودکی شانل
کوکو شانل در خانواده ای فقیر در حومه شهر پاریس به دنیا آمد. او مادرش را در دوازده سالگی از دست داد و پدرش که دستفروش بود، او را به یک یتیم خانه سپرد. شانل در یتیم خانه و تحت نظر راهبه ای مهربان پرورش یافت و هنر خیاطی را نیز از او آموخت؛ هنری که به پیشه پر درآمد و شهرت آفرین او تبدیل شد! وی، مدتی نیز فروشنده بود و با درآمدی ناچیز روزگار می گذراند؛ پس از آن، چند سالی را در کافه به خوانندگی پرداخت. نام مستعارش نیز یادگار همان دوران خوانندگی اوست. شانل در کلوپ های ویشی و مولن به خوانندگی می پرداخت و در آنجا، او را کوکو می نامیدند.
امپراطوری مُد کوکو شانل
شانل در بیست سالگی با اتین بالسان آشنا شد. بالسان پیشنهاد تجارت کلاه در پاریس را با کوکو شانل در میان نهاد؛ اما او کمی بعد، بالسان را رها کرد و به سراغِ دوست ثروتمندش، آرتور کپل رفت. این دو مرد ثروتمند، وسیله ای برای اولین اقدام مخاطره آمیز کوکو شانل در صنعت مُد بودند.
در سال ۱۹۱۰، شانل اولین مغازه اش را در پاریس افتتاح و فروختنِ کلاه را آغاز کرد و در آنجا، لباس های راحتی، از جمله ژاکت های کشباف نیز می فروخت. کمی بعد، شانل مغازه هایی در شهر دوویل و بیاریتز نیز افتتاح ، و دوخت لباس را نیز از همان جا آغاز کرد.
در طول پنج سال، طریقه استفاده شانل از پارچه کشباف، توجه زنان ثروتمندی را که به دنبال رهایی از لباس های ناراحت بودند، به خود جلب کرد. شانل معتقد بود هر چیز لوکسی باید راحت هم باشد، وگرنه لوکس نیست. شانل در طراحی هایش بر اصولش پایبند بود و همواره بر سادگی و راحتی تاکید داشت و همین موضوع سبب رخداد انقلابی در صنعتِ مُد شد. در اواخر دهه ۱۹۲۰، برندِ شانل، میلیون ها دلار می ارزید و بیش از ۲۰۰۰ کارمند در خانه مُد، عطرسازی، پارچه بافی و کارگاه جواهرسازی شانل مشغول به کار بودند. شانل در دنیای هنر و ادبیات فرانسه، به شخصیتی محبوب بدل شد. او لباس هایی را برای شرکتِ باله باله روس و نمایشنامه اورفه، اثر ژان کوکتو، طراحی کرد و پابلو پیکاسو، نقاش معروف نیز از دوستان نزدیک او بود.
اولین عطر کوکو شانل
در دهه ۱۹۲۰، شانل کسب وکار در حال پیشرفتش را به سمت و سویی دیگر نیز برد. او در سال ۱۹۲۱، عطر موفق شانل نامبر ۵ (Chanel No.5) را با کمک ارنست بوکس، یکی از با استعدادترین عطرسازان فرانسوی، به صنعت مد معرفی کرد. این اولین بار بود که عطری با نامِ یک طراح تولید می شد.
در مورد علت نام گذاری شانل نامبر ۵، اینگونه روایت می‌شود که ارنست بوکس، یک سری رایحه به عنوان نمونه برای شانل ساخت و شانل رایحه پنجم را انتخاب کرد.
شانل، اولین طراحِ عمده مُد بود که یک عطر را معرفی و بطری های ساده و شفاف را نیز جایگزین بسته بندی های معمول و رایج عطر کرد و این دو عامل، به موفقیتِ عطر شانل نامبر ۵ افزود. در ضمن، این عطر، اساس مالی این امپراطوری نیز بود. شانل، عطر را عنصر پنهان و فراموش نشدنی مُد می دانست که پیش از شخص، به مقصد می رسد و مدت ها پس از او، آنجا را ترک می کند!
شانل با تاجرانی مانند توفیل بادر از گالری لافایت پاریس و پیر ورتیمر از شرکت بورژوآ شریک شد. او رابطه بسیار صمیمانه ای با پیر برقرار کرد. براساس قراردادی که میان آن ها بسته شده بود، ده درصد از حق امتیاز به شانل تعلق گرفت. شانل اصلا از این وضعیت راضی نبود و برای بازپس‌گیری حق و حقوقش بارها به دادگاه مراجعه کرد. شانل هرگز نتوانست این قرارداد را عوض کند، با وجود این، سودِ قابل توجهی از این عطر عایدش شد.
ترک دنیای مُد
رکود اقتصادی دهه ۱۹۳۰ ، تاثیر مخربی بر کمپانی شانل داشت. در سال ۱۹۳۹، مصادف با آغاز جنگ جهانی اول، شانل خانه مُدش را تعطیل و همه کارگرانش را اخراج کرد. پس از جنگ جهانی، شانل پاریس را ترک کرد و چند سالی را در سوئیس گذراند که به نوعی، تبعید بود. او مدتی نیز در خانه ییلاقی بزرگش در رکبرون-کاپ-مارتن اقامت داشت.
بازگشت به دنیای مُد
در اوایل دهه ۱۹۵۰، کوکو شانل به دنیای مُد بازگشت. او ابتدا از سوی منتقدان مورد انتقاد قرار گرفت؛ اما طراحی های ظریف و راحتش که باب سلیقه و خواسته زنان بود، بر فروشندگان سراسر جهان چیره شد. شانل با معرفیِ کتِ بدون یقه و نواردوزی شده، با یک دامن زیبا و ظریف، مجددا وارد این عرصه شد. شانل شلوار دمپاگشاد و دیگر ابداعاتش را نیز به دنیای مُد معرفی کرد. در همه طراحی های شانل، رنگ و بوی پوشش کلاسیک به وضوح مشهود است. طراحی های شانل به هیچ زمان و دوره ای محدود نمی شوند و همواره پرطرفدار و محبوب هستند.
هم دستی با نازی ها؟
در دوران اشغالِ فرانسه به دست آلمانی ها و اوج قدرت نازی ها، شانل با مشارکت با یک دیپلماتِ آلمانی، شهرتش را لکه دار کرد و تا سال ۱۹۵۴، به عرصه مُد بازنگشت. شانل اجازه داشت در آپارتمانش در هتل ریتز پاریس بماند و این درحالی بود که این آپارتمان، مرکز نظارت ارتش آلمان نیز بود.
پس از پایان جنگ، شانل درمورد ارتباطش با دیپلمات آلمانی مورد بازجویی قرار گرفت؛ اما به همدستی متهم نشد. برخی معتقدند که وینستون چرچیل، به عنوان دوست شانل، از او جانبداری کرده و اجازه نداده است که او متهم به همدستی با نازی ها شود؛ اما برخی هم چنان رابطه او را با دیپلماتِ آلمانی، خیانت به وطنش تلقی می کنند.
مرگ کوکو شانل
در دهم ژانویه سال ۱۹۷۱، شانل در آپارتمانش در هتل ریتز ، چشم از جهان فرو بست. او هرگز ازدواج نکرد. صدها نفر در کلیسای Madeleine گرد هم آمدند تا پیکر بی جان افسانه مُد را به سوی منزلگاه ابدی اش بدرقه کنند. بسیاری از زنان عزادار، کت و دامن های طراحی شانل را به تن داشتند.
پس از شانل
پس از مرگِ شنل، در سال ۱۹۷۱، خانه مدُ شانل توسط طراحان مختلف اداره شد. در سال ۱۹۸۳، کارل لاگرفلد، زمام امور را به دست گرفت و وضعیت ثبات و امتیازات شانل ادامه یافت.
هوش و فراست شانل و آگاهی بالای او در مورد نیازهای زنان و انتظاراتشان از مُد، جاه طلبی و بلندپروازی اش و جنبه های رمانتیکِ زندگی شانل (هم از فرش به عرش رسیدنش و هم روابطِ عاشقانه او) الهام بخشِ کتاب ها، فیلم ها و نمایشنامه های بسیاری شده است.
