– -کدوم کشور برای مهاجرت بهتره؟ + کشورهای زیادی هستن که پرستارها رو هوا میگیرن. اما از بین اونها استرالیا و کانادا بهتر از کشورهای دیگه هستن. یکی از اقوام خودمون مدتی پیش، بعد از کلی برنامه‌ریزی و پیگیری، بالاخره رفت کانادا… از شرایط کاری اونجا هم خیلی راضیه و میگه اونجا پرستارها رو روی […]
–
-کدوم کشور برای مهاجرت بهتره؟
+ کشورهای زیادی هستن که پرستارها رو هوا میگیرن. اما از بین اونها استرالیا و کانادا بهتر از کشورهای دیگه هستن.
یکی از اقوام خودمون مدتی پیش، بعد از کلی برنامه‌ریزی و پیگیری، بالاخره رفت کانادا… از شرایط کاری اونجا هم خیلی راضیه و میگه اونجا پرستارها رو روی چشم‌شون نگه‌میدارن.
به من هم پیشنهاد داده که کارهام رو ردیف کنم و برم. راستش از تو چه پنهون، من هم دیگه خسته شدم. کار زیاد و حقوقِ کم! واقعا دیگه نمی‌کِشم.
اینها مکالمه روتینِ این روزهای بخش قابل توجهی از پرستاران ایرانی است.
پرستارانی که به رغمِ سختی کار این شغل شریف، همه دشواری‌ها و مرارت‌های آن را به جان خریده‌اند، فقط به این خاطر که «عاشق» شغل‌شان هستند و چه چیزی به اندازه «عشق به کار و حرفه‌شان» می‌توانست آنها را در کورانِ کرونا ثابت قدم نگاه دارد؟!
اگر بگوییم سختی کار برای پرستاران ایرانی تا قبل از شیوع کرونا، N بود، بعد از کرونا به N به توانِ ۱۰ رسید!
شیفت‌های کاری زیاد، ساعات طولانی سرپا ایستادن و رسیدگی به بیماران بدحال کرونایی با لباس‌های محافظ و ماسک در حالی که حتی فراغتی برای خوردنِ آب و غذا نداشتند و گاه برای هفته‌ها تحملِ دوری از خانه و خانواده؛ تازه فقط بخشی از مصائبِ پرستاران ایرانی در شرایط سختِ کرونایی کشور بود.
به اینها باید ابتلا به کرونا، شنیدنِ خبرِ ابتلای یک یا چند نفر از اعضای خانواده به این بیماری مهلک (در حالی که خودشان در شرایط دشوار کاری بسر میبردند)، به چشم دیدنِ فوت هر روزه تعدادی از بیماران مبتلا به ویژه جوانان و مشاهده غمگساری‌ها و سوگواری‌های خانواده‌های عزیز از دست داده را نیز باید اضافه کرد.
پرستارانی که حتی در دوران حساس بارداری دست از کار نکشیدند و با اعطای مرخصی به آنها موافقت نشد و اسامی تعدادی از آنها در بینِ ۲۳۰ شهید مدافعِ سلامت نیز به چشم می‌خورد.
۲۳۰ پرستار نجیب و عزیز که در راه خدمت به بیماران مبتلا به یک ویروس جهانگیر، فداکارانه دست از جان شستند و به لقاءالله پیوستند.
البته برخی از پرستاران نیز با مشاهده شرایط دشوار کار در زمان کرونا، عطای این شغل شریف را به لقایش بخشیدند و استعفایشان را نوشتند و خانه‌نشینی را بر کار ترجیح دادند و شاید از همه اینها مهم‌تر و رنج‌آورتر، سیلِ مهاجرتِ پرستاران به خارج از کشور بود.
گزارش مجله پزشکی لنست از موج مهاجرت پرستاران و کادر درمان در بحبوحه همه‌گیری کرونا در کشور
براساس گزارش مجله پزشکی «لنست» در شهریورماه امسال، مهاجرت کادر درمان ایران بعد از همه‌گیری کرونا ۳۰۰ درصد افزایش یافت.
به گزارش این مجله پزشکی بین‌المللی، در سایتی به همین نام که از معتبرترین منابع پزشکی جهان نیز بشمار می‌رود، ماهیت نامعلوم و بی سابقه کرونا همراه با سیاست‌های غلط و کمبود نیروی انسانی، به تدریج نیروی کار بخش بهداشت کشور را فرسوده کرد.
این گزارش اضافه می‌کند: فرسودگی نیروهای بخش بهداشت، کمبودهای مداوم در بخش بهداشتی، کمبود دارو، تجهیزات و سایر منابع حیاتی، خستگی مفرط ناشی از شیفت‌های کاری طولانی، نبود زمان استراحت، عدم وجود پرسنل جایگزین، کمبود پرستار، همچنین قراردادهای کوتاه مدت وزارت بهداشت ایران با نیروهای تازه جذب شده موجب شد که در سال اول شیوع کرونا شمار درخواست پزشکان و پرستاران ایرانی متقاضی مهاجرت از ایران به کشورهای خارجی به نحو چشمگیری افزایش یابد.
این گزارش می‌افزاید که تنها در سال اول شیوع کرونا، حدود ۳ هزار پزشک و پرستار ایرانی درخواست مهاجرت به کشورهایی ثروتمند با حقوق بالا، نظیر آلمان، ایتالیا و کانادا ارائه کردند.
مقایسه سرانه پرستاری در ایران و جهان
اما برای آنکه بدانیم این اختلاف و تفاوت از کجا آب می‌خورد، خوب است مقایسه‌ای داشته باشیم میانِ وضعیت کار پرستاری در ایران با
خارج از کشور.
سرانه پرستار در دنیا به روش‌های مختلفی مانند نسبت پرستار به پزشک، تخت و حتی جمعیت مورد محاسبه قرار می‌گیرد، اما به نظر می‌رسد تعداد پرستار نسبت به جمعیت، اصلی‌ترین استاندارد جهان برای محک زدن کشورها در نظر گرفته می‌شود، مولفه‌ای که آمارهای کشور از وضعیت هشداردهنده‌ای در آن حکایت دارد.
سال گذشته بود که اعلام شد نسبت پرستار به تخت بیمارستانی در ایران کمتر از نصف میانگین جهانی است؛ البته در سال ۱۴۰۱، به‌طور میانگین این نسبت ۰٫۹ اعلام شده است.
این درحالی است که شغل پرستاری به‌عنوان یکی از مشاغل موردنیاز در شبکه بهداشت و درمان کشور مطرح بوده و پرستاران همواره برای تامین سلامت اقشار مختلف جامعه در بازه‌های سنی مختلف به ارائه خدمات درمانی می‌پردازند.
میانگین این نسبت در دنیا سه پرستار به‌ازای هر هزار نفر است اما این میزان کمتر از نصف میانگین جهانی است. روش‌ها و منابع مختلفی درخصوص استاندارد نسبت پرستار به تخت بیمارستانی وجود دارد.
براساس انتشار اطلاعات سازمان بهداشت جهانی (World Health Statistics 2022) نسبت پرستار و ماما به‌ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت ۳۹٫۵ است که این نسبت در ایران ۲۰٫۸ پرستار و ماما به‌ازای هر ۱۰ هزار نفرجمعیت است. بنابراین ایران در منطقه در رتبه هفدهم قرار دارد.
آنطور که رییس کل سازمان نظام پرستاری خردادماه امسال گفته است، در ۲۴ ساعت شبانه‌روز، ۱۶ ساعت اداره بیمارستان‌ها در دست گروه پرستاری بوده و در هشت ساعت باقی‌مانده نیز با بقیه نیروها تعامل دارند.
بی‌شک کمبود نیروی پرستاری، شیفت‌های فشرده و اضافه‌کار اجباری، افت کیفیت خدمات درمانی و درنهایت نارضایتی پرستار و بیمار را به همراه دارد. از سوی دیگر افزایش رده سنی در جامعه به‌سمت میانسالی، افزایش پزشک، افزایش جمعیت، افزایش تعداد تخت‌های بیمارستان، افزایش مهاجرت، ۲۰ تا ۲۵ سال سن بازنشستگی پرستاران و… در جامعه نیاز به خدمات درمانی پرستاران را بیشتر می‌کند.
کمبود پرستار، ماجرای تازه‌ای نیست.
سال‌هاست فعالان حوزه پرستاری، از نبود پرستار به تعداد کافی و مشکلاتی که برای ارائه خدمات درمانی ایجاد می‌شود، انتقاد می‌کنند تا جایی‌که مرداد امسال نیز معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی لب به انتقاد گشود و صراحتا اعلام کرد ۷۹هزار پرستار در کشور
نیاز داریم.
براساس سالنامه آماری مرکز آمار ایران سال ۱۳۹۹ که آخرین سالنامه در دسترس در سایت این مرکز است، نسبت پرستاران حرفه‌ای (کارشناس و بالاتر) شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی به تخت‌های فعال بیمارستانی مشخص شده است. بر این اساس (که اگر آن را بخشی از جامعه بزرگ‌تر در نظر بگیریم)؛ نسبت پرستار حرفه‌ای (کارشناس و بالاتر) شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی به تخت‌های فعال بیمارستانی در سال ۱۳۹۵، به میزان ۰٫۵۳ بوده و این نسبت در سال ۱۳۹۹، به ۰٫۶۱ رسیده است؛ عددی که تغییر چشمگیری را نشان نمی‌دهد.
همچنین براساس نقشه جامع پرستاری کشور در افق ۱۴۰۴ که توسط معاونت پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در بهمن ۱۳۹۸ تدوین شده است، نسبت پرستار به تخت تا سال ۱۴۰۴ باید از ۱٫۰۱به حداقل به ۲٫۵ و به ازای هر ۱۰هزار نفر جمعیت از ۱۹ کادر پرستار به حداقل ۲۵ پرستار برسیم؛ وضعیت مطلوب نسبت پرستار به پزشک نیز ۱٫۵ به ۳ برآورد شده است. براساس استانداردهای نیروی انسانی بیمارستان‌ها که توسط مرکز توسعه مدیریت و تحول اداری معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در مهر ۱۳۹۴ تدوین شده است (هنوز به‌روز‌رسانی این استانداردها با پیگیری‌ای که انجام شد منتشر نشده است.) به ازای هر ۱۰ تخت بیمارستانی، به‌طور میانگین ۱۲٫۵ پرستار نیاز است.
مهاجرت ماهانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ پرستار از کشور
براساس اظهارات معاون دفتر توانمندسازی و بهبود سرمایه انسانی معاونت پرستاری وزارت بهداشت، سالانه ۱۱ تا ۱۵ هزار نفر از رشته پرستاری فارغ‌التحصیل می‌شوند و درحال حاضر ۵۰ هزار دانشجوی پرستاری در سه سطح کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری تربیت می‌شوند.
رییس کل سازمان نظام پرستاری کشور خرداد امسال اعلام کرد که براساس گواهی گوداستندیگ ماهانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند، البته این عدد براساس گرفتن گواهی از سازمان است.
بنابر اعلام معاون پرستاری وزارت بهداشت در سال ۹۹ حدود ۱۲۵۰ نفر پرستار برای مهاجرت (از طریق گواهی گوداستندینگ)
اقدام کرده‌اند.
همچنین براساس اعلام وزارت بهداشت در پنج سال اخیر بیش از ۳۵هزار نیروی گروه پرستاری در وزارت بهداشت جذب شده‌اند؛ درمقابل بیش از هفت‌هزار نفر نیرو بازنشسته شده‌اند؛ البته باید به این نکته توجه داشت که «جذب پرستار» لزوما به معنای افزایش تعداد نیروهای پرستاری ارائه‌دهنده خدمت نیست؛ بلکه بسیاری از این مجوزهای استخدامی صادرشده، صرف تبدیل وضعیت پرستارانی می‌شود که پیش از این به‌صورت قراردادی و شرکتی در نظام سلامت فعال بوده‌اند.
اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری مورد تایید نظام پرستاری نیست
موضوع بعدی که خوب است امروز به مناسبت روز پرستار، به آن بپردازیم، قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است.
اکنون در کشور ویزیت پزشکان عمومی به طور معمول کمتر از متخصصان است؛ با اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری نیز قرار است تعرفه خدمات پرستاری کمتر از تعرفه متخصصان باشد.
این یعنی اگر دست فردی در تصادفی زخمی شد و به بیمارستان مراجعه کرد و پرستار کار پانسمان را انجام داد، تعرفه کمتری بابت درمان خود می‌پردازد. در نتیجه سهم هزینه‌های پرداختی مردم از جیب برای درمان کاهش می‌یابد؛ از سوی دیگر بیمه‌ها نیز پول کمتری برای این‌گونه درمان‌ها به بیمارستان‌ها می‌پردازند و کارانه پرستاران افزایش می‌یابد.
ششم تیرماه سال ۱۴۰۰ بود که سعید نمکی- وزیر وقت بهداشت از تصویب آئین نامه تعرفه خدمات پرستاری توسط شورای عالی بیمه که ۱۴ سال بر زمین مانده بود خبر داد.
اما حالا با گذشت بیش از یک سال از وعده وزیر بهداشت دولت دوازدهم، رییس کل سازمان نظام پرستاری در آستانه روز پرستار، طی روزهای اخیر اعلام کرد که آنچه وزارت بهداشت این روزها به بهانه اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری انجام می‌دهد نه مورد تایید ماست و نه مورد مشورت ما بوده و نه اصلا آن را قبول داریم.
محمد میرزابیگی، رییس کل سازمان نظام پرستاری در گفتوگو با خبرگزاری فارس، اظهار کرد: از پرستاران این خواسته را داریم که مطلقا اتفاقات این چنینی را اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری تلقی نکنند؛ این قانون نبوده، اجرای قانون نیست و حتی مقدمه اجرای قانون نیز نیست.
اجرای بد برخی قوانین در حوزه پرستاری
رییس کل سازمان نظام پرستاری همچنین طی گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا، با اشاره به فعالیت حدود ۱۷۰هزار پرستار در مراکز درمانی دولتی و خصوصی، از آنچه که «اجرای بد برخی قوانین در حوزه پرستاری» خواند، گلایه کرد و گفت: باید به مسائل پرستاران رسیدگی شود؛ اینکه نظام برای رفع مشکلات هزینه کند اما عدم فعالیت یک مدیر باعث نارضایتی شود، درست نیست.
محمد میرزابیگی در نشست خبری روز پرستار و در آستانه ولادت حضرت زینب (س)، گفت: دانشکده‌ها و دانشجویان پرستاری دقیقا از مهارت‌هایی برخوردار هستند که کشورهای جهان اول اداعای آن را دارند.
در این بین یکی از تاکیدات، افزایش مراقبت‌های پرستاری است و باید به جایی رسید که پرستار بر اساس علمی که آموزش دیده است، خدمت کند. همه ما باید همانگونه که دنبال بحث آموزش و درمان هستیم، دنبال ارائه مراقبت‌های پرستاری علمی، ایمن و با کیفیت نیز باشیم.
وی افزود: الان از مقطع دانشجویی تا فرد بازنشسته حدود ۲۵۰ هزار پرستار داریم که ۵۰ هزارنفر دانشجو، ۱۴۰ هرار نفر شاغل در مجموعه بیمارستان‌های وازارت بهداشت، حدود ۳۰ هزار نفر در بخش خصوصی، تامین اجتماعی، بیمارستان نیروهای مسلح و حدود ۲۰ هزار نفر هم بازنشسته یا در حال ارائه خدمت در مراکز مراقبت در منزل (هوم‌کر) هستند.
رییس سازمان نظام پرستاری کشور همچنین تاکید کرد: ۱۷ هزار پرستار که در قالب نیروهای طرحی در اوج دوران کرونا در مراکز درمانی مشغول بکار بودند و چند وقتی است که اخراج شده‌اند، نباید با آنها مانند کارگران فصلی برخورد شود و بازگشت آنها به کارشان ضروری است.
در پایان لازم به ذکر است که اهمیت حفظ و جذب پرستار، این (فرشتگان سلامت) در ایران امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، زیرا به بیانِ دقیقِ رییس نظام پرستاری، با توجه به اینکه کشور به سمت جامعه سالمندی پیش می‌رود، بیماری‌های مزمن هم رو به افزایش است، بنابراین باید مانند کشورهای دنیا در حوزه ارتقا و حفظ سلامت پرستاران که نقش اساسی در ارائه خدمات مراقبتی دارند، کوشا باشیم.
