پس از اعلام نام «دونالد ترامپ» بهعنوان پیروز این کارزار، گمانهها شدت گرفت و امروز شاید بهتر از هر زمان دیگری بتوان در این خصوص به گمانه زنی پرداخت؛ شرایطی که در آن از پیام تبریکها، اولین مواضع کشورهای جهان کمی قابل دریافت است و آنچه برای ما بیش از هر چیزی اهمیت دارد، تاثیری است که رئیس جمهور جمهوریخواه ایالات متحده، قرار است بر خاورمیانه داشته باشد. خاورمیانه، در بالاترین سطح تنش به سر میبرد. طولانی شدن جنگ فلسطین و رژیم غاصب صهیونیستی، باز شدن پای ایران به این مناقشات به دنبال شرارتهای مداوم رژیم اشغالگر، احیای برجام، منازعات یمن ، سوریه و عراق با اسرائیل، ظهور طالبان بهعنوان حکومتی که همچون تیلهای روی سطح باید با آن مراعات شود، تحریم شرکتهای هواپیمایی ایران و انتفاع ترکیه از این تحریمها، موضع گیری های جدید قطر و مواضع کجدار و مریض عربستان سعودی، تنها نمونههایی از این تنشها و تحولات است. در نقاط دیگر جهان ، جنگ اوکراین و روسیه همچنان در حال ادامه است و این جنگ روی کشور ما نیز بی تاثیر نبوده و اتهامات در خصوص اینکه ایران از طرف روسی با اعطای سلاح حمایت میکند، جسته گریخته خبر ساز بوده است. کره شمالی و جنوبی نیز در مرز تنشاند و منازعه چین و تایوان هم پابرجاست؛ چین همچنین نگران بازارهای اقتصادی خود در جهان است. نتیجه غایی این تحولات هم خواه ناخواه معطوف به این است که ترامپ چه در سر می پروراند و چه خواهد کرد؟ سادهترین راه برای حدس در این باره، نگاهی به مواضع ترامپ در دوره کارزار انتخاباتی و این چند مدت است. در خصوص ایران، او ادعا دارد که به دنبال سیاستهای تغییر رژیم نیست و حتی احتمال احیای برجام، غیر ممکن به نظر نمیرسد. روزنامه لبنانی اورینت تودی نوشت: «مسعود بولوس»، مشاور لبنانیالاصل دونالد ترامپ و پدر دامادش می گوید، رئیسجمهور آمریکا در حال آمادهسازی یک توافق هستهای جدید با ایران است. به گزارش انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: او افزود که این توافقی است که برای ایرانیها، کشورهای همسایه و ایالات متحده قابل قبول باشد. همزمان، وال استریت ژورنال نوشت: با وجود دشمنیهای متقابل بین ایران و امریکا، برخی از افرادی که با ترامپ کار کردهاند احتمال یک توافق دیپلماتیک آمریکا با ایران را در دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ منتفی نمیدانند. در این خصوص مواضع مقامات ایران نیز بسیار حائز اهمیت است. خلاصه تمام آنچه مسئولان کشورمان در این زمینه اظهار داشته اند، در این پیام «سیدعباس عراقچی»، وزیر امور خارجه کشور در شبکه اجتماعی ایکس است. وی نوشت: «آیا ترور اسماعیل هنیه بلافاصله بعد از مراسم تحلیف رئیس جمهور ما را به یاد میآورید؟
همه میدانند چه کسی و چرا آن را انجام داد. اکنون، با انتخاباتی دیگر، یک سناریوی جدید با هدفی مشابه ساخته شده است: البته از آنجا که قاتلی در واقعیت وجود ندارد، فیلمنامهنویسان یک کمدی پیش پا افتاده ساختهاند. کدام عقل سلیمی میتواند باور کند که یک قاتل فرضی در ایران نشسته و با FBI آنلاین صحبت میکند؟ اینجا حقایقی وجود دارد که باید مورد توجه واقع شود: مردم آمریکا تصمیم خود را گرفته اند. و ایران به حق آنها برای انتخاب رئیس جمهور مورد نظرشان احترام میگذارد. مسیر پیش رو نیز یک «انتخاب» است. و این انتخاب، با «احترام» شروع میشود. ایران دنبال سلاحهای هستهای نیست، تمام! این سیاست مبتنی بر آموزههای اسلامی و محاسبات امنیتی ما است. اعتمادسازی به صورت متقابل مورد نیاز است. این خیابان یک طرفه نیست.»
موضعی که در آن به دلیل احترام به مردم آمریکا و تاکید بر اینکه ایران به دنبال سلاحهای هستهای نیست، هم تمایل به احیای برجام دریافت میشود و هم تاکید شده که تغییر یک شخص، در عزم راسخ کشور در دفاع از حقوق خود، خللی ایجاد نخواهد کرد. در خصوص اسرائیل، ترامپ مدعی است که خواهان پایان دادن جنگ این رژیم با فلسطین است. او در مناظرات انتخاباتی خود اعلام کرد پول مالیاتدهندگان آمریکایی را در درگیریهای خارجی چه در اوکراین و چه در فلسطین اشغالی خرج نخواهد کرد. اولین ارتباط او با «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی پس از پیروزی اما از این قرار است که دفتر نتانیاهو اعلام کرد وی در گفتوگوی تلفنی، پیروزی ترامپ را در انتخابات تبریک گفته است و اینکه این گفتگو «گرم و دوستانه» بود و هر ۲ طرف «تهدید ایران» و لزوم همکاری برای امنیت رژیم صهیونیستی را بررسی کردند.
نتانیاهو در واکنش به پیروزی ترامپ در کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بازگشت تاریخی شما به کاخ سفید، به ایالات متحده شروعی جدید میدهد و تعهد خود را به اتحاد بزرگ بین اسرائیل و ایالات متحده تجدید میکند.» ترامپ هم به نوبه خود گفت که گفتوگوی او با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی «بسیار خوب» بوده است. گمانههای مختلفی هم مطرح است؛ مثلا «اران یاشیو»، نویسنده صهیونیستی در مقالهای در روزنامه هاآرتص نوشت، به نفع رئیس جمهور منتخب آمریکاست که نخست وزیر رژیم صهیونیستی را از قدرت برکنار کند، زیرا او شخصی است که به توجه، محافظت و حمایت دائمی نیاز دارد. در خصوص مسئله افغانستان، ترامپ در تنها مناظره انتخاباتی اش با «کاملا هریس»، نامزد دموکرات رقابت و معاون اول رئیس جمهور سابق آمریکا، آنچه پس از خروج نیروهای نظامی آمریکا بر سر افغانستان آمد را نتیجه «شرمآورترین خروج نظامی» تاریخ نامید و مدعی شد که پس از این تخلیه، ۸۵ میلیارد دلار تجهیزات نظامی آمریکا در انحصار طالبان باقی مانده است. این مواضع احتمال بازگشت نیروهای نظامی آمریکا به افغانستان را بیش از پیش تقویت میکند. درخصوص روسیه نیز تنها نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه با وجود تاکیدات چندین و چندباره، به ترامپ پیروزیاش را تبریک گفت. به گزارش جماران، وی دو روز پس از انتخاب ترامپ گفت: «رفتار ترامپ وقتی مورد سوءقصد نافرجام قرار گرفت و شجاعت بزرگی از خود نشان داد من را تحت تاثیر قرار داد.
او مردی شجاع است و معتقدم که در دوره اول ریاست جمهوریاش مورد بدرفتاری قرار گرفت. پیروزی ترامپ را تبریک میگویم و تمایل او برای پایان دادن به جنگ اوکراین را تحسین میکنم. تمایل دونالد ترامپ برای احیای روابط با روسیه مستحق اهتمام است. تماس گرفتن با ترامپ کار اشتباهی نیست و برای آن آمادگی دارم.»
با این حال آنچه مرور شد تنها احتمالات است؛ با شناختی که از ترامپ خصوصا و تمام مقامات آمریکا عموما وجود دارد، اینکه تمام این مواضع بازی سیاسی و پروپاگاندا باشد، اصلا بعید نیست.
- نویسنده : احمد شیرازیان