مریم اطیابی/ خبری عجیب از آشی پخته شده توسط وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت حیرت همگان را برانگیخت، ساخت کارخانه قند در حریم درجه یک اثر ثبت جهانی چغازنبیل! آنهایی که پیگیر اخبار حوزه میراث فرهنگی هستند می‌دانند چغازنبیل، تخت جمشید و میدان نقش جهان نخستین آثار ثبت […]
مریم اطیابی/
خبری عجیب از آشی پخته شده توسط وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت حیرت همگان را برانگیخت، ساخت کارخانه قند در حریم درجه یک اثر ثبت جهانی چغازنبیل! آنهایی که پیگیر اخبار حوزه میراث فرهنگی هستند می‌دانند چغازنبیل، تخت جمشید و میدان نقش جهان نخستین آثار ثبت جهانی ایران در سال ۵۸ و در بحبوحه روزهای پس از انقلابند. و می‌دانند شادروان پروفسور «شهریار عدل» با چه مصیبتی بدون گرفتن کمترین دستمزدی از کیان فرهنگی این مملکت در مجامع بین‌المللی دفاع کرد تا این آثار در فهرست جهانی یونسکو ثبت شوند.
حالا ۴۱ سال بعد مردانی در وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم می‌گیرند چشم بر روی منافع فرهنگی این مملکت ببندند و برای احداث یک کارخانه قند به بهانه تولید و اشتغال‌زایی مجوز صادر کنند و کسی نیست از آنها بپرسد شما که اینقدر نگران اشتغال‌زایی هستید چرا یک فکری به حال کارگران «هفت‌تپه» نمی‌کنید، احداث کارخانه جدید پیشکش!
جدای از نگرانی فعالان میراث فرهنگی از این که مبادا اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان چراغ سبزی به اداره کل جهاد کشاورزی و اداره کل صنعت، معدن و تجارت نشان داده باشد یک پرسش جدی پیش روست. آیا اداره کل راه و شهرسازی استان خوزستان از این موضوع اطلاع دارد؟ و آیا این مساله در کمیسیون زیربنایی این اداره کل مطرح شده است؟ آیا مجوزی از سوی این کمیسیون صادر شده است؟ همچنین آیا معاون اقتصادی استانداری از این طرح مطلع است؟ در صورت عدم اطلاع این دو بخش و عدم موافقت پایگاه میراث فرهنگی چگونه وزارت کشاورزی و وزارت معدن، صنعت و تجارت دست به چنین اقدامی زده‌اند؟چگونه موافقت مکاتبات وام‌های یورویی و دلاری این پروژه بدون کسب مجوز از مراکز ذی صلاح از جمله میراث فرهنگی صادر شده است؟
مگر برای احداث یک کارخانه آب شیرین کن یا حتی یک مرغداری ساده در این محدوده نباید طرح به کمیسیون زیربنایی راه و شهرسازی برود و مگر میراث فرهنگی جزو پنج امضاکننده اصلی آن نیست، پس چگونه این طرح مجوز گرفته که میراث فرهنگی از آن خبر ندارد؟
آیا اکنون نباید افزون بر میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی هم مدعی این پرونده باشد؟ در کدام طرح آمایش سرزمینی در شوش این نقطه لکه اقتصادی با کاربری کارخانه دیده شده است؟
آیا فرماندار، استاندار، نمایندگان استان خوزستان و اداره کل کشاورزی و اداره کل صنعت، معدن و تجارت و اداره کل راه و شهرسازی می‌دانند با صدور این مجوز، یونسکو چغازنبیل را از فهرست ثبت جهانی خارج می‌کند؟
آیا می‌دانند حریم درجه یک و حریم درجه دو چغازنبیل که در دهه ۶۰ میلادی روی نقشه باستان شناسی به صورت لکه‌های قرمز رنگ کد ks ( کدباستان‌شناسی) خوردند هنوز بررسی و شناسایی دقیق نشده و هنوز کسی نمی‌داند کجای آن آثار هست یا نیست؟ و می‌دانند ابتدا باید این بخش در قالب یک پروژه زمان‌بر بررسی دقیق شود بعد تصمیم گرفت کجای این منطقه قابلیت ساخت و ساز یا کشاورزی دارد یا ندارد؟
از سویی آیا جهاد کشاورزی پیش از واگذاری اراضی ملی مجوزی از میراث فرهنگی دریافت کرده که حالا ۱۲۰ هکتار از ۶۰۰ هکتار حریم درجه یک چغازنبیل را به شخص واگذار کرده است؟ اراضی ملی برای میراث فرهنگی نیست و متعلق به همه ملت ایران است اما اگر بدون مجوز میراث می‌شود همه کاری کرد یک پرسش دیگر آن است چرا این ملک فقط به این شخص حقیقی یا حقوقی واگذار شده چرا به روستاییان چنین زمینی واگذار نشده است؟ این شخص کیست و چه حامیانی دارد؟ نقش وزارت معدن، صنعت تجارت چیست؟
حوطه چغازنبیل یک شهر به‌جای مانده از دوره ایلامی است که ۱۰۰ هکتار وسعت دارد. زیگورات چغازنبیل یا معبد چغازنبیل بنایی مطبق و شگفت‌انگیز و شاخص‌ترین و مهمترین بنای باقی‌‌مانده از این شهر باستانی است. این شهر در نیمه دوم هزاره دوم پیش از میلاد به دستور یکی از قدرتمند‌ترین پادشاهان ایلامی ساخته شد و در سال ۶۴۰ پیش از میلاد، ویران شد.
در محوطه اصلی چغازنبیل سه بنای آجری وجود دارد که به شکل دایره ای ساخته شده اند و اطلاعات بدست آمده گویای این است که آنها چیزی شبیه به ساعت آفتابی هستند.از این سه بنا تنها یکی از آنها تا حدودی سالم مانده است.
این بناها در کنار یکدیگر مجموعه واحدی را تشکیل می دادند، در واقع یک رصد خانه یا تقویم آفتابی برای حساب سال و سالشماری و استخراج تقویم و یا تشخیص روزهای اول و میانی هر فصل سال یا اعتدالین بهاری و پاییزی و همچنین تعیین انقلاب های پاییزی و زمستانی بوده است.
