موقعیت گسل شهر تهران و آرامش آن این همه سال طولانی، این واقعیت را نشان می‌دهد و به قدری مبرهن است که حتی دستمایه شیادانی که ادعای پیشگویی و جادوگری دارند نیز قرار گرفته است. در طول تاریخ، تهران زلزله‌های ویرانگر با تلفات گسترده جانی و مالی را در حافظه خود ثبت کرده است و بنابر آنچه متخصصان و کارشناسان می‌گویند، دوره بازگشت زلزله حدود هر ۱۸۰ تا ۲۰۰ سال یکبار است. امروز حدود ۱۹۴ سال از آخرین زلزله پایتخت می‌گذرد. همچنین وقوع این بلای طبیعی به شکل گسترده در کشورهای همسایه چون ترکیه و افغانستان، نشان می‌دهد که این مهمان ناخوانده از همیشه نزدیکتر است. البته اگرچه شهر تهران مستعد ویرانی عظیم است، اما این واقعیت که اگر زلزله بیاید همه زیر آوار جان خواهیم باخت و دیگر هیچوقت متن زندگی به نقطه صفر نمی‌رسد، اشتباه است. هستند کشورهایی که از حیث در خطر بودن، شرایط بسیار بحرانی‌تری نسبت به ایران دارند اما با ساخت سازه‌های محکم و شکل زندگی منطبق با زلزله، به خوبی توانسته‌اند بر آن فائق بیایند. بارزترین مثال آن کشور ژاپن است. در این کشور در اوایل سال ۱۸۹۱، پیشنهاد شد که ساختمان‌ها باید روی چوب‌های غلتشی قرار داده شوند تا حرکات افقی زمین لرزه‌ها را قبل از رسیدن به ساختمان جذب کنند. در اوایل قرن بیستم، ساختمان‌هایی با ستون‌های فوق‌العاده ضخیم ساخته می‌شدند و محدودیت‌هایی روی ارتفاعات قرار می‌گرفتند. در سال ۱۹۲۸ «ستون های جدا شده از پایه» پیشنهاد شد که شامل غشاهای تغییر شکل‌پذیر بین پایه‌ها و روبنا بود که برای جذب انرژی زمین لرزه‌ها و نوسانات آهسته در نظر گرفته شده بود.
حال در این خصوص «علی نصیری»، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اظهارات قابل تاملی ارائه کرده است. او اظهار داشته که میانگین زلزله‌خیزی شهر تهران ۲ برابر میانگین کل کشور است که همین نکته به اضافه مطالب فوق‌الذکر، نزدیک بودن این خطر بیخ گوش پایتخت نشین‌ها را بیش از پیش به اثبات می‌رساند. به گزارش خبر فوری، نصیری در این خصوص گفت: «مردم باید بدانند موضوع زلزله واقعیتی است که شهر تهران دیر یا زود با آن مواجه خواهد بود و قابل پیش‌بینی دقیق هم نیست و هر لحظه ممکن است اتفاق بیفتد؛ همواره معتقدم مردم باید هرچه بیشتر آگاهی خود را برای مقابله با زلزله و دیگر مخاطرات طبیعی که ممکن است اتفاق بیفتد ارتقا دهند و آموزش‌های لازم را فراگیرند و بدانند که در مواجهه با خطر، همیشه بهترین کار فرار نیست بلکه عملکرد درست است که می‌تواند جان آنها را نجات دهد.»
بلایای طبیعی یک واقعیت زندگی هستند. وقوع آنها حتی به شکل مرگبار در کلانشهر تهران، تقصیر هیچ مسئول و حاکمیتی نیست. این چنین بلایایی حتی قابل پیشگیری هم نیستند. اما اقدامات پس از وقوع حادثه در حل و فصل بحران بسیار موثر است. اگر بخواهیم خودمان را در این زمینه بسنجیم، باید اعتراف کنیم که متاسفانه شرایط خوبی نداریم. به عنوان نمونه می‌توان به زلزله شهرستان خوی اشاره کرد که اصلا ویرانگر به معنای واقعی کلمه نبود. این زلزله در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ به قوع پیوست و اعلام شد که تا بهمن سال ۱۴۰۲، ویرانی ناشی از آن جبران خواهد شد اما این اتفاق نیفتاد. سوم مردادماه سال‌جاری، «حمیدرضا خان‌محمدی»، رییس سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور اعلام کرد که بازسازی مدارس زلزله زده خوی تا دو سال آینده اتمام می‌یابد. به گزارش مهر، وی با اشاره به اینکه در جلسه‌ای که با استاندار داشته برنامه دوساله‌ای برای حل مسئله فضاهای آموزشی زلزله خوی تدوین شده است، عنوان کرد: «در این برنامه دوساله اولویت با اتمام پروژه‌های دارای پیشرفت فیزیکی بالا بود که امیدواریم با عملیاتی سازی این برنامه تا پایان سال مالی ۱۴۰۴ مسئله فضاهای آموزشی زلزله خوی حل شود.»
تجربه حوادث گوناگون هم که به خوبی ثابت کرده است در مواقع بحرانی، هیچکس جز خودمان به دادمان نخواهد رسید. پس اگر زلزله به مراتب کم خسارت خوی، نیازمند بازه زمانی سه الی چهار ساله برای ترمیم مدارس آسیب دیده ناشی از آن است، این مشتی نمونه خروار است که نشان می‌دهد باید فکری اساسی به حال افزایش توان خود در برابر مخاطرات طبیعی داشته باشیم چرا که زلزله احتمالی تهران، دیگر با افزایش اعتماد به نفس مردم و یک کیف کمک‌های اولیه و تداوم بازسازی‌های چندساله، قابل حل و فصل نیست.
