جمله/گروه سیاست: کار دولت و مجلس بالا گرفته و بهارستان نشین هایی که قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با بیش از ۲۰۰ امضا خواهان کاندیداتوری ابراهیم رییسی شده بودند، حالا در سال آخر مجلس دوازدهم رویکردهای اقتصادی دولت در حوزه ارزی را خنده دار و فراررو به جلو می دانند. معلوم بود که شعارهای […]
جمله/گروه سیاست: کار دولت و مجلس بالا گرفته و بهارستان نشین هایی که قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با بیش از ۲۰۰ امضا خواهان کاندیداتوری ابراهیم رییسی شده بودند، حالا در سال آخر مجلس دوازدهم رویکردهای اقتصادی دولت در حوزه ارزی را خنده دار و فراررو به جلو می دانند.
معلوم بود که شعارهای اقتصادی آقای رییسی در دوران انتخابات درحد شعار باقی خواهد ماند، اما کمتر کسی فکر
می کرد تنها در عرض ۱۵ ماه اقتصاد کشور به چنین وضعیت دشواری دچار شود که از هر طرف به آن نگاه کنی نگران کننده است. نه تنها وعده هایی نظیر کاهش قیمت خودرو، ارز و سکه محقق نشد، بلکه تورم و کاهش مشارکت اقتصادی به بدترین حالت خود بعد از انقلاب رسید و ایران را در وضعیتی قرار داد که با جرقه مهسا امینی به انفجار برسد و تمامی خواسته های به حق و تلنبار شده خود را یکباره
فریاد بزند.
در این ۱۰۰ روز جای مجلس در میان معترضان بسیار خالی بود و بهارستانی ها نیز مثل بسیاری از کارگزاران دیگر این حجم نارضایتی را در بسته ای به نام «اغتشاش» قرار دادند و همه را یک چوب راندند. اگرچه همچنان بخش عمده مسئولان حکومت می گویند بین اعتراض و اغتشاش تفکیک قائل هستند و اعتراض را به رسمیت
می شناسند، اما سیاست های اعمالی در ۱۰۰ روز اخیر خلاف این ادعا را ثابت می کند و نشان می دهد پیام به دولت نرسیده است.
حالا نمایندگان با فروکش کردن نسبی ناآرامی ها یادشان آمده که سال دیگر موعد انتخابات است، بنابراین تیربار را به سمت قوه مجریه نشانه گرفتند و نارضایتی خود را از به وضوح نشان دادند. نقطه آغاز دور تازه انتقادات مجلس از دولت با اظهارات قالیباف در گفتگوی زنده تلویزیونی آغاز شد و حالا به جمهور مجلس سرایت
کرده است.
در جلسه علنی دیروز مجلس که در آن وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل بانک مرکزی در توضیح سیاست‌های ارزی دولت، حرفهای هفته‌های اخیر را تکرار کردند، مجلسی‌ها صحبت‌های این دو نماینده دولت را خنده‌دار و فرار رو به جلو توصیف کردند و رئیس مجلس هم گفت که وضعیت ارز قابل قبول نیست.
در این جلسه، مهدی طغیانی ؛ سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با قرائت گزارش این کمیسیون اقتصادی درمورد اقدامات ارزی دولت، گفت: «افزایش نرخ ارز از پاییز سال جاری موجب نگرانی‌هایی در خصوص ثبات اقتصادی شده است. در صورت عدم اصلاح سیاست‌های ارزی ناکارآمد و هزینه‌زا، تکرار مصائبی چون ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی و تضییع منابع ارزی دور از ذهن نیست؛ کما اینکه تا حدی این تکرار در قالب نرخ دستوری نیمایی و افزایش فروش اسکناس ارز رخ داده و ادامه دارد. یکی از دلایل اساسی که موجب تکرار اتخاذ سیاست‌های ناکارآمد، تعیین دستوری نرخ ارز و افزایش عرضه اسکناس ارز شده، ادامه رویکرد سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز با وجود تورم و رشد
نقدینگی است»
به گزارش جمله، در ادامه گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید شده است که «با نگاه کلی به سیاست‌های ارزی اتخاذ شده، می‌شود گفت که همچنان در مولفه‌های اساسی، تصمیمات شکست‌خورده گذشته در حال تکرار است.»
بر اساس گزارش این کمیسیون، تعدد نرخ‌های رسمی و فاصله معنادار با بازار غیررسمی، اتکاء خطرناک سیاستگذار به آمار گمراه‌کننده مازاد عرضه در سامانه نیما، عدم پذیرش واقعیت افزایش نرخ ارز متناسب با واقعیت‌های اقتصادی و اصرار بر سیاست شکست‌خورده تثبیت نرخ اسمی ارز، خروج ۱۰ میلیارد دلار ارز (به صورت اسکناس و حواله) از فرآیندهای رسمی با ادامه رویه فعلی، اهم مسائلی است که تحت‌الشعاع نگاه کوتاه‌مدت تصمیم‌گیران در حوزه ارزی قرار گرفته است.
وزیر اقتصاد: قبل از ناآرامی ها
موفق بودیم
بر اساس گزارش خانه ملت، در ادامه این جلسه وزیر اقتصاد به دفاع از سیاست‌های ارزی دولت سیزدهم پرداخت و گفت: «در مسأله ارزش پول ملی و ارز، سیاست‌ها و تدابیری را بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفت، تا یکسالگی دولت یعنی تا پایان شهریور که ناآرامی‌ها در کشور شروع نشده بود. در آن بازه بانک مرکزی موفق شده بود سیاست‌های خود را در خصوص حواله و بازار متشکل که اسکناس ارزی است، با کمترین میزان افزایش نسبت به شروع کار این دولت پیش ببرد.»
خاندوزی همانند دیگر از اعضای دولت سیزدهم که مشکلات اقتصادی و گرانی‌ها را به گردن اعتراضات انداخته‌اند، در مساله نوسان و گرانی ارز نیز این مساله را تکرار کرد و گفت: «در آبان، دعوت اصناف و کسبه و بازارها به بستن و تعطیلی صورت گرفت و تیرشان به سنگ خورد، بنابراین در آذر دشمنان حرکت کردند که ناآرامی‌ها را به بانک‌ها و بازار ارز کشور انتقال دهند، اما با تدابیری بانک مرکزی که در پیش گرفته است، در یک ماه پیش رو شاهد ساماندهی و بازگشت ثبات در این حوزه خواهیم بود.»
رییس کل بانک مرکزی: نرخ سود بانکی را دنبال می کنیم
در این جلسه همچنین رئیس کل بانک مرکزی درخصوص معاملات ارز در سامانه نیما گفت که «تا آذر امسال در حدود۵/۳۳میلیارد دلار در سامانه نیما ارز عرضه و خریداری شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته۶/۱۹ میلیارد دلار در نیما ارز معامله شده و در مجموع ۷۱ درصد عرضه و معاملات ارز در سامانه نیما نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است.»
علی صالح‌آبادی در ادامه گفت: «نرخ سود بانکی یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در بازار ارز است که در تمام کشورهای دنیا به عنوان یک سیاست پولی برای مدیریت بازار ارز از آن استفاده می‌شود و ما مدت‌هاست این موضوع را دنبال می‌کنیم. سیاست‌های پولی در بانک مرکزی تمام کشورهای دنیا دنبال شده و ما نیز به آن توجه داریم. بحث بعدی، قانون مالیات بر عایدی سرمایه است که نقش مهمی دارد و اکنون در دستور کار مجلس است. موضوع مهم بعدی نیز تعیین تکلیف رمزارزها است که مجلس و دولت باید در این حوزه تصمیم‌گیری کنند.»
انتقاد از فرار رو به جلوی دولت
در ادامه این جلسه، تعدادی از نمایندگان مجلس به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. برخی نمایندگان با انتقاد شدید از سیاست‌ها و برنامه‌های اعلام‌شده و ناتوانی دولت در مدیریت بازار ارز، صحبت‌های وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی را با عباراتی نظیر «خنده‌دار»، «فرار رو به جلو»، «بی‌کفایتی» و «بی‌نتیجه»
توصیف کردند.
بر اساس گزارش‌های ایسنا از جلسه دیروز، نمایندگان در نقدها و نظرات خود جملاتی نظیر «هجمه به بانک مرکزی چیزی از مسئولیت ما کم نمی‌کند»، «افزایش نرخ ارز را به اغتشاشات حواله ندهید»، «چرا با صرافی‌های غیرمجاز برخورد نمی‌شود؟»، «تعیین دستوری نرخ ارز در افزایش قیمت تاثیرگذار است»، «ارجاع افزایش نرخ ارز به ناآرامی‌ها، فرار رو به جلو است»، «برخی از وزرا و مقامات گزارش غلط به دولت می‌دهند» و «بی‌کفایتی برخی از مسئولان اقتصادی مبرهن و مشخص است» را بیان کردند.
پس از گزارش کمیسیون اقتصادی درباره ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت، توضیحات رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد و بیان دیدگاه‌های نمایندگان مجلس، رئیس مجلس شورای اسلامی در جمع‌بندی جلسه و با انتقاد از وضعیت مدیریت بازار ارز، گفت: «در موضوع مربوط به ارز در ایران باید کار را به سه بخش دسته‌بندی و سپس جمع‌بندی کرد؛ یک‌سری موضوعات اقتصادی است بدان معنا که باید موضوع چاپ پول و نقدینگی و روند آن در مدار درست خود قرار گیرد. موضوع ناترازی بودجه و اصلاح ساختار بودجه هم مبانی اقتصادی است که باید به آن توجه شود. موضوع نرخ‌گذاری ارز نیز باید مشخص شود که قرار است تک‌نرخی، شناور یا دستوری باشد. اینها موضوعات مهمی است که باید مورد
توجه قرار گیرد.»
قالیباف: این وضع قابل قبول نیست
محمدباقر قالیباف وضعیت ارز در کشور را غیرقابل قبول دانست و با بیان اینکه اگر قانون مجلس اجرا می‌شد، شاهد اتفاقات کنونی نبودیم، اظهار کرد: «فصل‌الخطاب این حوزه، قانون است. قانونی که امسال تصویب شد، اجرا نشد و بخشی از اشکال همین است. بحث دیگر مربوط به حوزه مدیریتی است. امروز با وجود قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسئولیت و اختیارات حوزه سکه، ارز و ریال متوجه
بانک مرکزی است.»
وی افزود: «موضوع مهمتر، کنترل میدان است. ما در میدان نباید تعدد قیمت ارزی داشته باشیم و قانون نیز به ما این اجازه را نمی‌دهد. ما با ابزارهای نظارتی و کنترلی در مجلس و دولت باید این مسأله را پیگیری کنیم. بر اساس برخی گزارشات، کالاهایی توسط افراد خارجی در داخل کشور با نرخ ریال خریداری می‌شود، سپس آن را صادر می‌کنند و ارز آن از داخل کشور تامین می‌شود؛ این در حالی است که ما با صادراتی که داریم، مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم، اما این دلیل نمی‌شود که مدیریت بر ارز و کنترل میدان نداشته باشیم و ظرفیت ارزی بانک مرکزی و ذخایر ارزی را به میدان بیاوریم.»
