گروه اقتصادی جمله – بر پایه تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران اگرچه در تابستان ۱۴۰۲ شاهد کاهش نرخ بیکاری به ۷٫۹ درصد بوده‌ایم اما همچنان بالاترین نرخ بیکاری کشور مربوط به سیستان و بلوچستان است. در مقابل، کمترین نرخ بیکاری به نام استان‌های خراسان شمالی و آذربایجان غربی ثبت شده است. همچنین، هرمزگان شاهد بیش‌ترین کاهش در نرخ بیکاری خود نسبت به تابستان ۱۴۰۱ بوده است.
به گزارش جمله، متاسفانه مثل همیشه نام استان سیستان و بلوچستان در صدر آمارهای منفی و نگران کننده است و این درحالیست که این استان سالهاست با انواع رنجها و گرفتاریها دست به گریبان است اما هیچ دولتی برای کاهش این آلام اقدام قابل توجهی انجام نداده است.
رونق مشاغل خطرناک نظیر قاچاق سوخت که به مرگ بسیاری از ایرانیان ساکن این استان انجامیده خود بهترین گواه برای ادامه بی‌مهری به این استان مرزنشین و مظلوم است.
از سوی دیگر مشاهده و تحلیل داده‌های مشارکت اقتصادی هم از وضعیت دشوار سیستان و بلوچستان حکایت دارد و روشن می‌سازد که زمینه سازی برای توسعه و گسترش کسب و کارها در این استان بسیار ضعیف است. تاسف وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم سیستان و بلوچستان مدتهاست بر قله بیکاری کشور تکیه زده است.
به گزارش جمله یکی از شاخص های مهم برای بررسی وضعیت نیروی کار، نرخ بیکاری است. در ادبیات نیروی بیکاری دو اصطلاح مهم وجود دارد. اصطلاح «بیکار» به افرادی اطلاق می شود که شاغل نیستند اما یا در جستجوی کار اند و یا اگر شغل مناسب برای آن ها وجود داشته باشد، تمایل به کار کردن دارند. اصطلاح «جمعیت فعال» به مجموع افراد بیکار با تعریف مذکور و افراد شاغل اختصاص می یابد. نرخ بیکاری از تقسیم جمعیت بیکار به جمعیت فعال به دست می آید.
از دیگر شاخص های حائز اهمیت در بحث نیروی کار، نرخ مشارکت است. این نرخ از نسبت جمعیت فعال به کل جمعیت در سن کار به دست می آید. اگر نرخ بیکاری کاهش یابد نمی توان نتیجه گرفت که وضعیت بیکاری بهبود یافته است. چرا که اگر به طور همزمان نرخ مشارکت نیز کاهشی باشد، می توان نتیجه گرفت که بخشی از افراد در سن کار ناامید شده و دیگر در جستجوی شغل نیستند.
طبق آمارهای بازار کار، نرخ مشارکت استان سیستان و بلوچستان در سه ماهه نخست امسال یک واحد درصد کاهش یافته است و از ۳۶ درصد در بهار ۱۴۰۱ به ۳۵ درصد در بهار ۱۴۰۲ رسیده است.
به عبارت دیگر، با توجه به کاهش یک واحد درصدی نرخ مشارکت به همراه کاهش ۰٫۳ واحد درصدی نرخ بیکاری استان سیستان و بلوچستان در بهار امسال، بخشی از بیکاران سیستانی از یافتن کار ناامید شده و بیکاری آن ها قطعی شده است.
ادامه این وضعیت اسفبار در کنار انبوهی از مشکلات دیگر نظیر فقر، آلودگی زیست محیطی، خشکسالی و مهاجرت درون سرزمینی اساسا درحال تهدید موجودیت این استان است. استانی که به دلیل همجواری با آب‌های آزاد باید یکی از ثروتمندترین مناطق خاورمیانه باشد، امروز یکی از فقیرترین آنهاست.
به گفته شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی در سیستان و بلوچستان به دلیل افزایش بیکاری است و بیش از ۵۰ درصد جوانان این استان بیکار هستند. تبعات بیکاری در هر جامعه ای با بزه های اجتماعی شامل افزایش جرم و جنایت، شغل های کاذب، رفتارهای نامناسب اجتماعی همراه خواهد بود.
وی افزود: بیکاری رنجی است که بیشتر خانواده های سیستانی و بلوچستانی به نوعی با آن دست و پنجه نرم می کنند. این رنج با بیکاری تحصیل کردگان وجوانان در بین خانوده ها دو چندان شده است.
به عقیده سه بخش گرگیچ، نماینده مردم سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها، ضمن تشریح دلایل و عامل‌گرایش‌جوانان این استان به مشاغل کاذب از جمله سوختبری، می‌گوید: جوانان منطقه برای امرار معاش و از روی ناچاری و بیکاری دست به سوختبری می‌زنند و اگر زمینه‌های اشتغالزایی آنها در بخش‌هایی نظیر صیادی فراهم شود هرگز به سوی شغلی که جان‌شان را تهدید می‌کند، نخواهند رفت.
به عقیده کارشناسان، بکارگیری نکردن از ظرفیت های خدادی موجود در سیستان و بلوچستان و نبود تناسب مهارت افراد و نیازهای جامعه از دلایل بیکاری در این استان است.
به نظر می‌رسد همه ریشه‌های مشکلات را می‌شناسند اما اینکه چرا کاری نمی‌کنند محل سوال است. سوالی که درباره اکثر ناکامی‌های این ملک و ملت بی‌پاسخ مانده.
- نویسنده : ارسالی از سرویس اقتصادی
