جمله: بهره برداری از معدن، این روزها به یکی از حوزه های اشتغالزایی و درآمدزایی برای کشور معرفی می شود. بهره‌برداری‌های روباز از معادن در حالی با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی رخ می‌دهد که برخی کارشناسان، این مسئله را خطری جدی برای چرخه زیست گیاهی، جانوری و انسانی می‌دانند. بسیاری از معادن […]
جمله: بهره برداری از معدن، این روزها به یکی از حوزه های اشتغالزایی و درآمدزایی برای کشور معرفی می شود. بهره‌برداری‌های روباز از معادن در حالی با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی رخ می‌دهد که برخی کارشناسان، این مسئله را خطری جدی برای چرخه زیست گیاهی، جانوری و انسانی می‌دانند. بسیاری از معادن بدون اینکه صرفه اقتصادی واقعی داشته باشند، تن رنجور طبیعت را زخمی می‌کنند. کشور ما به عنوان از کشورهای معدنی جهان به شمار می‌رود که تنوع ذخایر معدنی نیز در آن بسیار بالاست و شاید در این میان بتوان یزد را یکی از کلکسیون‌های ذخایر معدنی کشور نامید. معادن بزرگ و کوچکی از جمله سنگ‌آهن، مس، روی، سنگ‌های تزئینی، گچ و ده‌ها معدن دیگر، در اقصی نقاط کشور وجود دارد و به همین میزان نیز بهره‌برداری از معادن هر روز در حال گسترش است.
معادن پس از دریافت مجوز بهره‌برداری، با جاده‌کشی نخستین زخم را بر تن طبیعت حکاکی می کنند و پس از آن با بهره‌برداری‌های غیراصولی، یادگار شوم دیگری برای محیط‌زیست باقی می گذارند و در نهایت نیز به دلایل مختلف فعالیت خود را متوقف می کنند و بسیاری از آن ها به‌جز دو سه تبعه افغانستانی، اشتغال دیگری برای کسی ایجاد نکرده‌اند.
بهره‌برداری یا عدم بهره‌برداری از معادن حکایتی است که سال‌هاست دست‌اندرکاران امر نتوانسته‌اند در مورد آن به‌اتفاق نظر برسند و دراین‌بین صنعتی‌ها و معدنی‌ها سنگ خود را به سینه می‌زنند و محیط‌زیستی‌ها هم حرف خود را. دست‌اندرکاران صنعت و معدن به‌ویژه دولتی‌ها، بر این باورند که معادن هم در زمینه اشتغالزایی و هم در زمینه رشد اقتصادی و درآمدزایی برای کشور، یکی از بهترین گزینه‌ها هستند.
فعالیت‌های معدن‌کاوی روی نبض کشور
یک فعال محیط زیست ضمن انتقاد از فعالیت‌های معدن‌کاوی به‌عنوان اقدامی که مخاطرات زیست محیطی بسیاری به‌همراه دارد، گفت: بسیاری از فعالیت‌های معدن‌کاوی روی نبض‌های حیاتی کشور از جمله کوه‌ها، رودها، جنگل‌ها و مراتع ارزشمند صورت می‌گیرد و زمانی‌که روی نبض حیاتی یک سرزمین چنین فعالیت‌هایی انجام میشود حیات آن سرزمین به مخاطره می‌افتد.
مسعود امیرزاده، با اشاره به اینکه اینکه ایران به لحاظ بحران‌های زیست محیطی شرایط خوبی ندارد، به ایسنا اظهار کرد: بحران‌های زیست محیطی کشور تنها منحصر به مساله آب نیست بلکه متوجه مسائلی از جمله خاک، پوشش‌های گیاهی، جمعیت جانوری و ذخایر ژنتیکی نیز می شود. از این رو تمام داده‌ها حاکی از این است که ما در وضعیت بحرانی زیست محیطی به‌سر می‌بریم و تداوم اقداماتی از جمله فعالیت‌های معدن‌کاوی وضعیت زیست محیطی کشور را به سمت نقطه بازگشت ناپذیری هدایت می‌کند.
وی ادامه داد: باید بپذیریم که طبیعت دارای یک نظام و سامان مخصوصی است که در بستر خود امکان حیات را فراهم می‌کند اما چند سال است که نگاه ما به طبیعت به‌عنوان بستری که در آن حیات جریان دارد تغییر کرده است و به‌جای بهره‌مندی از مواهب طبیعت به جان آن افتاده‌ایم.
این فعال محیط زیست همچنین با اشاره به بحران آب در کشوراظهار کرد: آن‌چه در فضای رسانه‌ای و در بین مردم به طبیعت خواری معروف است شامل کوه‌خواری، جنگل‌خواری، زمین‌خواری، دریا خواری و رود خواری میشود و طبیعت‌خواری در حوزه معدن‌کاوی نیز اتفاق می‌افتد این در حالیست که ما به عنوان کشوری که دچار بحران آب هستیم برای ادامه حیات چه در گذشته و چه در آینده به وجود کوه‌ها به‌عنوان منابع تامین آب چشمه‌ها وابسته‌ایم اما به‌جای حفاظت از این کوهستان‌ها و بهره‌مندی از رودها، چشمه‌ها و پوشش گیاهی کوهستان‌ها در حال تخریب پیکره آنها هستیم.
بهانه‌هایی برای فعالیت‌های معدن کاوی
امیرزاده اشتغالزایی و توسعه اقتصادی را یکی از توجیهات فعالیت‌های معدن‌کاوی برشمرد و توضیح داد: بسیاری از معدن‌کاوان که متاسفانه مورد حمایت برخی سیاسیون و مراکز قدرت هستند به بهانه ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی برای جوامع محلی فعالیت‌های معدن‌کاوی را توجیه می‌کنند در حالی که گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و مراکز بی‌طرف نشان می‌دهد زمانی‌که فعالیت‌های معدن‌کاوی در یک منطقه‌ای صورت می‌گیرد معیشت بومی، پایدار و هزاران ساله جوامع محلی دچار مخاطره و از این رو معدن‌کاوی در دراز مدت باعث نابودی معیشت‌های بومی میشود.
این فعال محیط زیست همچنین ضمن انتقاد از ابهام در سیر قانونی صدور مجوز معدن‌کاوی، تصریح کرد: یکی از بخش‌هایی که می تواند در آن فساد رخ دهد فعالیت معدن‌کاوی است چرا که مشخص نیست مجوزهای معدن‌کاوی به چه نحوی صادر یا به چه کسانی داده میشود و سیر قانونی صدور مجوزهای آن چگونه و در کجاها طی شده است. وی با اشاره به ضعف حقوقی در زمینه فعالیت‌های معدن‌کاوی معتقد است که متاسفانه قوانین در جهت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کشور ضعیف و یک‌طرفه به‌سود معدن‌کاوان طراحی شده است که نمونه آن قانون معادن است که با وجود بازنگری در سال‌های ۹۰، ۹۲ و سنوات گذشته باز به سود معدن‌کاوی و با عنوان توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال تدوین شد.
